حذف بخش‌هایی از کتاب «هارداسان» پیش از چاپ؛ مظلومیت شهیدجمهورتمام نشده

نشست رونمایی از کتاب «هاراداسان»، نوشته محمدمهدی رحیمی عصر دیروز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت همزمان با پنجمین روز از سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور سپهر خلجی، رئیس شورای اطلاع رسانی دولت سیزدهم، محمد سرشار، فعال فرهنگی و پژوهشگر، محمدمهدی رحیمی، نویسنده و محمدمهدی اسلامی، مدیر باشگاه روایت انقلاب اسلامی در غرفه شهید رئیسی برگزار شد.

سپهر خلجی رئیس شورای اطلاع رسانی دولت سیزدهم گفت: یکی از ویژگی‌های کتاب هارداسان این است که راوی مشاهدات خود را سر صحنه روایت می‌کند. آقای رحیمی در طول سه سال ریاست جمهوری، مسئول روابط عمومی دولت بوده و از نزدیک شاهد صحنه‌های بیشماری از رفتارهای اداری و مدیریتی شهید رئیسی بود. این مزیت به سندیت روایتی کمک می‌کند.

وی افزود: کتاب هارداسان شامل بیش از ۲۰۰ روایت کوتاه است که همین روایت کوتاه ازجذابیت های کتاب به شمار می‌رود. در یک زمان مختصر می‌توانید روایت‌ها را از ابتدا تا انتها درک کنید.

رئیس شورای اطلاع رسانی دولت سیزدهم گفت: آقای رحیمی علاوه بر اینکه خودشان در همه برنامه‌های رئیس جمهور حضور داشت، روایت‌ها را بر اساس مشاهدات میدانی خود داشته و از طرفی با دسترسی به فیلم‌های آرشیوی از برنامه‌ها توانستند هر جا که روایتی یادش برود، با مراجعه به آن فیلم‌ها سندیت روایت‌ها را تکمیل کند.

وی افزود: تصویری که امروز از شهید رئیسی در دل ملت است، به عنوان شخصیت خستگی‌ناپذیر، مخلص، پرتلاش و با اخلاق است. رحیمی تلاش کرد تا تصویر روشن و گویایی از خدمات شهید رئیسی را به نمایش بگذارد.

خلجی گفت: کتاب هارداسان، حاصل سه سال زندگی شهید رئیسی در مسیر خدمت به مردم بود. این کتاب شامل روایت‌های دسته اول و مرور خاطرات است. هارداسان گشودن یک سری پرده‌هایی از اخلاقیات شهید رئیسی است. کار اساسی و مهمی که آقای رحیمی به انجام رساند و خاطرات را ثبت کرد.

وی افزود: کتاب هارداسان روایتی از تلخی‌ها و شیرینی هاست. یک روایت جذاب از شهید رئیسی به شمار می‌رود.

هارداسان، روایت نزدیک به حادثه است

در ادامه محمدمهدی اسلامی، مدیر باشگاه روایت انقلاب اسلامی با اشاره به ویژگی‌های کتاب هارداسان گفت: این کتاب، روایت نزدیک به حادثه است؛ در شرایطی که درگیر جنگ روایت‌ها هستیم. در این حادثه، آقای رحیمی خودش در بطن میدان بود و همین امر به تاریخ نگاری کمک کرد. در جزئیات روایت با این موضوع مواجه هستیم که می‌توانیم با خیال راحت روایت‌ها را بخوانیم. این نکته عمیقی است که روایت‌ها به صورت دقیق انجام شده است.

وی افزود: ویژگی دیگر این کتاب آن دسته از مطالبی است که چندان با آن آشنا نیستیم، زیرا در آن مقطع زمانی اجازه انتشار به خاطر یک سری از ملاحظات داده نمی‌شود و البته بخشی از این ملاحظات، از جمله ملاحظات شهید رئیسی بود. در کتاب هارداسان این امکان ایجاد شد تا تصاویر درج شود و شبیه سازی ها دقیق‌تر باشد تا در ذهنمان به درستی ایجاد شود.

مدیر باشگاه روایت انقلاب اسلامی گفت: ما در حوزه هنری بخشی را به تازگی با نام باشگاه روایت انقلاب اسلامی با هدف بیان روایت‌هایی که کمتر بیان شده در جنگ روایت‌ها ایجاد کردیم. این مأموریت ماست تا در این چارچوب بتوانیم فعالیت مان را انجام دهیم. امیدواریم محصولات باشگاه روایت انقلاب اسلامی در حوزه‌های دیگر عرضه شود.

