آیا بعد از سویدا نوبت قامشلی فرا رسیده است؟

مناطق شمال غربی سوریه در این هفته بار دیگر شاهد درگیری و تبادل آتش میان نیروهای کُرد سوری موسوم به سوریه دموکراتیک (قسد) با شبه‌نظامیان وابسته به عشایر عرب منطقه بود.

نیروهای قسد با صدور بیانیه‌ای در ارتباط با این حملات با اشاره به تعمدی بودن آن، تأکید کرد: «ما دولت دمشق را مسئول این رفتار می‌دانیم و اکنون بیش از هر زمان دیگری برای استفاده از حق مشروع‌مان برای پاسخ قاطع آماده‌ایم.»

این درحالی است که «مظلوم عبدی»، سرکرده شبه‌نظامیان قسد در روزهای اخیر نسبت به ادامه مذاکرات با دولت دمشق درباره اختلافات فی‌مابین در زمینه اداره مناطق شرق فرات و وضعیت شبه‌نظامیان در ارتش جدید سوریه ابراز علاقه کرده است.

البته براساس گزارش رسانه‌ها این ابراز علاقه بیشتر در سطح رسانه‌ای بوده است و کُردهای قسد در مذاکرات سرسختانه عمل کردند و نه‌تنها حاضر به عقب‌نشینی در مذاکرات نشدند بلکه بر حفظ استقلال عمل نظامی و سیاسی تأکید دارند.

درحالی که دولت موقت در دمشق تأکید دارد نیروهای قسد باید در ارتش ادغام شوند و زیرنظر وزارت دفاع قرار گیرند، کردها بر این امر تأکید دارند که مخالف ادغام هستند و باید به‌عنوان لشکر شرقی (بخش مستقل) در ارتش باشند.

البته آن‌طور که «عرب پوست» گزارش داده است، دولت دمشق انعطاف به‌خرج داده و حاضر شده است استقلال عمل قسد در امور روزمره در مناطق شمالی را بپذیرد ولی بر این امر تأکید کرد که هرگونه عملیات باید زیرنظر ستادکل باشد.

وزارت دفاع دولت ابومحمد الجولانی خواستار این است که وحدت تصمیم‌گیری نظامی حفظ شود و در عملیات‌ها در دیرالزور نیروهای قسد در هماهنگی با آنها باشند، این درحالی است که قسد اساساً نیروهای شبه‌نظامی عشایر عرب دیرالزور را با داعش همسان می‌داند.

این نیروها در ائتلاف با دمشق هستند و ماه گذشته در درگیری‌های سویدا نقش کلیدی در مساعدت به نیروهای دولت موقت الجولانی در مقابله با دروزیان داشتند.

در حوزه غیرنظامی دولت خودمختار شرق فرات همچنان بر شکل‌گیری دولت فدرال در دمشق تأکید دارد و می‌خواهد استان‌های تحت‌کنترلش به اقلیمی مستقل یا دست‌کم ایالتی نیمه خودمختار تبدیل شوند،

دولت موقت دمشق  و ترکیه به‌شدت مخالف این امر هستند و ازاین‌رو در روزهای اخیر شاهد حملاتی پراکنده از جانب عناصر جیش الوطنی (شبه‌نظامیان تحت فرمان آنکارا) به مناطق تحت کنترل قسد در حومه حلب بوده‌ایم.

با این حال به‌نظر می‌رسد که موضع آمریکا هم در این میان به‌سوی دمشق و آنکارا تمایل دارد و توماس باراک، فرستاده ترامپ بر این امر تصریح کرده است که کُردها باید در مسیر ادغام گام بردارند.

در سمت مقابل قسد هم می‌خواهد همه تخم‌مرغ‌هایش را در سبد آمریکا نگه ندارد و از همین رو فرانسه را وارد روند مذاکرات با دولت موقت کرده است، بر همین اساس قرار است دور بعدی مذاکرات در پاریس برگزار شود، دور قبلی مذاکرات در دمشق برگزار شد اما به نتیجه مدنظر دست نیافت و دو طرف با بیانیه‌های تند و تیز نشان دادند که مذاکرات در بن‌بست قرار دارد. کُردهای سوریه علاوه بر فرانسه، روسیه را هم وارد میدان کردند و روز سه‌شنبه خبری منتشر شد که خودروهای نظامی روس در حسکه گشت‌زنی کرده‌اند.

این تحولات به‌روشنی نشان می‌دهد اوضاع در شمال سوریه نیز به‌اندازه جنوب نگران‌کننده است و ادامه بن‌بست فعلی در روند مذاکرات دولت موقت ابومحمد الجولانی با قسد می‌تواند منجر به وقوع درگیری در مناطق کردی همانند آنچه در سویدا بین دولت مرکزی و دروزی‌های جنوب رقم خورد، گردد.