راز چرخش مواضع ماکرون مقابل نتانیاهو؛ از دوستی تا تنفر

در روزهای اولیه بعد از عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ فرانسوی‌ها حمایت مطلق خود را از رژیم صهیونیستی اعلام کرده بودند و در خیابان‌های این کشور مردم را می‌دیدید که پرچم‌های این رژیم را به تن کرده‌اند، تصاویر اسرای صهیونیستی در خیابان‌های فرانسه نصب شده بود و همه می‌گفتند که یک فاجعه بزرگ برای تل آویو رخ داده است.

تریبون فرانسه در اختیار جنایتکار جنگی

در آن روزها، گفتمان فرانسوی‌ها کاملاً همسو با رژیم اشغالگر صهیونیستی بود و حتی برای نشان دادن حمایت خود از این رژیم، به زبان عبری حرف می‌زدند. از اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون تحولات زیادی رخ داده و جهت‌گیری‌های متفاوتی هم به وجود آمده است.

در تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۲۴ بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی که توسط دیوان کیفری بین‌المللی به ارتکاب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت محکوم شده بود، به مدت ۳۰ دقیقه در شبکه «تی اف ۱» فرانسه صحبت کرد و این اولین حضور رسانه‌ای نتانیاهو در یک پلتفرم فرانسوی بعد از اتفاقات اکتبر ۲۰۲۳ بود. این سخنرانی در زمانی انجام شد که نام نتانیاهو به موضوع اصلی بحث در دادگاه کیفری بین‌المللی تبدیل شده بود.

نخست وزیر رژیم صهیونیستی در صحبت‌های خود در این رسانه فرانسوی، سعی کرد از منافع مشترک میان پاریس و تل‌آویو حرف بزند و ادعا کرد که تروریسم اسلامی هم فرانسه و هم اسرائیل را تهدید می‌کند و اقدامات قانونی بین المللی علیه او، در واقع کل یهودیان را هدف قرار داده است.

نتانیاهو در آن زمان همچنین در اظهارات فریبکارانه خود خطاب به فرانسوی‌ها ادعا کرد که کابینه او اقدامات زیادی برای رساندن کمک‌های زمینی، دریایی و هوایی به غیرنظامیان در نوار غزه انجام داده است. نتانیاهو مدعی شد که حتی کشتن یک غیرنظامی فلسطینی را هم موضوعی وحشتناک می‌داند و ارتش اسرائیل به همان اندازه که نگران جان غیرنظامیان اسرائیلی است، به جان غیرنظامیان فلسطینی هم اهمیت می‌دهد!

اما همزمان با این سخنرانی نتانیاهو، صدها تن از شهروندان فرانسه در مقابل مقر شبکه تی اف ۱ این کشور در اعتراض به اینکه شبکه مذکور تریبونی را در اختیار فردی قرار داده که خون افراد بی‌گناه را برای رسیدن به اهداف شخصی و تضمین ماندنش در قدرت می‌ریزد، تجمع کرده بودند.

راز چرخش مواضع ماکرون مقابل نتانیاهو؛ از دوستی تا تنفر

فرانسه به عنوان یکی از کشورهای اروپایی که از همان روزهای ابتدایی جنگ غزه، از جنایات ارتش رژیم صهیونیستی و شخص نتانیاهو حمایت می‌کرد و امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه برای ابراز همدردی با این رژیم به تل‌آویو سفر کرد، بعد از صدور حکم بازداشت نتانیاهو، در موقعیت نامناسبی قرار گرفت؛ زیرا به دلیل عضویت در اساسنامه رم باید از تصمیم دیوان کیفری بین المللی تبعیت می‌کرد.

ابتدا پاریس سعی داشت با اتخاذ مواضع مبهم در قبال این حکم از اجرای آن خودداری کند؛ اما در نهایت نتوانست مقابل فشار افکار عمومی مقاومت کند. علاوه بر متشنج شدن روابط تل‌آویو و پاریس به شکل تدریجی طی ماه‌های گذشته، مناسبات شخصی میان ماکرون و نتانیاهو هم شکل بی‌سابقه‌ای تیره و تار گشت.

در ۲۴ اکتبر گذشته ماکرون با انتقاد شدید از نتانیاهو گفت که «دفاع از تمدن به معنای گسترش وحشی‌گری در همه جا نیست». این صحبت‌های ماکرون در جریان یک کنفرانس بین‌المللی صورت گرفت که برای حمایت از مردم لبنان در مقابله با جنگی که رژیم صهیونیستی علیه این کشور به راه انداخته بود، برگزار می‌شد. این صحبت‌های ماکرون در واکنش به اظهارات نتانیاهو بیان شد که در آن جنگ علیه غزه و لبنان را «جنگ تمدن علیه وحشی‌گری» توصیف کرده بود.