وی افزود: باشگاه روایت انقلاب اسلامی بنا دارد رویکرد باشگاهی داشته باشد تا بتوان در طول مسیر و به مرور روایتگرانی توانمندتر از گذشته پرورش یابند. این باشگاه دو دوره آموزشی را برگزار کرد که دومین دوره آن در حال اجراست. هدف از برگزاری این دوره‌ها این است که بتوانیم در مسیر روایت انقلاب اسلامی، راویان متکثری را پرورش دهیم. گاهاً شاهد بودیم که چهره‌های تکراری در این بخش روایتگری حضور داشتند، در حالی که امروز در مسیری گام برداشته‌ایم تا نسل جوان با انگیزه تر از گذشته وارد میدان شوند و بتوانیم دوره درخشانی در تاریخ نگاری داشته باشیم.

اسلامی گفت: کتاب هارداسان، تاریخ برای تاریخ نیست، بلکه بخشی از تاریخ انقلاب است که ابهاماتی را گره گشایی می‌کند و آنچه را که در مواجهه با دشمن است. این کتاب گره گشایی تاریخ مشهود است.

دغدغه نگارش کتاب «هارداسان» دقیقاً از فردای روز شهادت شهید رئیسی آغاز شد

در ادامه محمدمهدی رحیمی، نویسنده کتاب هارداسان گفت: دوست داشتم امروز در آستانه ۲۲ اردیبهشت به بهانه دیگری در مصلی بودم، کما اینکه سال گذشته در دقایق اولیه طلوع آفتاب همراه با شهید رئیسی به نمایشگاه کتاب آمدیم تا بازدیدی از نمایشگاه داشته باشیم، پیش از آنکه مزاحمتی برای مردم ایجاد کنیم. دوست داشتم امسال هم همراه با او به نمایشگاه کتاب می‌آمدیم نه آنکه اینجا بنشینم و با حسرت به بیان خاطراتی از او بپردازم.

وی افزود: آغاز به کار دغدغه نگارش این کتاب به صورت جدی از فردای شهادت شهید رئیسی همزمان با روز میلاد امام رضا (ع) بود. تقدیر اینچنین بود که شب میلاد امام رضا (ع) این کتاب درباره خادم الرضا منتشر شود. روز میلاد امام رضا در سال گذشته به پیدا شدن پیکرهای شهدا در کوهستان ارسباران می‌گذشت و همان نقطه که دیگر احساس کردم کار تمام شده است. زمانی که پشت آمبولانس بودم، تک تک خاطرات در ذهنم تداعی می‌شد.

نویسنده کتاب هارداسان گفت: پیش از آنکه به تبریز برسم با خودم عهد کردم که همه مطالبی که به دلیل ملاحظات مختلف نتوانستیم در زمان حیات شهید رئیسی منتشر کنیم، آن را در کتابی تکمیل کنم که نتیجه اش «هارداسان» شد.

وی با اشاره به سندیت کتاب هارداسان گفت: هر خاطره‌ای که به ذهنم می‌رسید را می‌نوشتم. حتی در ایام تشییع که شهر به شهر می‌رفتیم و شاهد اظهار لطف‌های عجیب و دست نوشته‌های غیر تشریفاتی و غیرسازمانی بودم که با ادبیات خاصی نوشته بودند، برایم یادآوری خاطراتی بود که در قالب صوت ذخیره کردم. پس از شهادت شهید رئیسی، با همکاران روابط عمومی ریاست جمهوری و دوستان صحبت کردم و همکاری کردیم که البته باید بگویم بخشی از کتاب را همراهی و زحمات آنها می دانم و به نوعی کار را با آنها آغاز کردم و در جلساتی به بحث و صحبت می‌پرداختیم.

رحیمی گفت: در بخشی هم به سایت ریاست جمهوری مراجعه کردم تا عکس‌ها و فیلم‌های منتشره را مرور کنیم. همه آنها برایم یک خط زمانی بود. تک تک آنها گنجینه‌ای از عکس‌های منتشر شده یا منتشر نشده بودند. همه اینها برای روایتگری هایم کمکم کرد. ما از تک تک لحظه‌هایی که با شهید رئیسی بودیم، خاطره ثبت کردیم. در آن زمان فکر نمی‌کردیم که این خاطرات برای تهیه کتاب هارداسان مورد استفاده قرار بگیرد. در آن زمان به سردار موسوی می‌گفتیم که لطفاً هر جا که آقای رئیسی هستند، اجازه بدهند که ما حضور داشته باشیم. در آن مقطع دلیل مان اهمیت ثبت تاریخ کشور بود.

وی با اشاره به جمله فوق طلایی رهبری «دلم برای رئیسی سوخت» گفت: این جمله به مطالبی برمی گردد که به دلیل ملاحظاتی نتوانستیم از شهید رئیسی منتشر کنیم. زیرا در آن مقطع با فضای رسانه‌ای و مجازی سازمان‌هایی روبرو بودیم که غیرمنصفانه و به دور از خلاق فضای سفید را سیاه می‌کردند. ریشه‌اش وطن فروشی‌ها بود. دلمان از آنهایی سوخت که توقع داشتیم از رئیسی حمایت کنند و نکردند. از آنهایی که توقع نداشتیم، در حق او جفا کردند. وگرنه که ذات عقرب نیش زدن است و کسی از آن انتظار ندارد. آدم از کسانی انتظار و توقع دارد که می‌توانستند و نکردند. دل آدم از آنجا سوخت.

