«من اولین کسی هستم که اعتراف می‌کند تغییر حکومت ایران، واقعا دشوار است. بعد از 20 سال آزمایش، موفقیتی در این زمینه نداشتیم.» این جملات بخشی از مصاحبه وزیر خارجه ایالات متحده با شورای روابط خارجی آمریکاست.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا که روزهای آخر مسئولیت خود را سپری می‌کند، در مصاحبه با شورای روابط خارجی آمریکا(CFR) نکاتی را درباره کشورهای مختلف ازجمله ایران مطرح کرده است. در این مصاحبه جملاتی به چشم می‌خورد که می‌توان آن را اعترافاتی تاریخی از سوی وزیر خارجه آمریکا دانست.
او در ابتدای مصاحبه به وضعیت داخلی آمریکا پرداخت و گفت: «در زمانی که ما ۴ سال پیش به قدرت رسیدیم؛ مسلماً بدترین بحران اقتصادی را در دست داشتیم. ما بدترین بحران بهداشت عمومی از ۱۰۰ سال پیش تاکنون را به ارث برده بودیم. ما کشوری داشتیم که در داخل ازهم‌گسیخته بود. روابطمان با متحدانمان پرتنش بود و تصور دشمنانمان این بود که ایالات‌متحده در حال انحطاط است. ما آن را معکوس کردیم.» اما مهم‌ترین بخش این مصاحبه، اعترافات او درباره ایران است.
در بخش پرسش و پاسخ این مصاحبه، شخصی به نام «مارک روزن» پرسید: «آیا ایالات‌متحده باید سیاستِ تغییر رژیم در ایران را اتخاذ کند و باید برای حمایت از اپوزیسیون ایران چه‌کار کنیم؟» بلینکن در پاسخ گفت: «از نگاه من اولا، پویایی داخلی در ایران پیچیده است. ما از بسیاری جهات، منبع خوبی برای شناخت داخل ایران نیستیم. ما روابط دیپلماتیک نداریم و جداشده‌ایم. البته تا جایی که می‌توانیم اطلاعات به دست می‌آوریم.
من فکر می‌کنم آنچه که شما توصیف کردید(ناامیدی مردم ایران از حکومت) یقینا منعکس‌کننده نیمی از جمعیت است؛ نه کل آن. تفاوت‌های عمیقی بین بافت شهری و روستایی وجود دارد. عناصر محافظه‌کاری در ایران هستند که ازنظر تعداد قابل‌توجه‌اند و با حکومت همراه هستند.
اگر به ۲۰ سال گذشته نگاه کنیم، آزمایش‌های ما برای تغییر رژیم، قطعاً موفقیت چشمگیری نداشته است. اما ما باید بر هر کاری که تغییر سیاست را انجام می‌دهد، تمرکز کنیم و این کشور را از کارهایی که منافع ما را تهدید می‌کند، بازداریم. کاری که ما در مقاطع زمانی مختلف سعی کرده‌ایم انجام دهیم، این است که تا جایی که می‌توانیم، افرادی در داخل ایران که خواهان آینده‌ای متفاوت هستند]براندازی[ را توانمند سازیم.
اما من اولین کسی هستم که اعتراف می‌کنم انجام این کار از بیرون واقعا دشوار است. از دیدگاه من، مهندسی کردن آن از بیرون کار سختی است.» بلینکن اشاره می‌کند ایالات‌متحده همچنان باید با تمام توان از اپوزیسیون ایران حمایت کند.
