موشک‌های ایرانی چه بلایی بر سر تل‌آویو و شهرهای اشغالی آورده است؟

با گذشت نزدیک به یک هفته از پایان نبرد ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی بسیاری از شهرک‌نشینان ضمن بازگشت به منازل خود از قدرت موشک‌های ایرانی در تخریب زیرساخت‌ها و خانه‌ها در بهت و حیرت فرو رفته‌اند.

به رغم ضربات سهمگین موشکی ایران به مراکز و مقرهای نظامی و اطلاعاتی اسرائیل و همچنین بسیاری از زیرساخت‌های حیاتی این رژیم، احداث بسیاری از این مراکز در مجاورت مناطق مسکونی، سبب شده تا امواج ناشی از اصابت موشک های ایرانی، بسیاری از منازل، خودروها و دارایی‌های شهرک‌نشینان صهیونیست را تخریب کند.

«در طول ۱۲ روز جنگ با ایران، روند تشریفاتی ثابتی شکل گرفته بود. پس از اصابت موشک‌های ایرانی، همه جا را هرج‌ومرج فرا می‌گرفت؛ جوی‌‌های پر از آب در وسط خیابان، شلنگ‌های درهم برهم آتش‌نشانی بر روی زمین، صدای آژیرها، توده‌های غبار و افرادی که سراسیمه برای نجات همدیگر از این سو به آن می‌دویدند. ۱۲ ساعت بعد، با اتمام عملیات امداد و نجات و شناسایی، همه‌چیز آرام می‌شد. موانع سفید رنگ آلومینیومی، که معمولاً در اطراف مراکز ساخت‌وساز استفاده می‌شوند، برپا می‌گشتند. نگهبانانی با جلیقه‌های روشن در ورودی ساختمان‌ها بی‌حوصله می‌نشستند و ساکنان شوکه‌ و آواره، به منظره ترسناک و مهیب جدید پس از اصابت موشک‌ها خیره می‌ماندند. گهگاه، تکه‌ای دیگر از ساختمان، گاه شیشه و گاه بتن فرو می‌ریختند.»

این تنها بخشی از تصویری است که خبرنگار هاآرتص در زمان تنظیم گزارش از نقاط اصابت موشک‌های ایرانی در عمق سرزمین‌های اشغالی به تصویر کشیده است.

در رمت گن، منطقه‌ای در حومه شهر تل آویو یک خانواده صهیونیست هراسان به سمت لاشه خودروی خود که در زیر آوار خانه‌شان مدفون شده می‌دوند. ساختمان محل سکونت این خانواده آسیبی در سطح جزئی تا متوسط دیده است. با این حال آنها درهای خودرویشان را باز می‌کنند تا ببیند آیا چیزی در داخل آن سالم باقی مانده است، اما لحظاتی بعد با دستانی خالی از ماشین دور می‌شوند. در اینجا هیچ چیزی وجود ندارد که سالم باقی مانده باشد.

سراسر سرزمین‌های اشغالی در شوک و بهت ناشی از آثار ویرانگر موشک‌های ایرانی است که پس از اصابت به اهداف، دست کم شعاعی به مسافت چند صد متر را به طور کامل به ویرانه‌ای تبدیل می‌کنند. در تل‌آویو و بسیاری از دیگر شهرهای فلسطین اشغالی هزاران ساختمان دچار خسارت شده‌اند. حجم خسارت‌ها ممکن است از تخریب دیواره‌های بیرونی تا داخلی بناهای بلندمرتبه متفاوت باشد. در برخی خانه‌ها تنها درها و پنجره ها آسیب دیده‌اند.  با این حال نقطه مشترک مالکین همه این واحدهای مسکونی، آوارگی افرادی است که از خانه‌هایشان رانده شده‌اند و تا سالها شوک این روزهای تلخ را در زندگی خود احساس خواهند کرد.

