چرا هوای تهران از لس‌آنجلس درحال سوختن آلوده‌تر است؟

روز گذشته شاخص‌ سایت IQAir که به بررسی کیفیت هوا در شهرهای جهان می‌پردازد، هوای تهران را در ساعت ۴:۳۰ دقیقه بامداد بیش از چهاربرابر آلوده‌تر از لس‌آنجلس در حال سوختن نشان می‌داد.

اگرچه در ما‌ه‌های اخیر نام تهران را همواره بین ۱۰ شهر آلوده جهان دیده‌ایم و تمامی آمارها کاهش کیفیت هوای پایتخت و افزایش روزهای آلوده در سال جاری نسبت سال ۱۴۰۲ را تایید می‌کنند اما بازهم آلوده‌تر بودن تهران از شهری که اطرافش چندین کانون آتش‌سوزی شکل گرفته، دور از انتظار است. اما زمانی که شرایط دو شهر را چه از نظر توپوگرافی و چه از نظر بارگذاری‌ها مقایسه می‌کنیم، این اختلاف فاحش در کیفیت هوا دور از انتظار نیست.

شرایط توپوگرافی

تهران در دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه البرز و در ارتفاع حدود ۱۲۰۰ متر از سطح دریا واقع شده است. پایتخت ایران توسط رشته کوه البرز محاصره شده که این موضوع باعث باقی ماندن آلودگی هوا در شهر می‌شود.

در مقابل اما لس‌آنجلس در کنار آقایونس آرام واقع شده و اگر چه در سه جهت در محاصره رشته‌کوه‌هاست اما امکان تخلیه بار آلایندگی از مسیر منتهی به اقیانوس فراهم است.

جمعیت:

تهران: بر اساس آمارهای اخیر، جمعیت شهر تهران حدود ۸٫۷ میلیون نفر و  جمعیت شهر لس‌آنجلس در سال ۲۰۲۳ حدود ۳.۸ میلیون نفر برآورد شده است.

مساحت:

تهران: مساحت شهر تهران حدود ۷۳۰ کیلومتر مربع است.

لس‌آنجلس: مساحت شهر لس‌آنجلس حدود ۱.۳۰۲ کیلومتر مربع است.

تعداد خودروها:

بر اساس آمارهای موجود، تعداد خودروهای ثبت‌شده در تهران بیش از ۴ میلیون دستگاه و تعداد ۴.۵ میلیون نیز موتورسیکلت در شهر تردد دارند. این آمار زمانی نگران‌کننده‌تر می‌شود که بدانیم ۶.۲ درصد خودروهای شخصی، ۸۲ درصد اتوبوس‌ها،‌ تمامی ون‌ها، ۶۰ درصد تاکسی‌ها و ۹۰ درصد موتورسیکلت‌های پایتخت فرسوده و منبع آلایندگی هوا هستند.

تعداد خودرو در لس‌آنجلس نیز آمار بالایی دارد و حدود ۶ میلیون خودرو در این شهر تردد دارند. اما از این تعداد تنها ۱ درصد فرسوده هستند و حدود ۳۰۰ هزار خودرو برقی نیز در این شهر تردد دارند.

سرعت و شدت باد

سرعت و شدت بادها اصلی‌ترین عاملی است که باعث تفاوت کیفیت هوای این دو شهر شده است.

باد نقش بسیار مهمی در پاکسازی هوای شهر لس‌آنجلس دارد.  باد، با جابجایی هوا، به تخلیه این آلودگی و انتقال آن به مناطق دیگر کمک می‌کند. در لس‌آنجلس، دو نوع باد مهم بر کیفیت هوا تأثیر می‌گذارند:

۱. بادهای ساحلی (Sea Breeze): بادهایی هستند که از اقیانوس آرام به سمت خشکی می‌وزند و هوای تازه و مرطوب را از اقیانوس به شهر وارد می‌کنند و آلودگی‌های محلی را به سمت مناطق دورتر هدایت می‌کنند. این بادها در خنک‌سازی هوا و کاهش آلودگی در مناطق ساحلی نقش مهمی دارند.

۲. بادهای سانتا آنا (Santa Ana Winds):

منبع: بادهای گرم و البته قدرتمندی که از سمت کوه‌ها و بیابان‌های داخلی کالیفرنیا به سمت ساحل می‌وزند و در این مسیر آلایندگی را از شهر به سمت دریا می‌روند. این بادها با سرعت بالا در حدو ۶۰ مایل در ساعت می‌وزند و سرعت آنها گاهاً تا ۹۷ مایل بر ساعت نیز می‌رسد.

البته این بادها اثرات دوگانه نیز دارند؛ به عنوان مثال گفته می‌شود که بادها سانتا آنا یکی از دلایل گسترش کانون‌های آتش‌سوزی در ایالت کالیفرنیا هستند.

در مجموع شهر لس‌آنجلس چه از نظر شرایط توپوگرافی و طبیعی و چه مواردی ازجمله خودروهای فرسوده کمتر، جمعیت کمتر، مساحت بیشتر، بارگذاری کمتر صنایع و… شرایط بهتری نسبت به تهران دارد و لذا کیفیت هوای بهتر در این شهر نسبت به پایتختی که همواره آسمان سیاه دارد، دور از انتظار نیست.