آقای مسئول، حادثه بعدی کی رخ می‌دهد؟

درپی انفجار شب گذشته، شنبه‌شب، در معدن زغال‌سنگ طبس بیش از ۵۰ کارگر این معدن جان باختند و تعداد مصدومان به ۲۲ نفر رسیده است، این حادثه در پی انفجار گاز متان در ۲ بلوک B و C معدن طبس، اتفاق افتاده است.

در زمان حادثه انفجار ۶۹ کارگر در بلوک C و B این معدن زغال‌سنگ در طبس مشغول کار بودند که جسد ۲۰ کارگر از بلوک B خارج شده است و تمام ۳۰ کارگر محبوس در بلوک C جان باخته‌اند.

آخوندی مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی با اشاره به وقوع حادثه انفجار گاز متان در ۲ بلوک B و C، گفته است: این معادن حدود ۲ کیلومتر با یکدیگر فاصله دارند، اما ازآنجایی که کارگاه‌ها برای تأمین نیرو و امکانات با یکدیگر ارتباط دارند خروجی گاز به هر ۲ مسیر منتشر شده است.

وی ادامه داد: غلظت گاز بلوک C بسیار بالاست و تا بلوک B به‌طورکامل باز نشود امکان تخلیه گاز بلوک دیگر به‌دلیل غلظت بالا با مکنده‌ها نیست و اگر این کار انجام شود ممکن است گاز مکش پیدا کند و سلامت افرادی که در بلوک B هستند به خطر می‌افتد.

صمدی دبیر انجمن زغال‌سنگ در رابطه با این حادثه به خبرنگار تسنیم می‌گوید: این معدن یکی از بهترین معادن از نظر رعایت مسائل فنی و ایمنی بود که در ۲۰ سال اخیر حتی یک اخطار ایمنی هم نداشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد صاحب این معدن یک شخص نیست بلکه تعدادی متخصص معدن سهامدار آن هستند و بهترین تجهیزات را وارد کرده‌اند.

وی افزود: قضاوت در مورد حادثه خیلی زود است اما تجربه ۳۰ساله من می‌گوید دلیل این حادثه با این ابعاد وسیع ناشی از تصاعد آنی گاز بوده است. ممکن است معدن‌کار ۳۰ سال کار کند و تجمع گازها در دیواره‌های معدن وجود داشته باشد و اتفاق خاصی نیفتد اما گویا حادثه معدن طبس در یکی از کارگاه‌ها بالای سر کارگران به وجود آمده و انفجار به‌حدی وسیع بوده است که کشته‌ها و آسیب‌دیدگان آمار بالایی دارند، حتی مدیر ایمنی این معدن هم در این حادثه فوت کرده است.

دبیر انجمن زغال‌سنگ با تأکید بر اینکه کلاً معادن زغال‌سنگ با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند، گفت: اما در مورد این معدن نمی‌توان نبود تجهیزات را علت حادثه بیان کرد، ولی نکته مهم اینجاست دولت باید فکر اساسی برای معادن زغال‌سنگ کند، از یک طرف زغال‌سنگ منبع بزرگ انرژی است و نمی‌توان از خیر آن گذشت و از طرف دیگر باید فکری به حال ایمنی معادن کرد.

به گزارش تسنیم، در طول یک دهه اخیر حادثه‌های مختلفی در معادن زغال‌سنگ به وجود آمده که جان بسیاری از کارگران را گرفته است. به‌اعتقاد فعالان معدنی از مهم‌ترین چالش‌های معادن زغال‌سنگ نبود معیار شفاف برای تعیین قیمت زغال‌سنگ، ایمنی پایین معادن، عدم به‌کارگیری تکنولوژی و ماشین‌آلات روز دنیا در بهره‌برداری از معادن جهت تولید کنسانتره زغال‌سنگ با کیفیت قابل‌قبول و ویژگی‌های زمین‌شناسی معادن زغال‌سنگ ایران است که مشکلات زیادی را برای معدن‌کاران زغال‌سنگ و مصرف‌کنندگان این محصول ایجاد کرده است.

اما نکته مهم اینجاست در هر سال با بروز حادثه‌های مختلف این مشکلات بازگو و مسئولین وعده‌های بسیاری برای حل آنها بیان کرده‌اند اما در عمل خبری از حمایت معادن زغال‌سنگ نیست و هرساله جان کارگران در این معادن با خطر روبه‌روست.

از میان حوادث بزرگ معادن زغال‌سنگ باید به انفجار معدن زغال‌سنگ یورت در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶، اشاره کرد که جان بیش از ۴۲ کارگر این معدن را گرفت. بعد از وقوع حادثه انفجار معدن زغال‌سنگ آزادشهر، حسن روحانی رئیس جمهور وقت برای بررسی دقیق‌تر وضعیت این حادثه به منطقه آزادشهر استان گلستان سفر کرد و در نهایت دستوراتی را درباره این حادثه از قبیل رسیدگی فوری به موضوع وضعیت پرسنل صادر کرد.

