دلایل انتخاب یحیی سنوار به عنوان مسئول دفتر سیاسی حماس

در نظام تحلیل اعضای کابینه راستگرای نتانیاهو، فرماندهان نظامی، افسران سازمان‌های امنیتی اسرائیل و حتی تیم امنیت ملی دولت بایدن، شهید اسماعیل هنیه فردی ثابت قدم بود که به هیچ وجه در مسائل راهبردی همچون «عقب نشینی ارتش اسرائیل از غزه»، «بازگشت آوارگان فلسطینی به خانه‌های خود در غزه»، «تداوم اداره امور امنیتی- سیاسی غزه توسط فلسطینی‌ها» حاضر به عقب نشینی و دادن امتیاز به تل‌آویو یا واشنگتن نبود.

دشمنان مقاومت بر این تصور بودند که با ترور هنیه، اعضای شورای رهبری جنبش حماس به سراغ جناح‌های «کبوترها» رفته و فردی اهل معامله را انتخاب می‌کنند؛ اما انتخاب سنوار به عنوان نماد «بازها» در جنبش حماس حامل این پیام برای دشمن صهیونیستی بود که مقاومت از نقشه دشمن به خوبی آگاه است. به بیانی متفاوت انتخاب «صائد الجواسیس» (شکارچی جاسوس‌ها) از سوی تمام ۵۰ عضو شورای رهبری حماس نشان دهنده دوری آنها از اختلاف و اراده آنها برای اتخاذ رویکردی سخت گیرانه‌تر در روند مذاکرات آتش‌بس و تبادل اسرا است.

یحیی سنوار؛ جانشین شایسته اسماعیل هنیه

شکست استراتژی «عقب نشینی» حماس در روند مذاکرات آتش‌بس، نخستین دلیل انتخاب سنوار به عنوان جانشین شهید هنیه است. اکنون فردی قدرت سیاسی را به دست گرفت که بیش از سایر اعضای این جنبش بر «خطوط قرمز» تاکید کرده و هیچ‌گونه پذیرشی نسبت به شروط غیرقابل اجرای نتانیاهو ندارد. حال افسران امنیتی رژیم اسرائیل باید آماده مذاکره با «قهرمانی» شوند که به هیچ وجه بر سر خون شهید هنیه معامله نخواهد کرد.

به گزارش «تایمز اسرائیل» یحیی سنوار در کنار محمد ضیف، مغز متفکر عملیات پیروزمندانه «طوفان الاقصی» علیه محیط پیرامونی باریکه غزه بوده است. همین موضوع سبب شده بود تا نام این شخصیت برجسته مقاومت در صدر لیست سیاه موساد قرار گیرد. حال این احتمال وجود دارد که جنبش حماس شرط ادامه مذاکرات آتش‌بس را خروج رهبر سیاسی این گروه از لیست «ترور» اعلام کند. به عبارت دیگر اگر مقامات اسرائیلی علاقه‌مند به نجات اسرای خود هستند باید به شروط جدید مقاومت تن داده و یحیی سنوار را به عنوان رهبر جدید این گروه فلسطینی بپذیرند. این موضوع باید به طرف اشغالگر یادآوری شود که اگر جوخه ترور آنها برنامه‌ای برای حذف رهبر جدید این گروه داشته باشد، مقاومت دیگر تمایلی به ادامه مذاکرات دوحه- قاهره نخواهد داشت‌.

اشتباه راهبردی اسرائیل در ترور شهید هنیه

تحلیلگران معتقدند مقامات اسرائیلی با علم به جایگاه اسماعیل هنیه تصمیم گرفتند از طریق ترور وی نوعی بحران سیاسی در دل حماس ایجاد کرده و روند مذاکرات آتش‌بس را متوقف کنند. میزان هوشیاری اعضای ارشد جنبش حماس در آنجا مشخص می‌شود که آنها بدون هیچ‌گونه تردیدی و در سریع‌ترین زمان ممکن یحیی سنوار را به عنوان رئیس جدید دفتر سیاسی انتخاب کردند. در دوران جدید سنوار می‌تواند در جایگاه شهید هنیه قرار گرفته و با در نظر گرفتن مصلحت مقاومت، گام‌هایی جدی در مقابله با صهیونیست‌ها بردارد.

مأموریت سنوار برای افزایش هماهنگی میان دفتر سیاسی و واحدهای نظامی

افزایش سطح هماهنگی میان دفتر سیاسی و بخش نظامی جنبش حماس دیگر دستاورد انتخاب یحیی سنوار است. رهبران مقاومت به خوبی از این نکته آگاه هستند که هرگونه بی‌توجهی به لزوم بازسازی گردان‌های عزالدین القسام و تشدید فشار میدانی بر رژیم صهیونیستی، قدرت چانه‌زنی حماس را در مذاکرات سیاسی تحت تأثیر قرار خواهد داد. در دوران جدید این امید وجود دارد که سنوار بتواند سطح هماهنگی میان این دو ضلع مقاومت را افزایش داده و با استراتژی از پیش طراحی شده به سراغ دشمن برود. موفقیت سنوار در این مسیر می‌تواند حضور جنبش حماس در آینده غزه را تضمین نماید.

تأیید تلویحی ریاست سنوار بر دفتر سیاسی حماس از سوی بلینکن

انتخاب یحیی سنوار به عنوان مسئول دفتر سیاسی حماس، نخستین مرحله از انتقام «گام به گام» جبهه مقاومت از رژیم صهیونیستی خواهد بود. نتانیاهو که پیش از این تحت شدیدترین انتقادات از سوی تیم مذاکره کننده رژیم قرار گرفته بود، حال باید جوابگوی پیامدهای ترور اسماعیل هنیه در روند مذاکرات دوحه- قاهره باشد. منتقدان رهبر حزب لیکود معتقدند وی برای بقای در پست نخست وزیری و عدم سقوط کابینه در حال «بازی» با منافع اسرائیل است و هیچ توجهی به عواقب تشدید تنش با رهبران حماس ندارد. تحولات روزهای آتی و آغاز روند مذاکرات دیپلماتیک نشان خواهد داد که ترور شهید هنیه تا چه اندازه موضع صهیونیست‌ها در پای میز مذاکرات سیاسی را تضعیف خواهد کرد.

بهره سخن

«در نهایت این سنوار است که باید در خصوص برقراری آتش‌بس در نوار غزه تصمیم گیری کند.» بیان این جمله از زبان آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا، آن هم دقایقی پس از انتخاب یحیی سنوار به عنوان جانشین شهید هنیه نشان دهنده تحمیل واقعیت‌های میدانی به واشنگتن و کار سخت تل‌آویو برای مذاکره با جنبش حماس است. اگر قرار باشد تا نتانیاهو با مطرح کردن شروطی غیرقابل اجرا، اصطلاحاً «توپ را به زمین حماس بیندازد» و در مسیر حصول توافق «سنگ اندازی» کند، جنبش حماس نیز می‌تواند با تغییر استراتژی به سمت جنگ فرسایشی حرکت کند که در فرایند آن غزه تبدیل به باتلاق ارتش اسرائیل شده و سرزمین‌های اشغالی تحت حملات موشکی، پهپادی و استشهادی عناصر وابسته به مقاومت قرار می‌گیرند. در این معادله جدید اگر آمریکایی‌ها علاقه مند به اجرایی شدن طرح سه مرحله‌ای خود هستند باید ضمن پذیرش شروط مشروع مقاومت، جلوی جاه‌طلبی‌های نتانیاهو را گرفته و بستر لازم برای توافق آتش‌بس را فراهم کنند.

محمد بیات؛ کارشناس مسائل غرب آسیا