برای مثال فقط در تل‌آویو ۴۸۰ ساختمان در ۵ نقطه مختلف دچار آسیب شده‌اند. در رمت گن ۲۳۷ ساختمان در سه نقطه دچار تخریب شده‌اند که میزان صدمه به ۱۰ واحد بسیار شدید ارزیابی می‌شود. در بت یام، یک منطقه دیگر در حومه تل آویو نیز ۷۸ ساختمان تنها بر اثر اصابت یک موشک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آسیب دیده‌اند که البته ۲۲ برج باید به طور کامل تخریب شوند.

در این بین اداره مالیات اسرائیل درخواست‌هایی برای اخذ کمک‌های مالی برای حدود ۳۳,۰۰۰ سازه آسیب‌دیده دریافت کرده است. علاوه بر این ۴,۴۵۰ پرونده هم برای جبران خسارات وارده به اموال و تجهیزات منازل و ۴,۱۱۹ پرونده برای خودروهای آسیب‌دیده شهرک‌نشینان صهیونیست گشوده شده است.

بیشتر شهرداری‌ها در مناطق مختلف فلسطین اشغالی تلاش می‌کنند ساختمان‌های ویران‌شده را در سریع‌ترین زمان ممکن، گاهی در عرض چند روز، تخریب کنند. این اقدام عمدتاً به دلیل خطرات نامعلوم ناشی از ریزش بخش‌های مختلف این بناها صورت می‌پذیرد، البته شکی نیست که صهیونیست‌ها تلاش دارند زخم‌های ناشی از این خاطرات این روزها و شبهای تلخ  را با ویرانی این ساختمان‌های مسکونی از یاد و خاطره شهرک‌نشینان صهیونیست پاک کنند.

در چنین شرایطی ساکنان این منازل تنها فرصت کوتاهی برای جمع کردن وسایلشان دارند. مردی که به خانواده‌ای در بت یام کمک می‌کرد، گفت: «این یک نوع کارشکنی است. یک هفته تمام دنبال کابینه، فرماندهی جبهه داخلی، شهرداری، اداره مالیات و پلیس  اسرائیل بودیم تا بفهمیم با وسایلی که در خانه‌ای بدون در و پنجره مانده چه کنیم. اما ناگهان به ما گفتند دو ساعت و نیم وقت داریم تا وسایل مهم را برداریم. البته کمی بعد از این زمان نیز کاسته شد.

او ادامه داد: «فرماندهی جبهه داخلی به ما گفت: شما تنها ۱۵ دقیقه فرصت دارید و فقط می‌توانید دو کیف پر کنید. نمی‌دانیم ساختمان چه زمانی تخریب می‌شود و آیا فرصت دیگری خواهیم داشت تا بار دیگر سایر وسایل خانه‌مان را جمع کنیم یا نه! اما حالا فهمیدیم که نمی‌توانیم هیچ‌کدام از مبلمان خانه را نجات دهیم. برای حفظ ایمنی بنا از این خواسته نیروهای امداد و نجات و فرماندهی جبهه داخلی تمکین کردیم. اما ما خواستار جمع‌کردن همه وسایل، لباس‌ها، عکس‌های خانوادگی، جواهرات و صدها هزار چیز کوچک دیگری هستیم که با آنها خاطره داریم.

یکی از افسران ارتش اسرائیل به ساکنان این مناطق می‌گوید: «خسارت‌های جانبی در محل‌های اصابت موشک‌ها با انتظارات ما همخوانی دارد. مراکزی که فرماندهی جبهه داخلی برای آموزش نجات استفاده می‌کند، دقیقاً شبیه مکان‌های واقعی است.» در مورد خسارت‌های جانبی نیز انتظار می‌رود هرچقدر ساختمان‌ها نوسازتر باشند،  احتمالاً مقاومت بیشتری در برابر حملات موشکی ایران از خود نشان دهند.

