کارگردان‌هایی که ادای جریان‌سازی درمی‌آورند!/ اول باید سرگرم کنید

در این نشست که با میزبانی محسن امیری مدیر تالار هنر برگزار شد، موضوعات متفاوتی از جمله کاهش هزینه‌های تولید برای کارگردانان، انتخاب آثار و فرصت‌های اجرا برای پیشکسوتان و هنرمندان جوان این حوزه مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.

آزاده انصاری کارگردان تئاتر و تئاتر عروسکی در این نشست بیان کرد: اگر قرار به تقسیم بندی نوبت اجراها به پیشکسوتان و جوان‌ها باشد، شاید هیچوقت نوبت به جوانان نرسد. پیش از چنین تفکیکی بهتر است که به کیفیت آثار توجه شود. بالاخره جوان هم باید از یک جایی شروع کند و تجربه لازم را به دست بیاورد.

وی درباره سفارش اجرا تصریح کرد: اجراهای سفارشی باید به اختیار مدیر سالن باشد و مدیر برای آن سفارش دادن باید بتواند پاسخگوی امثال من و هنرمندان دیگر باشد. این مسئله اجتناب ناپذیر است. مدیر سالن باید مواظب کیفیت باشد و سفارش‌ها همیشه کارهای خوبی از آب در نمی‌آیند.

انصاری با تاکید بر این نکته که اگر می‌خواهیم کار خوبی داشته باشیم باید حمایت مادی و معنوی لازم را هم داشته باشیم گفت: نمی‌توانیم درباره کیفیت آثار بحث کنیم و بخواهیم که بدون پول انجام شده باشد.

این کارگردان تئاتر درباره بخش‌های هزینه‌بری که تالار می‌تواند از دوش کارگردان بردارد گفت: بخش روابط عمومی و تبلیغات نمایش‌ها هزینه زیادی دارد و ضروری است که این هزینه‌ها از دوش کارگردان برداشته شود. بخش عمده هزینه‌های نمایش کودک و نوجوان به ساخت دکور اختصاص پیدا می‌کند که تالار می‌تواند با ایجاد یک کارگاه دکور از هزینه‌های اضافه نمایش بکاهد.

وی به اهمیت نمایشنامه و قصه یک نمایش پرداخته و افزود: بچه‌های امروزی نیاز به شنیدن قصه دارند و با به روز کردن نمایش‌ها می‌توانیم برایشان قصه تعریف کنیم.

محمدرضا مالکی بازیگر و کارگردان تئاتر، دیگر هنرمندی بود که در این نشست حضور داشت.

وی درباره کار اولی‌ها گفت: کار اولی‌ها نیاز به شناخت مسائل ابتدایی دارند تا حداقل بتوانند با مدیر تالار ارتباط برقرار کنند. داشتن نمایشنامه کامل و خوب نیاز ابتدایی یک کار اولی است. نمی‌توانیم بدون داشتن یک نمایشنامه توقع یک کار با کیفیت داشته باشیم. در عین حال نمایشنامه اولین دریچه برای حدس درباره کیفیت اثر نهایی هم هست.

این بازیگر معتقد است که تالار هنر می‌تواند در بین کارهایی که برای اجرا انتخاب یا نوبت می‌دهد و برای ارتقا سطح کیفی، به تعداد افرادی که کار خوبی انجام می‌دهند نیز سفارش کار بدهد.

مالکی تصریح کرد: یک کار خوب و با کیفیت ابتدا باید سرگرم‌کننده باشد. در درجه دوم وجه هنری را رعایت کند و درجه بعد در بحث تربیت و آموزش قابل قبول باشد. این سه وجه با به کارگیری گروه طراحان و بازیگران با کیفیت تکمیل می‌شود.

وی اولویت دادن به نمایش و قصه‌های ایرانی نسبت به کارهای خارجی را اتفاق خوبی دانست که با به روز کردن قصه‌های قدیمی ایرانی می‌تواند اتفاق بیفتد و تاثیرگذار هم باشد.

این بازیگر تئاتر تصمیم پشت درهای بسته شورا و اجازه دفاع ندادن به کارگردان را اتفاق بدی دانست که تالار باید از آن بپرهیزد.

مهدی قلعه کارگردان تئاتر کودک و نوجوان نیز در بخش دیگر نشست گفت: یک اجرای خوب باید اجازه روی صحنه ماندن داشته باشد. در کشورهای دیگر یک نمایش را سال‌ها روی صحنه می‌برند و با چند اجرای محدود رها نمی‌کنند.

وی تغییر سلیقه مخاطب را یک ضرورت دانسته و توضیح داد: بعضی هنرمندان باعث عوض شدن سلیقه تماشاگر شده‌اند. تماشاگر فقط نمایش‌های موزیکال دوست دارد و این باید تغییر کند و این وظیفه هنرمند است.

قلعه با تاکید بر تسهیل پروسه تایید متن از طریق شورای نظارت گفت: درباره انتخاب آثار باید شفافیت وجود داشته باشد. اگر قرار است فراخوانی داده شود، باید بعد از فراخوان و انتخاب آثار، به اطلاع دیگران رسانده شود.

این کارگردان تئاتر نیز درباره کیفیت آثار نمایشی به دو بخش حمایت مالی از گروه‌های نمایشی و شورای انتخاب کاملاً قوی و با وجاهت پرداخت و این دو را لازمه انتخاب آدم‌های درست و خروجی با کیفیت دانست و ادامه داد: یک پیشکسوت نمی‌تواند الزاماً کار خوب تولید کند. باید در بخش‌های دیگری از آنها کمک گرفت. حتماً نباید حضور پیشکسوت در مقام کارگردان باشد.

