بقائی: قطعنامه ۲۲۳۱ را باید خاتمه یافته تلقی کنیم/ ایران بر تداوم حقوق هسته‌ای خود تأکید دارد

اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری هفتگی با اصحاب رسانه، پاسخگوی سئوالات خبرنگاران شد.

بقائی در ابتدا درباره تحولات عرصه دیپلماتیک گفت: مهمترین تحول مربوط می‌شود به وضعیت فلسطین. علی‌رغم تفاهمی که ظاهرا در شرم الشیخ صورت گرفت ما شاهد تداوم حملات در فلسطین بودیم. بیش از ۸۰ مورد نقض آتش بس توسط رژیم صورت گرفت که منجر به شهادت نزدیک ۱۰۰ فلسطینی شد. گذرگاه رفح علی‌رغم قول‌ها کماکان بسته است. ارسال کمک‌ها به غزه اتفاق نیافته است. این بار هم رژیم صهیونیستی به وعده خود عمل نکرد و ضامنان تفاهم هم با بی‌عملی در حال تایید ادامه حملات هستند.

همچنین اجلاس اوگاندا برای ما مهم بود. از جهت مصوباتی که درباره ایران منتشر شد بسیار مهم بود. حمایت قاطع جنبش عدم تعهد از موضع ایران مبنی بر خلاف قانون بودن ادعای ۳ کشور اروپایی در بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت بود. این فقط پیام مکتوب نبود بلکه نگرانی جامعه جهانی از دست اندازی برخی قدرت‌ها بود.

موضوع دیگر به شرق مربوط می‌شود. درگیری‌های میان پاکستان و افغانستان ما را نگران کرد. ما تاکید کردیم که ثبات و آرامش برای ما اهمیت دارد. خوشحالیم که دو طرف موفق به انعقاد تفاهم آتش بس شدند. امیدواریم که این روند منجر به مفاهمه و گفتگو بین دو کشور با هدف کاهش تنش شود.

وی درباره هجمه‌ها و روایت‌ها علیه ایران و روابط ایران و روسیه گفت: تحولاتی که این چند روز شاهدش بودیم محصول کارزار دیپلماتیک در همه سطوح بود. با در نظر داشتن اینکه احتمال سوءاستفاده ۳ کشور اروپایی وجود دارد، ما در این یکسال تلاش کردیم که طرف‌ها را به این نتیجه برسانیم سوءاستفاده از پس گشت باعث پیچیده‌تر شدن موضوع خواهد شد.

متاسفانه طرف‌های مقابل با تبعیت از خواسته آمریکا نهایتا بر بازگردادن تحریم‌ها مبادرت کردند، منتها آنچه در عمل اتفاق افتاد مخالفت دو عضو دائم با این اقدام بود. این بدان معناست که عملا شورای امنیت موفق به اتخاذ تصمیم در این خصوص نشد و همین امر باعث شد اکثریت کشورهای جهانی از موضع ایران حمایت کنند. روسیه و چین مواضع خود را بیان کردند و روسیه تاکید کرد که ۳ کشور صلاحیت توسل به سازوکار را ندارند. این صرفا اعلام موضع مقطعی نبود، این موضع ادامه دارد.

روز گذشته ایران، روسیه و چین در نامه مشترک مواضع خود را بیان کردند. این بدان معناست که قطعنامه ۲۲۳۱ را باید خاتمه یافته تلقی کنیم و دبیرخانه سازمان ملل باید بر این اساس عمل کند. البته ۳ کشور اروپایی باعث آشفتگی حقوقی شدند اما اکثریت جامعه جهانی با این رویکرد مخالفت هستند. ما انتظار داریم این موضع در عمل خودش را هم نشان دهد.

تاکید بر ضرورت وادار کردن رژیم صهیونیستی به توقف ادامه کشتار در غزه

سخنگوی وزارت خارجه در خصوص نگرانی ایران درباره توقف نسل کشی در غزه گفت: راجع به غزه مواضع ما خیلی روشن است. ما از ابتدا بر ضرورت وادار کردن رژیم به توقف ادامه کشتار در غزه و شکستن حصر غزه و بازسازی تاکید کردیم. این بحثی است که هیچ انسان مسئولی نمی‌تواند رد کند. اینکه ما نگران بودیم بر اساس تجربه است. هیچ موردی نیست که رژیم قولی داده باشد و به آن عمل کرده باشد. در لبنان نیز شاهدیم که نقض آتش بس شده است. ما داریم می‌بینیم که رژیم در عمل صادق نیست.

