وزیر امور خارجه گفت: سه کشور اروپایی گمان می‌کردند اهرم فشار تازه‌ای در دست دارند و با تهدید به اجرای آن می‌توانند ایران را تحت فشار بگذارند. اما حالا که آن را به‌کار گرفته‌اند، نتیجه را دیده‌اند؛ هیچ تغییری در وضعیت ایجاد نشد و هیچ مشکلی حل نگردید؛ تنها دستاوردشان تضعیف مسیر دیپلماسی بود.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه پس از سخنرانی در جمع سفرا، کارداران و روسای نمایندگی‌های خارجی و بین‌المللی مقیم تهران، با حضور در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوال مبنی بر اینکه شما همزمان که از کاهش نقش اروپا در پرونده هسته‌ای سخن گفتید، بارها تاکید کردید که پنجره دیپلماسی بسته نیست، همکاری ایران و تروئیکای اروپایی در ادامه مسیر چگونه خواهد بود، گفت: فکر می‌کنم امروز دیگر به یک تجربه‌ی ثابت و اثبات‌شده رسیده‌ایم که هیچ راه‌حلی جز راه‌حل دیپلماتیک و مذاکره‌شده برای برنامه‌ی هسته‌ای ایران وجود ندارد. این واقعیت در سال‌های اخیر بارها آزموده و تأیید شده است. بارها ایران را به حمله‌ی نظامی تهدید کردند و حتی در مقاطعی آن را امتحان کردند، اما دیدند که مسئله ایران با اقدام نظامی حل‌شدنی نیست.
عراقچی گفت: همین وضعیت در مورد اسنپ‌بک نیز صادق است. اروپایی‌ها بارها تهدید کردند که مکانیزم اسنپ‌بک را فعال می‌کنند. پاسخ ما همواره این بوده که همان‌طور که حمله نظامی نتوانست راه‌حل نهایی برای مسئله‌ی هسته‌ای ایران باشد، فعال‌سازی اسنپ‌بک هم چنین کارکردی نخواهد داشت. این اقدام نه‌تنها به حل مسئله کمک نمی‌کند، بلکه صرفاً روند دیپلماسی را سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌سازد.
وی تاکید کرد: واقعیت این است که اکنون هم همین اتفاق رخ داده است. سه کشور اروپایی گمان می‌کردند اهرم فشار تازه‌ای در دست دارند و با تهدید به اجرای آن می‌توانند ایران را تحت فشار بگذارند. اما حالا که آن را به‌کار گرفته‌اند، نتیجه را دیده‌اند؛ هیچ تغییری در وضعیت ایجاد نشد و هیچ مشکلی حل نگردید؛ تنها دستاوردشان تضعیف مسیر دیپلماسی بود.
وزیر امور خارجه افزود: البته دیپلماسی هیچ‌گاه پایان نمی‌یابد؛ دیپلماسی همیشه هست. اما پرسش این است که در چه شرایطی، با چه طرف‌هایی و بر پایه‌ی چه موازنه‌ای ادامه پیدا می‌کند. اکنون شرایط نسبت به گذشته کاملاً متفاوت است. سه کشور اروپایی به‌وضوح نقش خود را در فرآیند دیپلماتیک تضعیف کرده‌اند و وجاهت خود را برای مذاکره مستقیم با ایران تا حد زیادی از دست داده‌اند. به باور من، در هرگونه راه‌حل مذاکره‌محور آینده، نقش اروپا به‌مراتب کم‌رنگ‌تر از گذشته خواهد بود
گفت‌وگوهای ما با آمریکایی‌ها صرفا در خصوص موضوع هسته‌ای است
وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص شروط چهارگانه ایالات متحده برای مذاکره با ایران نیز گفت: شرط‌هایی که در برخی رسانه‌ها مطرح شده و ادعا می‌شود که از سوی طرف مقابل تعیین شده، هیچ‌کدام به‌طور رسمی به ما اعلام نشده است. در ماه‌های اخیر، گفت‌وگوهای ما با آمریکایی‌ها صرفاً در خصوص موضوع هسته‌ای بوده است؛ آن هم به‌صورت غیرمستقیم، از طریق پیام‌ها و واسطه‌ها. هیچ‌گاه در این تبادلات، هیچ موضوع دیگری جز مسئله‌ی هسته‌ای مورد بحث و گفت‌وگو قرار نگرفته است.
