تحققق میراث دولت شهید رییسی در عدالت اقتصادی

گروه اقتصادی عصرقانون: با توجه به داده‌های موجود، از ابتدای سال ۱۴۰۰ که مسئله وصول مالیات از املاک گران‌قیمت وارد بودجه‌های سنواتی شد، در مجموع از ۱۵.۲هزار میلیارد تومان مالیات تشخیصی تنها ۴۶۲میلیارد تومان وصول شده است.

در سال ۱۴۰۰ خانه‌های با ارزش بیش از ۱۰ میلیارد تومان مشمول مالیات شدند، آن هم با نرخی معادل  ۰.۵ درصد ارزش خانه. در سال ۱۴۰۱، همچنان خانه‌های بالای ۱۰ میلیارد تومان مشمول مالیات بودند.

طی ۱۴۰۲، سقف شمول مالیات برای خانه‌های گران‌قیمت به ۲۰ میلیارد تومان افزایش یافت، خانه‌هایی با ارزش روز بالاتر از این مبلغ، مشمول مالیات به‌نرخ یک در هزار ارزش ملک شدند.

در سال ۱۴۰۳، سقف به ۳۵ میلیارد تومان افزایش یافت، خانه‌های با ارزش بالاتر از این مبلغ مشمول مالیات سالانه به‌نرخ دو در هزار ارزش ملک شدند.

جزئیات مالیات بر خانه‌های لوکس در ۱۴۰۴/ کاهش ۵میلیاردتومانی سقف شمول مالیات خانه‌های گران‌قیمت

براساس بند ح تبصره ۱ قانون بودجه سال ۱۴۰۴ نیز، زمین‌های دارای کاربری مسکونی که بر اساس ارزش روز آنها که بر مبنای آخرین ارزش معاملاتی موضوع ماده (۶۴) قانون مالیاتهای مستقیم ارزش آن بیش از سیصد میلیارد (۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال باشد و زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری اداری و تجاری و واحدهای مسکونی که بر اساس ارزش روز آنها که بر مبنای آخرین ارزش معاملاتی موضوع ماده (۶۴) قانون مالیاتهای مستقیم ارزش هر یک از آنها بیش از پانصد میلیارد (۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال باشد، مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به‌میزان دو در هزار می‌شوند.

این مالیات به‌عهده شخصی است که در ابتدای سال ۱۴۰۴ مالک املاک فوق بوده است. سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مکلف است اطلاعات مورد درخواست سازمان امور مالیاتی کشور در اجرای قوانین مالیاتی را به‌صورت برخط (آن‌لاین) در اختیار این سازمان قرار دهد.

واحدهای مسکونی در حال ساخت، مشمول این مالیات نمی‌باشند، همچنین واحدهای مسکونی افرادی که مالک تنها یک واحد مسکونی هستند، مشروط به تداوم مالکیت در ده سال گذشته تا سقف دو برابر سقف فوق‌الذکر مشمول این مالیات نمی‌باشند.

واحدهای مسکونی غیرمجاز تا زمان دریافت پروانه ساخت یا اجرای حکم کمیسیون‌های موضوع مواد (۹۹) و (۱۰۰) قانون شهرداری مصوب ۱۳۳۴/۴/۱۱ حسب مورد مشمول جریمه‌ای معادل دو برابر مالیات واحدهای مسکونی مجاز موضوع این بند می‌باشند که توسط سازمان امور مالیاتی دریافت می‌شود. پرداخت جریمه مزبور هیچ‌گونه حق مکتسبه‌ای برای دارندگان واحدهای غیرمجاز ایجاد نخواهد نمود.

