داستان ایرانیزه شده و کاراکتر ایرانی؛ مهم‌ترین ویژگی سینمای میرکریمی

به گزارش گروه فرهنگ و هنر عصر قانون، پیمان خزلی؛ در سینمای ایران، رضا میرکریمی را می‌توان ایرانی‌سازترین کارگردان سینمای اجتماعی نامید. میرکریمی در تمام آثار خود فرهنگ حاکم بر جامعه ایرانی را با مختصات دقیقی به تصویر می‌کشد.  این کارگردان لایه‌های پنهان شخصیت‌های فیلم‌هایش را بر اساس فرهنگ جامعه‌ای که در آن زیست کرده، طراحی و شخصیت‌پردازی می‌کند. ویژگی برجسته فیلم‌های میرکریمی ایرانی‌بودن کاراکترهاست. میرکریمی مخاطب را به دل روایت می‌برد تا ضمن احساس نزدیکی و قرابت با کاراکترها درک بهتری از روایت و پرداخت داستانی نیز برای تماشاگر صورت گیرد.

«نگهبان شب» آخرین ساخته رضا میرکریمی هم دقیقا در همین قواعد و کلیشه‌های سینمایی او می‌گنجد.

«نگهبان شب» دهمین کار بلند سینمایی سیدرضا میرکریمی به‌حساب می‌آید که در چهلمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و سیمرغ بهترین کارگردانی را نیز برای او به ارمغان آورد. فیلمی که شخصیت اصلی و همه کاراکترهای آن به قدری ملموس و دقیق طراحی شده‌اند که هر کدام از مخاطبان فیلم با نگاهی به اطراف خود می‌توانند ما به ازای آن را برای خود تصویر کنند .

نگهبان شب داستان رسول پسر ساده روستایی است که برای کار به تهران آمده است. در ادامه یک مهندس انبوه‌سازی او را به پروژه‌ای ساختمانی می‌برد که در آنجا با شخصیتی به نام دایی که سرکارگر است، آشنا می‌شود و از اینجا داستان رسول شکل می‌گیرد.

داستان «نگهبان شب» روایتی خطی دارد که از همان ابتدا تا پایان‌، با ریتم و سرعت مناسبی پیش می‌رود و مخاطب را خسته نمی‌کند. بر خلاف دیگر فیلم‌های میرکریمی که روایت را یک گره پیش می‌برد و تا انتها مخاطب را در انتظار گره گشایی می‌گذارد، فیلم نگهبان شب، نه با یک گره یا یک ماجرای خاص، بلکه با خرده پیرنگ‌هایی پیرامون شخصیت‌ اصلی، داستان خود را پر کشش ادامه می‌دهد. خانواده، جامعه و محیط مولفه‌های مهمی هستند که میرکریمی در بستر آنها قصه‌های خود را تعریف می‌کند. به بیان ساده ‌تر میرکریمی اول زمین بازی را تعریف و بعد بازی را آغاز می‌کند. میرکریمی به سبب همین ویژگی‌ها و اتمسفر منحصربه فردی که در آثارش نمایان است بدون شک یکی از کارگردان‌های مولف سینما است که توانسته ایرانی‌ترین فیلم‌های اجتماعی سینما را بسازد. فیلم‌هایی که ریشه در باورها و مناسبات جامعه ایرانی دارد و حتی گاهی آنها را نقد و به چالش می‌کشد.

نقدهای میرکریمی هم امضا و لحن خود را دارند و به ورطه اغراق و سیاه‌نمایی مرسوم سینمای اجتماعی این سال‌ها نمی‌‌افتد. میرکریمی کارنامه مشخصی در سینمای ایران دارد که خیلی از کارگردانان جوان هم رنگ و بوی فیلم‌های او را گرفته‌اند. میرکریمی ثابت کرده که می‌شود فیلم اجتماعی جدی ساخت و به ورطه کلیشه و سیاه نمایی وارد نشد.