همکاری ایران و روسیه با جدیت ادامه پیدا خواهد کرد

وی در واکنش به اظهارات لاوروف مبنی بر عدم محدودیت برای همکاری نظامی و دفاعی با ایران گفت: روند همکاری‌های ایران و روسیه در همه زمینه‌ها رو به رشد است. ما دارای چند موافقتنامه مهم مبنایی هستیم. موافقتنانه جامع مشترک را داریم که همکاری‌های وسیعی را از جمله دفاعی پوشش می‌دهد. اعتقاد ما این است که قطعنامه ۲۲۳۱ خاتمه پیدا کرده و همکاری ایران و روسیه با جدیت ادامه پیدا خواهد کرد.

از ۲۰۱۸ به بعد، هم آمریکا و هم ۳ کشور اروپایی ناقض برجام تلقی شدند

بقایی درباره خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱ و مفاد آن گفت: آنچه ما گفتیم خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱ است. بر اساس نص صریح قطعنامه در روز خاتمه که ۱۸ اکتبر است، خاتمه پیدا کرد. با این حال، حقوق به‌دست‌آمده ایران در چارچوب این قطعنامه، از جمله حق غنی‌سازی و توسعه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، همچنان معتبر است.

اساسا برجام تفاهم موقتی بود و طرف‌های مقابل قرار شد تحریم‌ها را رفع کنند و در عوض آن ایران اقدامات شفاف ساز در خصوص برنامه هسته‌ای خود را بپذیرد. ۱۵ گزارش رسمی آژانس هم بر اجرای تعهدات از سوی ایران تاکید کرد، اما طرف مقابل نمی‌تواند چنین ادعایی بکند. از ۲۰۱۸ به بعد، هم آمریکا و هم ۳ کشور اروپایی ناقض برجام تلقی شدند. قطعنامه ۲۲۳۱ خاتمه پیدا می‌کند، بدون تغییر تعهدات اساسی که ما دادیم.

تمایل ۳ کشور اروپایی برای مذاکرات

وی در واکنش به تمایل ۳ کشور اروپایی برای مذاکرات گفت: پاسخ کوتاه این است که شر مرسان. ۳ کشور اروپایی باید نشان دهند که توان لازم را دارند به عنوان طرف قابل اتکا عمل کنند. ما شواهدی را می‌بینیم که طرف اروپایی خودش به بی‌عملی معترض است. مصاحبه صدراعظم آلمان نکاتی دارد که طرف اروپایی اگر می‌خواست نمی‌توانست درباره تحولات غرب آسیا ایفای نقش کند، این نشان می‌دهد توانایی لازم را برای اثرگذاری به عنوان طرف قابل اتکا ندارند. آنان دلیل ناتوانی اروپا در اثرگذاری را نداشتن ابزار جنگی توصیف می‌کنند. این اعترافی به عدم وجود اراده در بین ۳ کشور است.

تبادل مهدیه اسفندیاری با فرانسه

وی درباره تبادل مهدیه اسفندیاری با فرانسه گفت: هر دو طرف اراده لازم را دارند.

سفر لاریجانی به مسکو

سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر لاریجانی به مسکو و سخنان پوتین برای تبادل پیام بین ایران و رژیم صهیونیستی گفت: ما به صورت مستمر و طبیعی با دوستان در منطقه مشورت  داریم. تماس‌ها با روسیه به همین ترتیب ادامه دارد. همین امروز نماینده ویژه روسیه در امور سوریه با مقام‌های وزارت خارجه در تهران دیدار دارند. این تماس‌ها در چارچوب رایزنی‌های دوجانبه است.

تجربه حضور آمریکا در افغانستان چیزی جز ناامنی به ارمغان نیاورده است

وی درباره قصد آمریکا برای دراختیار داشتن پایگاه بگرام گفت: من شما را به تجربه حضور آمریکا در افغانستان ارجاع می‌دهم که چیزی جز ناامنی و بی ثباتی و قاچاق مواد مخدر به ارمغان نیاورده است. در اجلاس مسکو این موضوع برجسته شد و همه بر تمامیت ارضی افغانستان تاکید کردند و اینکه حضور بیگانگان می‌تواند باعث افزایش ناامنی‌ها شود.

