موافقت مجلس با کلیات طرح هوش مصنوعی/ مخالفت دولت با طرح

بررسی درخواست کمیسیون صنایع و معادن مبنی بر اولویت قرار گرفتن و فوریت ارزیابی طرح ملی هوش مصنوعی در دستورکار نمایندگان در جلسه علنی امروز قرار داشت.

نمایندگان مجلس پس از استماع نظرات موافقان و مخالفان با اکثریت آرا با فوریت بررسی طرح ملی هوش مصنوعی در جلسه علنی موافقت کردند بنابراین رسیدگی به این طرح در دستور کار صحن مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.

بنابراین گزارش، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی پس از تصویب فوریت بررسی طرح ملی هوش مصنوعی از سوی نمایندگان در باره طرح مذکور گفت: دولت قرار بود در شش ماه گذشته لایحه‌ای درباره هوش مصنوعی به مجلس ارائه کند اما هنوز این اتفاق نیفتاده است، اما گویا درحال تدوین لایحه‌ای در این خصوص است.

رئیس مجلس بیان کرد: با توجه به اینکه شما نمایندگان اولویت بررسی طرح ملی هوش مصنوعی را تایید کردید، امروز کلیات این طرح را مورد بحث قرار می‌دهیم ولی به دلیل اینکه دولت نظراتی دارد و طبیعتاً کمیسیون‌های مجلس و مخصوصاً کمیسیون آموزش هم نظراتی در این باره دارد، طرح مذکور را دو شوری خواهیم کرد که دقیق‌تر و در فرصت مناسب‌تر و با خرد جمعی این موضوع را پی‌گیری کنیم.

در همین راستا نمایندگان پس از استماع نظرات موافقان و مخالفان از مجموع ۲۲۷ نماینده حاضر در جلسه علنی با ۱۸۷ رای موافق ۳۳ رأی مخالف و یک رأی ممتنع، کلیات طرح مذکور را به تصویب رساندند.

بنابراین گزارش، زهرا سعیدی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در تشریح گزارش کمیسیون متبوعش درباره تدوین طرح ملی هوش مصنوعی گفت: این طرح با هدف توسعه زیست‌بوم هوش مصنوعی، تقویت زیرساخت‌ها و پاسخ به مطالبات راهبردی مقام معظم رهبری تدوین شده است.

وی افزود: طرح مذکور که به‌عنوان طرح اصلی به کمیسیون صنایع مجلس ارجاع شده بود که در چندین جلسه تخصصی با حضور مسئولان دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس مورد بررسی قرار گرفت و نهایتاً در جلسه مورخ ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ با اصلاح عنوان و متن، به تصویب کمیسیون رسید. اکنون گزارش آن در اجرای ماده ۱۴۳ آیین‌نامه داخلی مجلس، تقدیم صحن علنی می‌شود.

سعیدی اضافه کرد: هوش مصنوعی موضوعی نیست که بگوییم خوب است یا بد؛ این فناوری یک واقعیت غیرقابل انکار است که باید آن را بپذیریم، ساختار آن را تعریف کنیم، اهداف را مشخص نماییم و خلأها را شناسایی کنیم. مزیت بزرگ جمهوری اسلامی ایران در جهان، سرمایه انسانی آن است و اگر این ظرفیت در مسیر توسعه هوش مصنوعی به‌درستی تعریف و هدایت نشود، قطعاً دچار خسارت خواهیم شد.

وی اظهار کرد: مطابق بند (ج) ماده ۶۵ قانون برنامه هفتم توسعه، بر تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی زیر نظر رئیس‌جمهور، توسعه زیست‌بوم هوش مصنوعی قابل اعتماد، تأمین زیرساخت‌های دانشی، اخلاقی، اجتماعی و حقوقی و افزایش آگاهی عمومی در این زمینه تأکید شده است. این موارد، ستون‌های اصلی این طرح ملی را شکل می‌دهند.

طبق این گزارش در ادامه بررسی کلیات طرح ملی هوش مصنوعی کاظم دلخوش، نماینده دولت، در مخالفت با این طرح گفت: این طرح دارای بار مالی است و طبق اصول قانون اساسی، دولت مسئول تدوین چنین برنامه‌هایی است.

وی افزود: لایحه‌ای در این زمینه از سوی وزارت ارتباطات آماده شده و در حال بررسی در کمیسیون‌های دولت است. اجرای طرح بدون نظر دولت می‌تواند با اصول ۵۷، ۶۰ و ۷۴ قانون اساسی مغایرت داشته باشد و احتمال رد آن توسط شورای نگهبان بالاست. دولت تا دو هفته آینده لایحه را به مجلس ارائه می‌کند.

همچنین در ادامه زهرا سعیدی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن در پاسخ به اظهارات کاظم دلخوش، نماینده دولت، درباره مخالفت با طرح ملی هوش مصنوعی گفت: مجلس بیش از همه به اصل تفکیک قوا پایبند است. ما نمایندگان با شناخت از مسئولیت خود و پس از ساعت‌ها کار کارشناسی و همراهی دستگاه‌های مختلف، این طرح را تدوین کرده‌ایم. اگر در جایی تعلل دولت را ببینیم، مجلس ناچار به ورود خواهد شد.

نماینده مبارکه در مجلس ادامه داد: همان‌گونه که رئیس مجلس از ابتدا بر دشوار بودن این مسیر تأکید داشت، ما به‌جای توقف، پیشنهاد کردیم طرح به کمیسیون تخصصی برود تا نظرات دولت و همه دستگاه‌ها نیز لحاظ شود. امروز وقت آن است که برای موضوع مهمی مانند هوش مصنوعی تصمیم جدی بگیریم. این فناوری می‌تواند به بهبود تصمیم‌گیری‌ها در حوزه‌هایی نظیر ازدواج و مهارت‌های فردی کمک کند.

سعیدی با رد ایراد اصل ۷۵ قانون اساسی گفت: طرح در چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین شده و مغایرت قانونی ندارد. اگر دولت در اجرای برنامه هفتم توسعه تأخیر داشته باشد، مجلس به وظیفه نظارتی خود عمل خواهد کرد.