در این سخنان تاریخی آن‌هم از کسی که هنوز وزیر امور خارجه آمریکاست، نکات مهمی وجود دارد:۱. شناخت جامعه ایران برای آمریکا دشوار است۲. اگر روابط ایران و آمریکا برقرار بود و این کشور در ایران سفارت داشت؛ آمریکا اطلاعات دقیقی از جامعه ایران در اختیار داشت و می‌توانست برای تغییر حکومت در ایران برنامه‌ریزی کند. با این حال آمریکا سعی می‌کند از راه‌های دیگر، نسبت به جامعه ایران کسب اطلاعات کند. این اعتراف نشان می‌دهد که نقش سفارت آمریکا در ایران چه بود.۳. ازنظر وزیر خارجه ایالات‌متحده، این ادعا که مردم جامعه ایران از جمهوری اسلامی ناامید شده‌اند، ادعای غلطی است. وزیر امور خارجه آمریکا یقین دارد که حداقل نیمی از جامعه ایران، این‌گونه نیستند. او معتقد است در ایران جمعیت قابل‌توجهی وجود دارد که حامی نظام هستند.۴. حداقل ۲۰ سال است که ایالات‌متحده برای براندازی در ایران تلاش می‌کند.۵. تلاش‌های ۲۰ ساله آمریکا برای براندازی موفق نبوده است.۶. آمریکا از پروژه براندازی دست برنداشته و هنوز برای آن تلاش می‌کند.۷. ایالات‌متحده حامی جریان‌های براندازی داخلی و خارجی است و سال‌هاست که آن‌ها را پشتیبانی می‌کند.۸. آمریکا به‌عنوان یک قدرت خارجی نمی‌تواند جمهوری اسلامی را تغییر دهد و این را دشوار می‌داند. بنابراین به دنبال راه‌هایی برای حضور در داخل و مدیریت آشوب‌ها از داخل است.
برجام، موفقیت آمریکا علیه هسته‌ای ایران
در بخشی دیگر این مصاحبه، فرومن، مصاحبه‌گر اصلی شورای روابط خارجی گفت: «بیایید به ایران برویم. آیا اکنون هسته‌ای شدن آن اجتناب‌ناپذیر است؟ چه توصیه‌ای به دولت آینده(ترامپ) در رابطه با ایران دارید؟» بلینکن در پاسخ داد: «من فکر نمی‌کنم که سلاح هسته‌ای اجتناب‌ناپذیر باشد. من فکر می‌کنم هزینه‌ها و عواقب مسیر سلاح هسته‌ای برای آن‌ها زیاد خواهد بود. بنابراین امیدوارم که تحت کنترل باشد. یک مشکلی که ما با موفقیت از طریق برجام از روی میز برداشتیم(آن را حل کردیم)، جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای از طریق سرکوب آن، بستن راه شکافت هسته‌ای و اطمینان از اینکه زمان دستیابی آن‌ها برای رسیدن به مواد لازم برای ساختن سلاح هسته‌ای، بیش از یک سال است. اکنون زمان دستیابی برای رسیدن به مواد شکافت پذیر، یک یا دو هفته است. آن‌ها سلاح هسته‌ای ندارند و زمان رسیدن به قطعات این سلاح، برای آن‌ها زمان‌بر است. دولت بعدی باید راهی برای این موضوع پیدا کند؛ زیرا اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد به آن‌ها این ظرفیت را می‌دهد که ازنظر مواد شکافت پذیر موردنیاز برای تولید چند سلاح هسته‌ای، زمانشان کوتاه شود.»
