حواشی گزارش سازمان اطلاعات ترکیه درباره جنگ ۱۲ روزه

در چند روز اخیر، متن یک گزارش مفصل درباره جنگ ۱۲ روزه بین ایران و رژیم صهیونیستی، توجه رسانه‌ها و بسیاری از محافل سیاسی ترکیه را به سوی خود جلب کرده است.

بسیاری از تحلیلگران ترکیه، گزارش نهاد امنیتی این کشور درباره جنگ ۱۲ روزه بین ایران و رژیم صهیونیستی را سوگیرانه و متناقض می‌دانند.

روزنامه آیدنلک چاپ آنکارا، امروز در عکس و تیتر صفحه نخست، به گزارش مزبور واکنش نشان داده و اعلام کرده که محتوای متن مزبور، نگرشی غیرمنطقی، سوگیرانه و مغرضانه دارد و یکی از مهمترین معایب متن مزبور، این است که به هیچکدام از موفقیت‌های موشکی و اطلاعاتی ایران در برابر رژیم اسرائیل اشاره نکرده است.

نکته مهم درباره گزارش انتقادی روزنامه آیدنلک، این است که این جریده، ارگان رسانه‌ای حزب وطن است که به ائتلاف جمهور، شخص اردوغان و نهادهای امنیتی ترکیه نزدیک است و وقتی که یک حزب نزدیک به اردوغان، گزارش سرویس اطلاعاتی میت ترکیه درباره ایران را غیرواقعی و غیرمنصفانه قلمداد می‌کند، می‌توان متوجه اهمیت موضوع شد.

گزارش مزبور، حملات رژیم صهیونیستی را برای کل منطقه خطرناک دانسته و نوشته است: «جنگ ۱۲ روزه، پتانسیل تأثیرگذاری بر آینده سیاسی یک منطقه وسیع را دارد. دلایل اولیه، ارتباط نزدیکی با تنش‌هایی دارد که پس از ۷ اکتبر پدیدار شدند. در موازنات منطقه‌ای پس از تغییر رژیم در سوریه، حملات هوایی اسرائیل به دمشق به بهانه دفاع از اقلیت دروزی و هدف قرار دادن مراکز حساسی مانند کاخ ریاست جمهوری و ستاد کل ارتش نشان می‌دهد که موضع تهاجمی تل آویو نسبت به کشورهای منطقه در دوره آینده نیز ادامه خواهد یافت».

چه شد که جنگ ۱۲ روزه، برای میت اهمیت یافت؟ 

اطلاعات منتشر شده در رسانه‌های ترکیه و به ویژه پایگاه اینترنتی «اندیشکده مطالعات سیاسی – اجتماعی ستا» نزدیک به حزب حاکم این کشور، نشان می‌دهد که مولف و مدیر تدوین گزارش درباره جنگ ۱۲ روزه، فرد شناخته شده و مهمی است.

این گزارش توسط فردی نوشته شده که سالهاست به عنوان یک مشاور امنیتی و چهره دانشگاهی نزدیک به رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و ابراهیم کالن رئیس سرویس اطلاعاتی میت ترکیه شناخته می‌شود.

او پروفسور دکتر طلعت کوسه نام دارد و کالن چنان رابطه نزدیکی با این فرد دارد که به محض این که ریاست میت را بر عهده گرفت، طلحه کوسه را نیز بدانجا برد و از او خواست یک دانشکده برای تربیت تحلیلگران و افسران در ذیل سرویس اطلاعاتی میت تاسیس کند.

این دانشکده در مدت زمان کوتاهی تاسیس شد و ریاست آن به کوسه سپرده شد. یکی از ابتکارات کوسه در چند ماه اخیر، این بوده که هر چند وقت یک بار، درباره یکی از تحولات سیاسی – امنیتی مهم منطقه، به اتفاق مجموعه کارشناسان تحت امر خود، یک گزارش مفصل تدوین کرده و آن را منتشر می‌کند.

آخرین نمونه از این گزارش‌ها، یک گزارش ۵۲ صفحه‌ای تحت این عنوان است: «جنگ ۱۲ روزه و درس‌هایی برای ترکیه».

