عمق بخشی به توافقات امنیتی با کارت اقتصاد

عصر قانون: «سید احسان خاندوزی» وزیر امور اقتصاد و دارایی روز پنجشنبه ۲۱ اردیبهشت همراه با هیاتی اقتصادی و تجاری به عربستان سعودی سفر کرد. هدف اصلی از این دیدار، سخنرانی در نشست بانک توسعه اسلامی و دیدار با مقامات عربستانی بود که در طول سفر هم وزیر اقتصاد فعال ظاهر شد و دیدارهای مختلفی انجام داد. خاندوزی در گفتگویی هدف خود را تعمیق همکاری‌ها بین اعضای بانک اسلامی عنوان کرد. دولت جمهوری اسلامی ایران با سفر وزیر امور اقتصاد به جده عزم جدی خود را بر گسترش همکاری‌ها با عربستان و دیگر کشورهای اسلامی نشان داد.

هدف مهم و اولیه این سفر حضور در اجلاس بانک توسعه اسلامی بود. بانک توسعه اسلامی (ISDB) از نهادهای وابسته به سازمان کنفرانس اسلامی است. این بانک بیشتر با رویکردهای اقتصادی و اجتماعی تاسیس شده که البته نتوانسته در تحقق اهداف خود به دلیل واگرایی موجود و شدید بین اعضا موفق شود. ایران به همراه ۵۶ کشور دیگر در سال ۱۹۸۹ به عضویت این بانک درآمده است. هم‌اکنون اعضای بانک توسعه اسلامی، در برگیرنده ۵۶ کشور از چهار قاره آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکا می‌باشد ایران سومین سهامدار بزرگ بانک توسعه اسلامی محسوب می‌شود.

بنابراین بانک توسعه اسلامی و در مجموعه کلان تر سازمان کنفرانس اسلامی ظرفیت بسیار مهم برای کشورهای اسلامی ذیل مبانی شریعت الهی برای کنشگری در عرصه بین‌الملل است که واگرایی باعث شده این سازمان و نهادهای وابسته به آن دچار رخوت و سستی شوند. در واقع اولین پیام و پیامد سفر خاندوزی به عربستان می‌تواند توافق و همگرایی بیشتر دو کشور برای فعال کردن سازمان کنفرانس اسلامی و مجموعه‌های اقماری این سازمان همانند بانک توسعه اسلامی با اهداف توسعه‌ای باشد.

بعد از سرگیری روابط ایران و عربستان خاندوزی اولین مقام بلند پایه از طرف جمهوری اسلامی ایران است که طی سفری رسمی و برای شرکت در اجلاس بانک اسلامی به عربستان سفر کرد. توافق امنیتی ایران و عربستان با ابتکار دو طرف و میانجیگری چین منجر به شروع فصل جدیدی در روابط ایران و عربستان بعد از بحران سال ۹۴ شده است.

بدون تردید همگرایی ایران و عربستان می‌تواند به تامین ثبات بیشتر در منطقه غرب آسیا و حل و فصل پرونده‌های مهمی از جمله پرونده یمن و برخی پیشرفت‌ها در پرونده سوریه منجر شود. با این حال باید توجه داشت که به دلیل رقابت موجود بین سه کشور ایران، ترکیه و عربستان نمی‌توان شکل‌گیری این روابط را حل و فصل تمام منازعات دانست و قطعاً کسی هم چنین انتظاری در مناسبات فیمابین دو کشور ندارد. از سوی دیگر باید به این نکته هم توجه کافی داشت که توافق در سطح امنیتی بین کشورها همواره ناپایدار بوده و آن چیزی که توافقات امنیتی را مداوم و پایدار می کند تسری این توافقات به حوزه‌های اقتصادی و فرهنگی است.

سفر خاندوزی به عنوان وزیر امور اقتصاد و دارایی این پیام را در بطن خود دارد که گسترش مناسبات اقتصادی و تجاری در کنار مناسبات سیاسی و امنیتی در اولویت طرفین است. دو کشور به عنوان دو صادر کننده بزرگ نفت نقشی تعیین کننده در بازار نفت و سازمان اوپک دارند. در صورت همگرایی و اتخاذ سیاست‌های وحدت‌گرایانه و یا حداقل اتخاذ راهبرد تنش صفر می‌توانند در بازار نفت اقدامات موثری داشته باشند.

از سوی دیگر علاوه بر حل و فصل مناسبات امنیتی، سیاسی و اقتصادی حج هم به عنوان یکی از عوامل مهم در رابطه دو طرف قطعا از مناسبات این دو کشور متاثر خواهد شد.

بنابراین سفر خاندوزی فتح بابی برای عملیاتی شدن توافقات ایران و عربستان و وارد شدن دو کشور به عمق بخشی به روابط خود و در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه اقتصادی و تجاری است.

خاندوزی در این سفر گفته که اراده ما بر این است، با توجه به پیشرفت‌های ایران در زمینه‌های فناوری و توانمندی‌های بیو، نانو، صنایع دارویی، تجهیزات پزشکی، ساخت تجهیزات نیروگاهی و ساخت کاتالالیست‌های صنعت نفت، این پیشرفت‌ها را در اختیار سایر اعضای بانک و کشورهای اسلامی قرار دهیم. این راهبرد در صورت عملیاتی شدن هم روابط سیاسی و فرهنگی ایران با کشورهای عربی اسلامی را گسترش خواهد داد و هم اینکه منجر به رونق صادرات و فعالیت های تجاری کشور در منطقه غرب آسیا خواهد شد.

در نهایت اینکه سفر خاندوزی اقدامی برای تعمیق و عمیق بخشی به توافقات امنیتی و سیاسی بین ایران و عربستان بود. اقدامی درست که در صورت پیگیری توافقات و استمرار مناسبات در سطح اقتصادی بدون تردید تنش‌ها بین دو کشور را کاهش خواهد داد و هر دو خواهند توانست نقش فعال تر با هزینه کمتر در منطقه و فضای بین الملل ایفاء کنند