تفسیرهای آشفته از خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱

بقائی درباره تفسیرهای آشفته از خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱ گفت: این اولین بار نیست که آمریکا از شورای امنیت سوء استفاده کرده است. نمونه روشن آن وتوهای متعدد برای جلوگیری اقدام علیه رژیم صهیونیستی است، ۶ مورد وتو در ماه‌های اخیر توسط آمریکا صورت گرفته است. پیشتر هم آمریکا برای سوءاستفاده جهت بازگشت تحریم‌ها تلاش کرد اما قبلا ۳ کشور اروپایی اراده و توانایی لازم داشتند و مانع اجرا شدند. اکنون ما مخالفت خودمان را برای بازگشت تحریم‌ها اعلام کردیم و استدلال‌های خودمان را بیان کردیم. واقعیت این است که هیچ تصمیمی در این خصوص در شورای امنیت اتخاذ نشده است.

نکته دوم اینکه دو کشور مهم عضو شورای امنیت دیدگاه‌های خود را بیان کردند، نظراشان مصرانه ادامه دارد. جنبش عدم تعهد آشکارا مخالفت کردند. سوءاستفاده از یک روند نمی‌تواند واجد آثار حقوقی باشد. اساسا این اقدام و آشفتگی حقوقی، مواردی که در قطعنامه‌های لغو شده وجود دارد با وضعیت کنونی سازگار نیست.

آژانس اجازه ندهد اغراض سیاسی برخی کشورها بر عملکردش تاثیر بگذارد

وی درباره ادعای گروسی علیه ایران گفت: آژانس به عنوان نهاد مسئول و فنی در رابطه با مباحث هسته‌ای نقش مهمی دارد. مادامی که بر اساس صلاحیت‌ها و به دور از فشار سیاسی اعضا عمل کند مورد احترام ما است. آنچیزی که ما معترض هستیم این است که آژانس عدم وابستگی خودش را حفظ کند و اجازه ندهد در گزارش‌ها اغراض سیاسی برخی کشورها تاثیر داشته باشد.

وزیر امور خارجه بر اهمیت پاسخگویی به مجلس تأکید دارد

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تعامل وزارت خارجه با مجلس شورای اسلامی گفت: حضور وزیر امور خارجه در مجلس شورای اسلامی اقدامی طبیعی و قانونی در راستای پاسخگویی به نمایندگان ملت است.

وزارت امور خارجه همواره تلاش کرده است مجلس را در جریان تحولات سیاست خارجی قرار دهد و با اجماع‌سازی میان ارکان حاکمیت، روند تصمیم‌گیری‌های دیپلماتیک را تسهیل کند.

نقش دیپلماسی پارلمانی در شرایط کنونی جهان، با توجه به گسترش یک‌جانبه‌گرایی، از اهمیت دوچندان برخوردار است.

پارلمان‌ها می‌توانند با همکاری مؤثر، در جهت حفظ اصول منشور ملل متحد و تقویت صلح و امنیت بین‌المللی گام بردارند.

اجلاس جنبش عدم تعهد و حمایت اعضا از نظر ایران درباره قطعنامه ۲۲۳۱

بقائی در پاسخ به تسنیم درباره اجلاس جنبش عدم تعهد و حمایت اعضا از نظر ایران درباره قطعنامه ۲۲۳۱ گفت: اجلاس اوگاندا نوزدهمین اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد بود. ما از این فرصت‌های گفتگو با کشورهای آفریقایی استفاده کردیم. سال گذشته اجلاس ایران و آفریقا برگزار شد و آنان حضور خوبی در نمایشگاه‌های ایران داشتند و آن رویداد تاثیر مهمی در ارتقای روابط با کشورهای آفریقایی داشت.

در سطح جنبش عدم تعهد متونی که در بیانیه پایانی تصویب شد مهم است. محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران در این سند گنجانده شد. همچنین بحث حمایت جنبش از دیدگاه ایران در موضوع هسته‌ای ایران بود و تاکید بر اینکه اقدام ۳ کشور اروپایی هیچ  وجاهت قانونی ندارد. کشورها حتما بر اساس دیدگاه سیاسی که می‌گیرند در اجرا نیز عمل می‌کنند. امیدواریم در عمل هم نتایج این کارزار دیپلماتیک را ببینیم.

احتمال مذاکرات و نقش مصر

وی درباره احتمال مذاکرات و نقش مصر گفت: تماس‌ها بین ما و طرف‌های مقابل با واسطه کم و بیش ادامه دارد اما به این معنا نیست که وارد مرحله مذاکراتی شدیم. مذاکره وقتی شکل می‌گیرد که طرف‌ها حقوق یکدیگر را محترم بشمارند، ما در این مرحله نیستیم. مادامی که انتظارات زیادی وجود دارد این روند شکل نمی‌گیرد. مصر به عنوان یکی از ضامنان آتش بس غزه، در هر گفتگویی ما این موضوع را مدنظر قرار می‌دهیم.