یک افسر ارشد ارتش اسرائیل توضیح داد: «تأثیر انفجار و امواج حمله موشکی از مکانی به مکان دیگر متفاوت است. این امر به این مسئله بستگی دارد که آیا بر اثر انفجار، مقاومت سازه، که انرژی و خسارت را جذب می‌کند، آسیب می‌بیند یا خیر؟ یا اینکه آسیب به بخش دیگری از ساختمان یا اطراف آن وارد شده که در نتیجه شعاع انفجار و دامنه تخریب را گسترش می‌دهد.

در واقع، در تل آویو و رمت گن که حجم تخریب‌ها گسترده‌تر بود، موشک‌ها فقط به خیابان اصابت کردند، نه حتی به ساختمان، اما امواج انفجار تمام ساختمان‌های اطراف را هم ویران کرد.

یک افسر ارشد ارتش رژیم صهیونیستی در فرماندهی جبهه داخلی می‌گوید: «این صحنه مثل تخریب یک محیط شهری است. بمب‌هایی که ما در لبنان انداختیم هم همین اثر را داشتند. اما در اینجا برخلاف لبنان، تعداد تلفات انسانی کمتر بود، چون دست کم می‌توانید به فضای امن بروید و در را ببندید.

صبح پنج‌شنبه ۱۹ ژوئن، هنگامی که رمت گن برای سومین بار در این جنگ هدف اصابت موشک‌های ایرانی قرار گرفت، «ران ماس» مطمئن بود که آخرین موشک درست جلوی خانه‌اش در محله «ریشونیم» فرود آمده است. او در پناهگاه شهری در مجاورت خانه‌اش بود و برای لحظاتی احساس کرد زمین زیر پایش لرزید.

او تعریف می کند: «صدای رهگیری‌ها یا موشک‌هایی که در دوردست فرود می‌آمدند را می‌شنیدیم، اما وقتی یکی درست نزدیک ما افتاد، نمی‌شد آن را نادیده گرفت. موشک در واقع حدود ۳۰۰ متر دورتر فرود آمده بود. اما با توجه به نوع موشک‌هایی که ایران استفاده می‌کرد، حتی این فاصله هم برای ایجاد تخریب عظیم در سراسر این منطقه کافی بود.

ماس، ۳۶ ساله، که در حوزه آموزش کار می‌کند، می‌گوید: از پناهگاه بیرون آمدم و فوراً عظمت اتفاقی که افتاده بود را درک کردم. تمام پنجره‌های مغازه‌های خیابان شکسته بود و کرکره‌هایشان خرد و در همه‌جا پخش شده بود. مطمئن شدم که خانه‌ام هم حال و روز خوبی ندارد.

اولین برداشت او این بود که خانه‌اش نسبتا سالم مانده است. پنجره‌های رو به شرق دست‌نخورده بودند. اما وقتی ماس به ساختمان نزدیک شد و وارد آپارتمانش شد، متوجه شد که آن پنجره‌ها، تنها پنجره‌های سالم خانه بعد از اصابت موشک‌های ایرانی بودند.

او می‌گوید: همه پنجره‌های دیگر خانه ترکیده بودند. درهای کشویی داخل آپارتمان‌ها از لولا جدا شده بودند؛ در ورودی هم همین‌طور.

ماس به توصیه مقامات عمل کرد و به نزدیک‌ترین مرکز تخلیه و اسکان رفت و از آنجا به هتلی در محله «نوه تسدک» در تل‌آویو فرستاده شد. او اکنون هر یکی دو روز یک‌بار، برای شروع تعمیرات خانه‌اش، به محل تخریب بازمی‌گردد.

این مرد ۳۶ ساله می‌گوید در مناطق دورتر از محل اصابت، برخی ساختمان‌ها بدون آسیب مانده‌اند و برخی دیگر در مجاورتشان آسیب جدی دیده‌اند. نقشه‌های تهیه‌شده توسط مهندسان رمت گن هم این مسئله را نشان می‌دهند.