رئیس دانشکده سازمان اطلاعاتی میت ترکیه، در مقدمه گزارش مفصل خود، به ۴ هدف مهم اشاره کرده است:
الف) ارزیابی‌های لازم برای درک صحیح از پویایی درگیری‌ها بین ایران و اسرائیل.
ب) ارزیابی فنی از جنگ از منظر نظامی و اطلاعاتی و سیستم‌های تسلیحاتی و فناوری‌های دفاعی موجود و مورد استفاده طرفین.
ج) تحلیل پسزمینه‌های سیاسی و دیپلماتیک جنگ ۱۲ روزه.
د) پیش‌بینی مسیر احتمالی درگیری در آینده.
ه) درس‌هایی که ترکیه باید از جنگ ۱۲ روزه بیاموزد و تقویت قابلیت‌های دفاعی خود و تاب‌آورتر شدن در برابر بحران‌های مشابه در عصر عدم قطعیت.

روزنامه آیدنلک، در تحلیل گزارش سرویس اطلاعاتی میت ترکیه درباره جنگ ۱۲ روزه نوشته است: «آکادمی ملی اطلاعات در گزارش خود که به تحلیل جنگ ایران و اسرائیل پرداخته، ادعا کرده که قابلیت‌های نظامی ایران، تهدیدی برای ترکیه نیز محسوب می‌شود. این گزارش مداوماً به دنبال این است که اتحادها در آسیا را ناکارآمد جلوه دهد و فقط به حفظ روابط نزدیک با آمریکا و ناتو بها بدهد».

ناراحتی از قدرت موشکی ایران

کوسه به این اشاره کرده که «جنگی که اسرائیل در ۱۳ ژوئن علیه ایران آغاز کرد، معادلات منطقه‌ای را از بسیاری جهات متزلزل کرده و نشان داد که استراتژی‌های قدیمی کنشگرانی مانند اسرائیل و ایران تغییر کرده است. این جنگ بار دیگر اهمیت نیروهای هوایی را در درگیری‌های شدید و کوتاه‌مدت، به‌ویژه برای کشورهای بدون مرز زمینی، نشان داد. شاهد نوعی عدم تعادل بودیم. چرا که ایران سال‌هاست روی موشک‌های بالستیک، به‌ویژه موشک‌های مافوق صوت، سرمایه‌گذاری کرده ولی مورد آسیب قرار گرفت».

این همان نکته‌ای است که به درستی مورد انتقاد تحلیلگر روزنامه آیدنلک چاپ آنکارا قرار گرفته و درباره آن نوشته است: «بخش اول گزارش کاملاً بر برتری نظامی-فناوری اسرائیل و فعالیت‌های آن در جنگ تمرکز دارد. این گزارش که تحلیلی جامع از قابلیت‌های اسرائیل، از قدرت هوایی گرفته تا سیستم‌های جنگ الکترونیک آن، ارائه داده و به مسائل پدافند هوایی ایران و چگونگی مختل شدن سیستم‌های فرماندهی اشاره کرده است. اما نکته مهم اینجاست که هیچ اطلاعاتی در مورد چگونگی نفوذ موشک‌های ایرانی به پدافند هوایی چندلایه اسرائیل، ارائه نداده است. جهانیان دیدند که موشک‌های ایرانی، به کدام تأسیسات حیاتی اسرائیل حمله کردند و چه خساراتی وارد کردند. اما این موضوعات مهم مورد توجه گزارش دانشکده ملی سرویس اطلاعاتی ترکیه قرار نگرفته است».

پروفسور طلعت کوسه در بخش دیگری از گزارش خود نوشته است: «این جنگ، اهمیت حفظ جان عناصر غیرنظامی در شهرهای بزرگ را نشان داد. ایران، برخلاف اسرائیل، فاقد سیستم هشدار اولیه توسعه‌یافته و پناهگاه‌های گسترده است و همین موضوع، منجر به مرگ صدها غیرنظامی، به ویژه در تهران شد».