وی افزود: در این رفت‌وبرگشت‌های دیپلماتیک، پیشنهادهای ایران کاملاً روشن بوده است، و ما بر این باوریم که اگر به این پیشنهادها توجه می‌شد و فرصت دیپلماسی به این شکل از بین نمی‌رفت یا محدود نمی‌شد، دستیابی به یک راه‌حل مذاکره‌شده و دیپلماتیک دور از دسترس نبود.
عراقچی گفت: اکنون نیز هنوز این امکان وجود دارد؛ مشروط بر آنکه طرف مقابل با حسن نیت وارد گفت‌وگو شود و هدفش تأمین منافع متقابل دو طرف باشد. با این حال، تفاوت اساسیِ شرایط کنونی با گذشته در این است که موضوع جدیدی به معادله افزوده شده است؛ همان اقدامی که در شورای امنیت انجام شد و ــ همان‌طور که پیش‌تر عرض کردم ــ این اقدام در آینده فرآیند مذاکره را دشوارتر و پیچیده‌تر خواهد کرد.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: با این همه، وزارت امور خارجه به تلاش‌های خود برای پیشبرد دیپلماسی ادامه خواهد داد. از نظر ما، نقش دیپلماسی هرگز قابل حذف یا نادیده گرفتن نیست. ما به این مسیر ادامه می‌دهیم، اما باید در نظر داشت که شرایط تغییر کرده است؛ هم پس از حمله‌ی نظامی اخیر، و هم پس از اقدام سه کشور اروپایی در فعال‌سازی اسنپ‌بک. در نتیجه، مذاکرات آینده به‌هیچ‌وجه مانند گذشته نخواهد بود.
توافق قاهره دیگر نمی‌تواند مبنای همکاری ما با آژانس باشد
عراقچی در پاسخ به سوالی در خصوص سرنوشت توافق ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی تیز گفت: ما توافقی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امضا کردیم درباره چارچوب جدید همکاری‌های میان ایران و آژانس. دلیل این اقدام نیز کاملاً روشن بود؛ با توجه به تغییرات میدانی اخیر و به‌ویژه حمله‌ای که به تأسیسات هسته‌ای ایران صورت گرفت، دیگر امکان ادامه‌ی همکاری با آژانس در قالب گذشته وجود نداشت.
وی افزود: به سبب تهدیدات امنیتی، نگرانی‌های ایمنی و ملاحظات حفاظتی که به‌طور طبیعی پس از آن حمله به‌وجود آمد، ضرورت داشت چارچوب جدیدی برای همکاری تعریف شود. این موضوع مورد تأیید آژانس نیز قرار گرفت و چندین دور مذاکره میان دو طرف انجام شد تا در نهایت، در قاهره به نتیجه رسید و آن توافق به امضا رسید.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: با این حال، در شرایط کنونی، توافق قاهره دیگر نمی‌تواند مبنای همکاری ما با آژانس باشد. تصمیم جدید ایران در خصوص نحوه‌ی ادامه‌ی همکاری با آژانس به‌زودی اعلام خواهد شد. همان‌طور که پس از امضای توافق قاهره نیز تأکید کردم، فعال‌سازی مکانیزم اسنپ‌بک همه‌ی شرایط را تغییر داده است. درست همان‌گونه که حمله‌ی نظامی پیش‌تر وضعیت را دگرگون کرد، اکنون نیز شرایط جدیدی پیش روی ماست. بنابراین، تصمیمات تازه‌ای باید اتخاذ شود، و از نظر من، توافق قاهره دیگر برای وضعیت فعلی کارایی و موضوعیت ندارد.
https://asrghanoon.ir/?p=136117
نظرات