فرومن می‌گوید: «در این راه تحریم‌ها را امتحان کردیم، برجام را امتحان کردیم و دوباره تحریم را امتحان کردیم. به نظر شما چطور می‌توانیم بر رفتار ایرانیان اثر بگذاریم.» بلینکن پاسخ می‌دهد: «من فکر می‌کنم توافق و مذاکره راه بهتری برای رسیدن به هدفمان باشد. دولت چه مال ما باشد چه ترامپ و چه اوباما، یک عزم مشترک وجود و دارد آن، این است که ایران به سلاح هسته‌ای دست نیابد. همان‌طور که ما این سیاست را داشتیم، دولت بعدی هم این سیاست را خواهد داشت.» در این بخش نیز نکات و اعترافات مهمی به چشم می‌خورد:
۱. وزیر خارجه آمریکا اعتراف کرده است که فرقی ندارد کدام دولت در این کشور بر سرکار باشد. عزم همه آن‌ها برای مقابله با ایران مشترک است. چه بایدن باشد، چه ترامپ و چه اوباما.۲. برجام پروژه موفق آمریکا بود که توانست به‌وسیله آن هسته‌ای ایران را سرکوب کند و به اهداف خود برسد.۳. هنوز هم آمریکا مذاکره و توافق را بهترین راه برای رسیدن به اهداف خود؛ یعنی نابودی صنعت هسته‌ای ایران می‌داند. همان‌گونه که کلینتون درباره برجام گفت که بدون شلیک یک گلوله توانستیم صنعت هسته‌ای ایران را تعطیل کنیم.۴. وزیر خارجه آمریکا اعتراف کرده است که می‌دانند ایران سلاح هسته‌ای ندارد. اما کماکان این را بهانه‌ای برای تحریم مردم ایران قرار داده است.۵. در این مصاحبه اشاره شد که باوجود برجام، بازهم ابزار تحریم علیه ایران استفاده شد.۶. محاسبه آمریکا این است که ایران به سراغ سلاح هسته‌ای نمی‌رود و باوجود آنکه شکافت هسته‌ای برای ایران وقت‌گیر نیست؛ اما ساخت یک سلاح هسته‌ای وقت‌گیر است. به‌عبارتی‌دیگر، خیال آمریکا از نبود سلاح هسته‌ای در ایران راحت است. موضوعی که شاید بهتر باشد ایران محاسبات آمریکایی‌ها را به هم بزند.
عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل، برنامه آینده آمریکا
بلینکن در این مصاحبه در خصوص وضعیت منطقه گفت: «ازنظر من اسرائیل ضربه هولناکی به حماس و حزب‌الله وارد کرد. اما هزینه‌های زیادی برای کودکان، زنان و مردان غزه داشت. به نظر من اسرائیل ازلحاظ نظامی به اهداف استراتژیک بسیار مهمی دست‌یافته است. اما سوال این است که چگونه می‌تواند آن را به موفقیت سیاسی پایدار تبدیل کند؟ غزه باید به‌جایی تبدیل شود که حماس در آنجایی ندارد. البته این امر مستلزم عادی‌سازی روابط با عربستان و حل مسئله فلسطین است. مرحله اول این است که مسئله غزه را حل کرد.» در این بخش سخنان بلینکن نیز نکات مهمی به چشم می‌خورد:
۱. وزیر خارجه آمریکا معترف است که اسرائیل زنان و کودکان بی‌گناه و غیرنظامی غزه را کشته است. ۲. برخی پیروزی‌های نظامی اسرائیل در میدان به معنی پیروزی نهایی نیست و لازم است آن‌ها را به یک پیروزی سیاسی پایدار تبدیل کرد.۳. هنوز حماس وجود دارد. اسرائیل به هدف اصلی خود یعنی نابودی کامل حماس نرسیده است و باید غزه به‌جای بدون حماس تبدیل شود.۴. حفظ پایدار اسرائیل بدون همراه کردن کشورهای منطقه به‌ویژه عربستان ممکن نیست. پیمان ابراهیم و عادی‌سازی روابط، پروژه بزرگ ترامپ بود که شکست خورد. حالا با روی کار آمدن مجدد او، بازهم این پروژه و عادی‌سازی‌ها از سوی آمریکا دنبال خواهد شد.
همسویی ایران، روسیه و چین، نگرانی آمریکا
فرومن، مصاحبه‌کننده شورای روابط خارجی از بلینکن پرسید: «یکی از عوامل جدیدی که ما با آن سروکار داریم، محور خودکامگی و آسیب یعنی روسیه، چین، ایران و کره شمالی است. به نظر شما همکاری آن‌ها در آینده چگونه است؟» بلینکن پاسخ داد: «ما شاهد همسویی با دشمنانمان هستیم که رشد کرده است. روسیه به دلیل نیازهایش روابط خود را با ایران تقویت کرده و ایران نیز از این رابطه نفع برده است.»
نظرات