به عبارتی روشن، چهره امنیتی – دانشگاهی ترکیه، به جای آن که حمله رژیم صهیونیستی به غیرنظامیان را محکوم کند، ترجیح داده حتی در این زمینه، ایران را مقصر جلوه دهد!

او در بخش دیگری به درستی اشاره کرده «انتظارات برای یک قیام مردمی و تغییر رژیم در ایران برآورده نشد. علیرغم تمام تبلیغات فعالان خارج از کشور، مشخص شده که مردم ایران برای ثبات و نظم حکمرانی ارزش قائلند».

تغییر آشکار معادلات جنگ

در گزارش دانشکده سرویس اطلاعاتی ترکیه، درباره تغییر آشکار چشم‌انداز و معادلات جنگ، به این نکات اشاره شده است: «جنگ ۱۲ روزه نشان داد که جنگ سایبری، الکترونیکی و شناختی، که از عوامل اصلی شکل‌دهنده چشم‌انداز جنگ قرن بیست و یکم بوده‌اند، اجزای ضروری برنامه‌ریزی عملیاتی درهم‌تنیده و یکپارچه هستند. مدل اجرا شده توسط اسرائیل نه تنها از نظر تاکتیکی، بلکه از نظر مدیریت ادراک استراتژیک نیز تعیین‌کننده بوده است. چرا که اسرائیل از طریق مدیریت هماهنگ جبهه‌های فیزیکی، دیجیتال و شناختی، به دنبال تأثیرگذاری بر تمام ابعاد جنگ بود. این واقعیت، هشداری آشکار برای همه کشورها و سازمان‌های درگیر در برنامه‌ریزی دفاعی است. پیروزی در جنگ‌های مدرن نه تنها در میدان نبرد، بلکه در جبهه‌های نامرئی که در آن‌ها کابل‌ها، سیگنال‌ها، نرم‌افزارها و جریان داده‌ها مدیریت می‌شوند، نیز حاصل می‌شود. برای موفقیت در میدان نبرد آینده، باید به اثربخشی در طیف الکترومغناطیسی، برتری سایبری و ارتباطات استراتژیک به صورت یکپارچه پرداخته شود».

در گزارش انتقادی روزنامه آیدنلک، در مورد ارزیابی گزارش دانشکده میت ترکیه درباره توان رزمی رژیم صهیونیستی آمده است: «در این متن، به فن آوری رزمی اسرائیل اشاره شده اما درباره این واقعیت که ایران، با استفاده از قابلیت‌های جنگ الکترونیک، فعالیت‌های نامتقارن و اینکه چگونه توانست شبکه فرماندهی و کنترل خود را در تمام این مدت اداره کند، اطلاعاتی ارائه نمی‌دهد».

همچنین بسیاری از نخبگان سیاسی و کارشناسان دفاعی ترکیه، در رسانه‌های اجتماعی به گزارش طلعت کوسه واکنش انتقادی نشان دادند.

مجاهد گولتکین، عضو هیئت علمی دانشگاه آفیون کوجاتپه، نوشت: «می‌خواهم به کسانی که این گزارش را تهیه کرده‌اند بگویم: شما می‌دانید که در کنار آمریکا و ناتو بودن به معنای حمایت از اسرائیل است. تنها توجیه شما این است که تصور می کنید، قدرت فقط در دستان آنهاست. اما بدانید که کشتی آمریکا و ناتو، یک کشتی در حال غرق شدن است. آنها عاملان نسل‌کشی در غزه هستند. آنها در نظر مردم جهان هیچ مشروعیتی ندارند. شما واقعاً می‌خواهید ترکیه نیز سرنشین یک کشتی در حال غرق شدن باشد؟ شما با این گزارش، به ترکیه توصیه می‌کنید که در کنار ظالمان باشد، نه مظلومان».

در بخش پایانی گزارش، به خطاهای شناختی دانشکده سرویس اطلاعاتی ترکیه و شکل سوگیرانه قضاوت آن درباره جنگ ۱۲ روزه اشاره خواهد شد.