وی هم‌چنین طی دستوری از کمیته حقیقت‌یاب خواست عوامل مؤثر و افراد مقصر در این حادثه را شناسایی و طبق قوانین با آنها برخورد کنند، اما با گذشت چند سال از وقوع این حادثه بنا به گفته فعالان معادن زغال‌سنگ متأسفانه هیچ کدام از نامه‌ها پاسخ داده نشد و حتی ایمیدرو نیز هیچ صحبتی مبنی بر حمایت از این حوزه را مطرح نکرد، گویا اصلاً اراده‌ای برای حمایت از معادن زغال‌سنگ وجود ندارد و فعالان این حوزه محکوم به فعالیت آن هم در سخت‌ترین شرایط هستند.

در خرداد همان سال نورقلی‌پور عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با حادثه یورت اعلام کرد گزارش تیم حقیقت‌یاب حادثه معدن در صحن علنی مجلس شورای اسلامی قرائت شد ولی این گزارش نهایی نیست و تاکنون علل دقیق فنی حادثه از طریق این کمیته مشخص نشده‌ است. در نهایت آبان‌ ماه ۱۳۹۶، رئیس‌کل دادگستری استان گلستان اعلام کرد براساس جمع‌بندی گزارش کمیته حقیقت‌یاب، مقصر حادثه کارفرماست اما در مورد حادثه توضیحات بیشتری برای اطلاع مردم بازگو نشد و در آخر مشخص نشد دقیقاً چه تخلفاتی صورت گرفته و چه برخوردی با متخلفین انجام شده است.

در ادامه بخشی از اتفاقات چند سال اخیر در معادن زغال‌سنگ را مورد بازخوانی قرار می‌دهیم، حوادثی که فقط به اعلام خبر آن اکتفا شد و در نهایت معلوم نشد دولت برای جلوگیری از بروز حادثه در معادن زغال‌سنگ چه‌تدبیری را به‌کار گرفته است.

۱۰ خرداد ۱۴۰۳: در ریزش معدن زغال‌سنگ آبنیل در روستای بی‌بی‌حیات کرمان ۶ نفر حادثه دیدند، متأسفانه در این واقعه یک نفر فوت کرد و ٢ نفر دیگر مصدوم شدند.

۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳: ریزش معدن زغال‌سنگ در منطقه طغرالجرد شهرستان کوهبنان، در این حادثه یکی از نیروهای معدن اصلی شرکت زغال‌سنگ منطقه طغرالجرد جان‌باخت.

۲۰ شهریور ۱۴۰۲: جان باختن ۶ کارگر در انفجار معدن زغال‌سنگ البرز شرقی در طزره‌ دامغان که باعث شد حتی رئیس مجلس شورای اسلامی برای بررسی علل وقوع حادثه معدن زغال‌سنگ البرز مأموریت ویژه‌ای به کمیسیون صنایع بدهد.

۱۰ آبان ماه ۱۴۰۱: در حادثه ریزش معدن زغال‌سنگ پابدانا شهرستان کوهبنان دو کارگر معدن جان باختند که به‌گفته مسئولان علت این حادثه در دست بررسی است.

۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۰: در پی وقوع حادثه ریزش تونل ۴۲ و k13 زغال‌سنگ البرز شرقی در منطقه طزره دامغان و جان باختن ۲ کارگر این معدن، فعالیت در این کارگاه از معدن زغال‌سنگ تا اطلاع ثانوی تعطیل شد.

۲۲ شهریور ۱۴۰۰: حادثه ریزش تونل معدن زغال‌سنگ هجدک در بخش کوهساران راور منجر به جان باختن کارگر ۳۵ساله این معدن شد.

۱۶ شهریور ۱۳۹۹: حادثه ریزش در معدن تونل شماره ۲ زغال‌سنگ هجدک شهرستان راور در استان کرمان ۴ کشته و یک مصدوم داشت.

به گزارش تسنیم، “غلظت بالای گاز مونواکسید کربن در تونل‌های معدن”، “نبود تجهیزات ایمنی” و “نبود تیم امداد” علت اصلی این حوادث اعلام شده است، اما سؤال اینجاست؛ مسئولانی که می دانند معادن ایمنی ندارد چرا به کارفرما مجوز بهره‌برداری می‌دهند! چرا بودجه‌ای برای تجهیز این معادن تخصیص داده نمی‌شود! مگر نه اینکه وزارت صمت باید بودجه مشخصی را برای ایمنی معادن تخصیص دهند این منابع به کدام سمت می‌رود که به معادن زغال‌سنگ نمی‌رسد؟

صمدی دبیر انجمن زغال‌سنگ دراین‌باره تأکید کرده است: دولت در سال گذشته یک ریال هم برای ایمنی معادن بودجه تخصیص نداده است و فقط بخش خصوصی به‌سختی تجهیزات خود را تأمین می‌کند.