شکست همزمان تیم های ملی فوتبال ایران و ژاپن به عنوان نخستین تیم های راه‌یافته از قاره آسیا به جام جهانی در حالی رقم خورد که دو دیدگاه کاملا متفاوت فنی بر جوانگرایی آنها حاکم بود.
تیم ملی فوتبال ایران در حالی با نتیجه یک بر صفر مقابل قطر در هفته نهم گروه A انتخابی جام جهانی ۲۰۲۶ شکست خورد که با توجه به صعود زودهنگام به جام جهانی این مسابقه بیشتر جنبه تشریفاتی داشت. با این حال، در شرایطی که ۶ بازیکن کلیدی تیم ملی از جمله سردار آزمون، مهدی قایدی، محمد محبی، علی قلی‌زاده و علیرضا جهانبخش به دلیل مصدومیت غایب بودند، امیر قلعه‌نویی ناچار به ایجاد تغییر در ترکیب تیم ملی شد اما دیدگاه او با خواسته کارشناسان در زمینه جوانگرایی تفاوت زیادی داشت.
شکست ژاپن با یک تیم تازه کار
ژاپن که همانند ایران صعودش به جام جهانی را پیش از این قطعی کرده بود با ترکیبی جوان و تازه‌وارد به مصاف استرالیا در گروه C انتخابی جام جهانی رفت و در نهایت با نتیجه یک بر صفر شکست خورد. با این حال، نکته مهم این دیدار نه نتیجه، بلکه حضور ۹ بازیکن بدون تجربه ملی در ترکیب اصلی ژاپن بود؛ اقدامی که از سوی رسانه‌های معتبر بین‌المللی نیز مورد توجه و تحسین قرار گرفت.
NHK در تحلیلی نوشت: «ژاپن با ترکیب جدیدی از بازیکنان به استرالیا باخت، اما این شکست، نشانه‌ای روشن از دیدگاه آینده‌نگر سرمربی تیم ملی، هاجیمه موریاسو بود. تیمی که حالا نه‌تنها به جام جهانی صعود کرده بلکه در مسیر ساخت نسل بعدی بازیکنان هم قدم برداشته است.»
همچنین نشریه عرب‌نیوز در گزارشی این باخت را شوکه‌کننده اما سازنده توصیف کرد و افزود: «با وجود نتیجه، جوان‌هایی که به میدان رفتند نشان دادند ژاپن از برنامه‌ریزی بلندمدت و تفکر سیستمی دست نکشیده است.»
فوتبال ایران؛ چرخه تکرار و محافظه‌کاری
در مقابل تیم ملی ایران با وجود از دست دادن چند بازیکن کلیدی همچنان به ترکیبی پایبند بود که خبری از نفر جدید در ترکیب نبود. در حالی که فرصت مناسبی برای آزمون نیروهای جدید همچون امیرمحمد رزاق نیا و جواد حسین نژاد برای قرارگیری در ترکیب اصلی بود قلعه‌نویی ترجیح داد ترکیب خود را بدون ریسک نگه دارد. هیچ بازیکن بدون تجربه ملی در این دیدار وارد زمین نشد.
این موضوع نگرانی‌ها درباره فقدان جوانگرایی در فوتبال ملی ایران را بار دیگر افزایش داده است. کارشناسان معتقدند که اگر قرار نباشد در بازی‌های بدون فشار دست به تغییرات زد چه زمانی این فرصت فراهم می‌شود؟
تفاوت میان دو شکست همزمان ژاپن و ایران به عنوان دو تیمی که صعود خود به جام جهانی ۲۰۲۶ را خیلی زود مسجل کردند تنها در نحوه نگرش آنها به جوانگرایی است.
ژاپن باخت تا بسازد، اما ایران باخت بدون آنکه حرکتی رو به جلو کند. بازی مقابل قطر می‌توانست فرصتی برای جوانان، کشف مهره‌های جدید و میدان دادن به آینده باشد؛ اما در عوض به تکرار گذشته‌ای دیگر تبدیل شد. در شرایطی که رقابت برای صعود تمام شده، رقابت برای ساخت آینده فوتبال ملی ایران تازه باید شروع شود. اما آیا این جسارت در نیمکت تیم ملی وجود دارد؟
نظرات