ماس می‌گوید: «تفاوت زیادی بین ساختمان‌های جدید و قدیمی، مثل ساختمانی که من در آن زندگی می‌کنم، وجود دارد. حتی در نزدیکی محل اصابت، ساختمان‌هایی که بازسازی شده‌اند تقریباً بدون آسیب باقی مانده‌اند.»

به گفته شهرداری رمت گن، در منطقه که ماس در آن سکونت دارد، ۱۰۷ سازه دیگر هم آسیب دیده‌ است. در جریان اصابت مستقیم به رمت گن، ۲۵۷ ساختمان آسیب دیده‌اند که برخی از آن‌ها شامل صدها واحد آپارتمان هستند. نزدیک به ۱۰ مورد از ساختمان‌های آسیب دیده خطرناک تشخیص داده شده  که باید فوراً تخریب شوند.

ماس که مصمم است هرچه زودتر به خانه‌اش بازگردد، یکی از ۳,۰۰۰ مالکی بود که تا زمان تعیین وضعیت خانه‌اش به همراه خانواده به یکی از هتل‌ها در سرزمین‌های اشغالی منتقل و در آنجا اسکان داده شد. مقامات اسرائیلی مدعی شده‌اند که اکثر این افراد اوایل هفته آتی به خانه‌هایشان بازخواهند گشت و تعمیرات لازم در خانه هایشان انجام خواهد شد، اما بسیاری با مشاهده حجم خسارت‌ها نسبت به صحت این ادعا تردید دارند.

فرماندهی جبهه داخلی ارتش اسرائیل می‌تواند به این دلخوش باشد که هیچ ساختمانی در اسرائیل به طور کامل فرو نریخته است. در بت یام، نمای یک ساختمان به طور کامل فرو ریخت؛ در حومه تل‌آویو و حولون هم ساختمان هایی دو طبقه فرو ریخت؛ همین اتفاق در یکی از نقاط تل‌آویو رخ داد. برخی مناطق آسیب‌های شدیدی دیده اند و خرده‌شیشه‌ها خیابان‌ها را پر کردند، اما برخی شانس آوردند که ساختمانشان در زمان اصابت موشک‌های ایرانی بر سر ساکنان فرو نریخت.

یک افسر از فرماندهی جبهه داخلی می‌گوید: «برخلاف زلزله، سرنگون کردن یک ساختمان با موشک دشوار است، مگر اینکه موشک دقیقا به ستون‌های نگهدارنده ساختمان برخورد کند. یک نمونه این شرایط، ساختمانی است که در شمال تل‌آویو واقع شده است. در این ساختمان ستون‌های نگهدارنده بنا آسیب دیده و نما از جا کنده شده بود. اما ساختمانی که برای آن دستور تخلیه صادر شده بود، هنوز پابرجاست و همه کسانی که در پناهگاه داخل آن بودند، نجات یافتند.

این افسر می‌گوید: ما از این جنگ جان به در بردیم. او ادامه می‌دهد: این جنگ در عین حال به ما آموخت که، اگر واقع‌بین باشیم، راهی جز بازگشت و حفر پناهگاه‌های بیشتر در برابر تهدیدات آتی  نداریم. حفر و نگهداری از پناهگاه امری پرهزینه و گران است، اما آمارها نشان می‌دهد که دست کم ماندن در زیرزمین در زمان حملات موشکی مانند آنچه ایران رقم زد، از اهمیت زیادی برخوردار است. در شمال و در نبرد با رزمندگان حزب‌الله به نظامیان اسرائیلی آموزش دادیم که به مانند زمان‌های دور و قدیم برای دفاع از جان خود خندق حفر کنند و جان آنها با این روش نجات یافت و امروز در قلب اسرائیل نیز باید برای نجات جان خود از خطر موشک‌ها و پهپادهای ایرانی به فکر احداث پناهگاه‌های بیشتر باشیم.