قلعه با بیان اینکه سفارش دادن به هر قیمتی کار درستی نیست تصریح کرد: همواره استثناهایی وجود دارد که باید انجام داد ولی در نهایت باید کیفیت داشته باشند. فرق کار کودک و بزرگسال بحث طراحی و رنگ و صحنه است که نیاز به پول دارد و جزو رکن‌هایی است که نباید نادیده گرفته شود. یکی از ارکان مهم نمایش کودک داشتن قصه خوب است که تئاتر امروز به معنای واقعی از آن تهی شده است.

وی در مورد انتخاب اعضای شورا نیز کنار گذاشتن افراد تکراری و به کارگیری افراد جدید و نخبه که کارهای باکیفیتی بتوانند اجرا کنند را پیشنهاد داد.

قلعه در بخش دیگر صحبت‌هایش به اهمیت تئاتر نوجوان پرداخت و گفت: به خاطر اتفاقاتی که در سال گذشته افتاد نمایش نوجوان مخاطب خود را از دست داده، کمتر برای این گروه سنی کار تولید شده و بلاتکلیف مانده است. این اتفاق باید بررسی و حل شود تا ما بتوانیم برای نوجوانان هم کار انجام بدهیم.

وی تالار هنر را برای هنرمندان کودک و نوجوان در حکم تئاتر شهر برای کارهای حرفه‌ای بزرگسال ارزیابی کرده و تاکید کرد: کسی که رزومه ندارد و تجربه‌ای به دست نیاورده نباید مستقیم در این تالار اجرا برود. کما اینکه در چهار پنج سال گذشته این اتفاق افتاد و باعث پس رفت کیفیت تالار شد.

قلعه از اجرا دادن به کارهای شهرهای دیگر در تالار هنر انتقاد کرده و افزود: تالار هنر متعلق به تهران است و فرصت اجرا به خود هنرمندانی که در تهران و به صورت حرفه‌ای فعالیت می‌کنند نمی‌رسد. نهایتاً هر دو سال یک‌بار این اتفاق می‌افتد بنابر این دلیلی ندارد که به گروه‌های شهرستانی در تالاری که در تهران است اجرا داده شود. گروه شهرستانی در شهرشان سالن دارند و حمایت لازم را در شهرشان دریافت می‌کنند.

شیرین کاشفی بازیگر و کارگردان تئاتر نیز در این نشست تاکید کرد: داشتن رنگ و لباس و صحنه الزاماً نمی‌تواند تعریف یک نمایش کودک باشد و این آفتی است که خیلی از ضعف‌ها را می‌پوشاند. مرز کیفیت در نمایش کودک و نوجوان تاثیرگذاری و جریان سازی است. بیشتر کارگردان‌ها ادای این اتفاق را در می‌آورند.

کاشفی سهیم دانستن خود کودکان در انتخاب آثار را اتفاق مهمی از دید کودکان دانست و درباره لزوم حمایت مالی از آثار نمایشی گفت: بدون حمایت مالی نمی‌توان توقع کار کردن از کسی داشته باشیم و اگر می‌خواهیم سفارش بدهیم به کسی سفارش بدهید که قبلاً توانسته تماشاگران زیادی را با تالار آشنا کند و یا دوباره آنها را به تالار برگرداند.

وی نیز تشکیل کارگاه دکور و در نظر گرفتن فضایی برای نگهداری دکورهای خوب را ضروری دانسته و بر لزوم ارتقا امکانات سالن برای اینکه دست کارگردان برای تولید نمایش خوب باز باشد تاکید کرد.

کاشفی پیشنهاد داد که سالن سایت فروش بلیت خودش را داشته باشد که گروه نخواهد درصدی به سایت‌های فروش دیگر و خارج از سالن پرداخت کند و افزود: در همین سایت می‌توان تبلیغ نمایش‌ها قرار داده و یا برای برگزاری کارگاه‌های آنلاین از آن استفاده کرد.

وی نمایش کارهای خوب خارجی و برپایی جلسات گفتگو تحلیل و نقد این آثار را نیز به عنوان یک پیشنهاد مطرح کرد.

رامین بهادری دیگر هنرمند حاضر در این نشست به شاخصه‌های کیفیت نمایش کودک و نوجوان پرداخته و تصریح کرد: مقداری از کیفیت را باید سرگرمی در نظر بگیریم و این واقعیت است که کودکان پس از اتمام اجرا وقتی سرگرم می‌شوند احساس خوبی دارند. بخش دیگر کیفیت داشتن نمایشنامه و دیگر مسائل یک نمایش است. برای انتخاب این آثار داشتن یک شورا متشکل از هنرمندان و تعدادی از تماشاگران می‌تواند در کیفیت کار و شناخت سلیقه مخاطبان کمک کننده باشد.

وی بیان کرد: نگاه متفاوت به یک قصه پرتکرار الزاماً بد نیست. می‌توان با یک نگاه متفاوت به یک قصه جذاب اثری جذاب تولید کرد. ما این کار را با «بزک زنگوله پا» کردیم. در آن کار از تکنیک‌های نمایش ایرانی استفاده کردیم. هم قصه گفتیم و هم چند تکنیک نمایش ایرانی را به کودکان معرفی کردیم. خلاقیت در استفاده از ابزارها و امکانات صحنه می‌تواند بچه‌ها را به وجد بیاورد و تاثیرگذار باشد.

بهادری درباره اجرا دادن به کار اولی‌ها نیز گفت: پیشکسوت و جوان همه یک پیکرند و می‌توانند به حرکت یک ماشین کمک کنند. گاهی جوان‌ها کارهای بهتری و حتی نمایشنامه‌های ارجینال تری روی صحنه می‌برن و گاهاً با خلاقیت شان باعث می‌شوند که تماشاگران بیشتری به سمت نمایش‌های کودک و نوجوان روی بیاورند.