نویسنده کتاب «هارداسان» گفت: در این کتاب دچار خودسانسوری شدم و در لحظه آخر بخش‌هایی را حذف کردم. زیرا هنوز فضای بی انصافی ادامه دارد و مظلومیت شهید رئیسی تمام نشده است. در فرهنگ ایرانی آمده است که نباید پشت مرده صحبت کنیم اما شهیدی سراغ ندارم که پس از ۳۶۰ روز از شهادتش، هنوز هم مورد هجمه‌های سازماندهی شده است. این مظلومیت همچنان ادامه دارد. بخش‌هایی را سانسور کردم زیرا هنوز حق مسئله ادا نشده است. آن کس که خودش را به خواب زده است با این روایت‌ها از خواب بیدار نمی‌شود. ما با چنین فضایی روبرو هستیم.

وی افزود: برای رعایت امانت در کتاب سه بار جلساتی میان من و ناشر برگزار شد و در آخرین اصلاحات نسبت به دو خاطره و یک جمله حدود ۵ کلمه‌ای تردید داشتم. بررسی مجددی انجام دادم و بخشی از آن را حذف کردم.

رحیمی گفت: بخشی از تصاویری که در کتاب هارداسان منتشر شده جدیداً منتشر شده است. اینها سندیت خاطراتی است که در کتاب نقل شده است. همچنین در آن مقطع چند اتفاق بین المللی اطلاع رسانی نشد و در این کتاب توانستیم عکس‌ها و رویدادها را منتشر کنیم. در آن جلسات کسانی حضور داشتند که مهمانان بهشت هستند و امروز در جمع ما نیستند.

وی با اشاره به انتخاب کتاب هارداسان گفت: مهم‌ترین عنصر محصول فرهنگی، عنوانش است. ایده‌های خوبی برای جذابیت بخش فرهنگی اش دارم که انشالله در چاپ بعدی با انتشارات سوره مهر اعمال خواهد شد. اسم هارداسان برگرفته از آن شب سخت برای جستجوی شهدای پرواز اردیبهشت بود. همان شبی که مردم آذربایجان از کلمه هارداسان استفاده می‌کردند. این کلمه قدیمی آذری زبان هاست که برای گمشده‌شان استفاده می‌کنند. تک تک شهدای پرواز اردیبهشت خصلت‌های نیکو و مشترکی داشتند که به بهشت رسیدند.

از آقای رحیمی درخواست می‌کنم به سراغ پرونده‌های مهم یک هزار و پنجاه روزه برود

در ادامه محمد سرشار فعال فرهنگی و پژوهشگر گفت: شاید دانستن شخصیت آقای رحیمی کمک کند که روح کتاب را بهتر بشناسیم. ۲۳ سال است که آقای رحیمی را می‌شناسم. او شخصیت درون گرایی دارد و بسیار سخت می‌توان احساسات درونی او را بشناسیم. در ظاهر هارداسان، روایت خبری از یک هزار و پنجاه روز از روزهای خدمت شهید رئیسی است اما درواقع این کتاب رگه‌هایی از احساسات عمیق و درونی اش است.

وی ادامه داد: آقای رحیمی این کتاب را تقدیم به مرحوم پدرش کرده است. پدر آقای رحیمی هم فردی شبیه اخلاق شهید رئیسی و بسیار مبارزه گر با مفسدان بود. چند سال پیش پدر آقای رحیمی فوت می‌کند. زمانی که آقای رحیمی به دولت اضافه می‌شود به نوعی پدر معنوی خود را پیدا کرد و با یادآوری صفات نیک شهید رئیسی، او برای دومین بار با شهادت شهید رئیسی، پدری را از دست داد.

این پژوهشگر گفت: از لحاظ تاریخی سال ۷۸ اتفاقاتی افتاد و ما در ثبت تاریخ قدری عقب افتادیم. سال ۸۸ اتفاقی که رخ داد، مرکز اسناد بر حجم روایت‌ها غلبه پیدا کرد. ما این پیش افتادن تاریخ را در ماجرای شهید رئیسی می‌بینیم که افرادی که نزدیک بودند، غرق کار نشدند و چندین کتاب فاخر که روایت دسته اول بود، منتشر کردند. درخواست من از آقای رحیمی این است که این کار را رها نکند و به سراغ پرونده‌های مهم آقای رئیسی برود. اگر بتواند مهم‌ترین پرونده‌های یک هزار و پنجاه روزه را روایت کند، روایت مناسبی خواهد بود.