محاسبه مالیات بر خانه‌های لوکس برمبنای ارزش معاملاتی

تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مکلفند با رعایت قوانین مالیاتی، مالیات سالانه مربوط به هر یک از زمین‌ها و واحدهای مسکونی تحت‌تملک خود و فرزندان کمتر از هجده سال و محجور تحت‌تکفل را حداکثر تا پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۴ پرداخت نمایند. ثبت نقل و انتقال املاکی که به‌موجب این بند برای آنها مالیات وضع گردیده است، قبل از پرداخت بدهی مالیاتی مورد انتقال شامل مالیات بر دارایی، نقل و انتقال قطعی و اجاره ممنوع است. متخلف از حکم این بند در پرداخت مالیات متعلقه مسئولیت تضامنی دارد. مالیات تعیین‌شده در اجرای این بند قطعی است و اعتراض اشخاص مطابق قانون مالیات‌های مستقیم قابل رسیدگی است. اجرای این حکم نافی دادخواهی اشخاص در مراجع قضائی نیست.

این ارقام بر اساس ارزش روز املاک محاسبه می‌شوند که نرخ آن در یک جدول توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود، بر همین اساس دفترچه ارزش معاملاتی مناطق ۲۲گانه تهران که به‌منظور اجرا در سال ۱۴۰۴ ابلاغ شده استف در اینجا قابل مشاهده است.

وصول تنها ۴۶۲میلیارد تومان از خانه‌های لوکس طی سه سال

با توجه به اقدامات انجام‌شده طی سه سال گذشته و از سال ۱۴۰۰ در مجموع ۷۲۶ هزار خانه مشمول شدند، از این میزان تعداد ۳۹۴ هزار مورد تعیین شد، بر همین اساس در مجموع طی سه سال گذشته ۱۵.۲ هزار میلیارد تومان مالیات بر خانه‌های خالی تعیین شده است.

از رقم تعیین‌شده در نهایت تنها ۴۶۲ میلیارد تومان وصول شده است، این رقم حاصل حدود ۲۳ هزار پرداختی مؤدیان بوده است که ۱۵ هزار مورد آن مربوط به سال ۱۴۰۲ بوده است، در حقیقت مشمولان به‌صورت سرانه حدود ۲۰ میلیون تومان مالیات پرداخت کرده‌اند.

در عین حال، در این بازه زمانی ۴۴ هزار و ۸۵۴ اعتراض نسبت به برگ‌تشخیص‌های صادرشده به ثبت رسیده که مجموع ارزش آنها برابر یک‌هزار و ۸۴۱ میلیارد تومان بوده است.

جزئیات ارقام مربوط به مالیات بر املاک گران‌قیمت در جدول زیر قابل مشاهده است (ارقام به ریال):

دریافت مالیات از واحد‌های مسکونی گران‌قیمت و باغ ویلا‌ها از قانون بودجه سال ۱۴۰۰ در دولت سیزدهم کلید خورد و قرار شد مالکان خانه‌ها و زمین‌های لوکس با ارزش بیش از ۲۰ میلیارد تومان، مالیات پرداخت کنند. در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ نیز این موضوع مورد تاکید قرار گرفت.

بر این اساس، زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، باغ ویلا‌های مجاز (با احتساب عرصه و اعیان) و خانه‌های لوکس که ارزش آن‌ها بیش از ۲۰ میلیارد تومان باشد مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان ۲ در هزار می‌شوند.

طبق گزارش سازمان امور مالیاتی کشور، در سال ۱۴۰۰، ۱۲ هزار و ۲۱۷ خانه لوکس به ارزش مالیات بیش از ۳۹۲ میلیارد تومان تعیین شد که از این تعداد تنها یک‌هزار و ۹۵۴ نفر مالیات به ارزش ۲۸ میلیارد تومان را پرداخت کردند.

همچنین در سال ۱۴۰۱ برای ۴۳ هزار و ۱۹۵ خانه گران‌قیمت مالیات به ارزش ۲ هزار و ۱۸۶ میلیارد تومان تعیین شد که از این تعداد، ۶۳ مالک اقدام به پرداخت مالیات ۴۵۷ میلیون تومانی کرده و مابقی از پرداخت مالیات اجتناب کردند.