خیز فرانسه برای گرفتن نقش اول منطقه‌ای در میانه جنگ

این اظهارات ماکرون جرقه تنش‌هایی بود که میان او و نتانیاهو زده شد و بعد از آن ماکرون حتی تهدید به تحریم تسلیحاتی اسرائیل هم کرد. کنفرانس حمایت از لبنان در آن زمان بیشتر شبیه تلاش‌های مذبوحانه فرانسه برای بازپس گیری نقش خود در خاورمیانه در میان درگیری‌های شدید بود و سعی داشت نقش آمریکا را به حاشیه ببرد و خودش را بازیگر نقش اول معرفی کند.

ماکرون که بعد از سال ۲۰۱۷ از زمان روی کار آمدنش، به دنبال احیای نقش فرانسه در خاورمیانه بوده و بعد از جنگ غزه هم تلاش‌های دیپلماتیک خود در این زمینه را چند برابر کرد، برای قرار دادن خودش در کانون توجهات، مواضعی ظاهری در حمایت از فلسطین اتخاذ کرد، از جمله، ارسال کمک‌های پزشکی به غزه و اعلام تصمیم خود برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین و مشارکت در تلاش‌ها برای انعقاد توافق آتش بس در لبنان و غزه.

بعد از آغاز موج بیداری جهانی به دنبال افشای جنایات وحشیانه صهیونیست‌ها علیه نوار غزه و اعتراضات گسترده‌ای که در کشورهای غربی علیه رژیم صهیونیستی جریان دارد، دولت فرانسه تلاش می‌کند چهره انسان دوستانه و صلح طلبی از خودش به جهانیان نشان دهد. بر همین اساس، تجمعات اعتراضی و تظاهرات‌ها علیه جنایات رژیم صهیونیستی طی ماه‌های گذشته به شکل قابل توجهی در سراسر فرانسه برگزار می‌شود.

هیچ‌کس در غرب نتانیاهو را دوست ندارد

با این وجود هیچکس از جمله خود رژیم صهیونیستی و نتانیاهو هم نمی‌توانند سیاست ماکرون را در قبال جنگ غزه به طور کامل درک کنند و نتانیاهو اکنون تلاش دارد از ماکرون به عنوان یک عروسک خیمه شب بازی برای مظلوم نمایی و اینکه غرب حمایت خود را از اسرائیل کاهش داده است، استفاده کند. چند روز قبل هم یائیر نتانیاهو، پسر بنیامین نتانیاهو که در آمریکا اقامت دارد، با هجمه تند علیه رئیس جمهور فرانسه، در توییتی خطاب به ماکرون نوشت: برو به جهنم.

تحلیلگران معتقدند که کاملاً روشن است نه تنها ماکرون بلکه هیچیک از مقامات غربی و هیچکس در غرب، نتانیاهو را به عنوان یک شخص دوست ندارد؛ حتی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا. غربی‌ها خودشان را موظف به حمایت از اسرائیل می‌دانند و مجبورند نتانیاهو را هم تحمل کنند.

اما نکته جدید این است که این بار مناقشات میان یک مقام غربی با نتانیاهو از پشت درهای بسته فراتر رفته و به فضای باز و رسانه‌ها سرایت کرده است. روزنامه عبری هاآرتص در گزارشی در مورد روابط شخصی ماکرون و نتانیاهو اعلام کرد که نتانیاهو و امانوئل ماکرون هر دو روابط فرانسه و اسرائیل را ۳۰ سال به عقب بردند و مهمترین نشانه در این زمینه تهدید ماکرون به ممنوعیت صادرات تسلیحات برای اسرائیل است.

این رسانه عبری افزود: البته ارتش اسرائیل متکی به سلاح‌های فرانسه نبوده و مجموعه تسلیحاتی که فرانسه به اسرائیل داده بیش از ۳۰ میلیون دلار نمی‌شود، اما نکته حائز اهمیت اینجاست که فرانسه عضو دائم شورای امنیت بوده و صدای دیپلماتیک آن در جهان شنیده می‌شود. ناظران امور بر این باورند که جدا از دلایل متعدد دیگر، فرانسه اکنون خودش را در موقعیتی می‌بیند که نمی‌تواند در جنگ کنونی علناً کنار اسرائیل باشد؛ زیرا این امر به معنای نادیده گرفتن تعهدات تاریخی پاریس در قبال قوانین بین‌المللی است.

یکی از دلایل مهم دیگری که موجب می‌شود ماکرون بخواهد حداقل رفتارهای وحشیانه اسرائیل را محدود کند، مربوط به وضعیت لبنان است؛ جایی که منافع ژئوپلوتیک زیادی برای فرانسه در آن وجود دارد و گسترش دایره تجاوزگری‌های اسرائیل که تا قلب بیروت رسید، برای پاریس اصلاً خوشایند نیست. به طور کلی امانوئل ماکرون در تلاش است تا نقش وسیع‌تری در روز بعد از جنگ غزه در منطقه ایفا کند و به عنوان تنها بازیگر برجسته غرب در خاورمیانه معرفی گردد.