سراب «پیروزی مطلق» نتانیاهو/ نگرانی صهیونیست‌ها از ظهور «یحیی سنوار» دیگر

اعلام توافق آتش‌بس در نوار غزه میان حماس و رژیم صهیونیستی توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، موجی از واکنش‌های متناقض را در عرصه سیاسی رژیم اشغالگر برانگیخت؛ به‌طوری که جناح راست این رژیم به دو گروه موافق و مخالفِ توافق تقسیم شد و گروه اپوزیسیون هم به‌سرعت، حمایت بی‌قیدوشرط خود را از این توافق اعلام کردند.

فضای سیاسی متشنج اسرائیل بعد از اعلام آتش‌بس/ سرخوردگی راست‌افراطی‌ها

از ماهیت واکنش‌های سیاسی صهیونیست‌ها مشخص بود که برخی بر اساس این واقعیت که توافق آتش‌بس در غزه بیانگر پایان سیطره دیدگاه راست‌افراطی‌هاست، از آن حمایت کردند و برخی دیگر هم مخالف این توافق بودند، اما به‌طورکلی همه احزاب عرصه سیاسی رژیم صهیونیستی از این توافق به‌عنوان یک لحظه تاریخی یاد کردند که جهت‌ متفاوتی را نسبت به وضعیت قبل از توافق ایجاد می‌کند،

این موضوع نه‌تنها به ماهیت جنگ غزه و آزادی اسرای اسرائیلی بعد از بیش از دو سال اسارت مربوط می‌شود، بلکه مرتبط با تغییر جامع در چشم‌انداز سیاسی اسرائیل نیز است.

کسانی که با امور منطقه و به‌ویژه تحولات مربوط به جنگ غزه آشنایی داشته باشند، می‌دانند که با ادامه و گسترش این جنگ، صهیونیست‌ها ایده‌هایی برای جبران شکست مفتضحانه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ ارائه دادند که شامل تشدید فشارها برای الحاق اراضی بیشتر از کرانه باختری و نوار غزه و آواره کردن فلسطینی‌ها بود، اما برجسته‌ترین اقدامی که صهیونیست‌ها برای جبران این شکست انجام دادند، مطرح کردن دوباره پروژه موسوم به «اسرائیل بزرگ» شامل اشغال مساحت زیادی از اراضی اغلب کشورهای عربی بود که از زبان نتانیاهو بیان شد.

نتانیاهو و شرکای او در جناح راست افراطی مانند بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی، ایتمار بن گویر، وزیر امنیت داخلی و اسرائیل کاتس، وزیر جنگ رژیم اشغالگر، مفهوم جنگ دائمی را توسعه داده بودند که هرگونه شانسی برای رسیدن به توافق آتش‌بس در نوار غزه را از بین می‌برد.

اما در نهایت، ترامپ که حمایت نامحدودی از راست‌افراطی‌های رژیم صهیونیستی در جنگ علیه نوار غزه به‌عمل می‌آورد، بنا به دلایل متعدد مجبور شد به‌دنبال توافقی برای آتش‌بس در غزه باشد و گفت که طرح او برای پایان دادن به جنگ، اسرائیل را از خشم جهانیان نجات خواهد داد.

مکالمه تلفنی ضبط‌شده میان ترامپ و نتانیاهو نشان می‌دهد که ترامپ شخصاً به‌شکل تلویحی اعلام کرد که اسرائیل دیگر نمی‌تواند به مقابله با جهانی که از رفتارهای متکبرانه خسته شده است، ادامه دهد. ترامپ در مصاحبه با فاکس نیوز بعد از اعلام توافق آتش‌بس در غزه، به مکالمه‌ای که با نتانیاهو داشت اشاره و تأکید کرد؛ “به او گفتم اسرائیل نمی‌تواند با همه جهان بجنگد و امروز همه جهان متحد شده است”.

شکست سیاسی بزرگ نتانیاهو در آتش‌بس غزه

به‌عبارت دیگر، ترامپ گفت که هرچند همچنان به حمایت نامحدود از اسرائیل ادامه خواهد داد، اما نمی‌تواند به دفاع از این رژیم در برابر همه جهان ادامه دهد، این تا حد زیادی با ارزیابی‌های تعدادی از تحلیلگران سیاسی و نظامی رژیم صهیونیستی مطابقت دارد؛ جایی که بسیاری از آنها معتقدند اسرائیل شاید به دستاوردهای نظامی متعددی در جنگ غزه رسیده باشد، اما شکست سیاسی آشکاری را متحمل شده است به‌ویژه شخص نتانیاهو‌.

بعد از اعلام این توافق توسط ترامپ، نتانیاهو به‌سرعت اعلام کرد: «امروز روز بزرگی برای اسرائیل است. من فردا جلسه کابینه را برای تصویب این توافق و بازگرداندن همه گروگان‌ها (اسرای صهیونیستی) به خانه تشکیل خواهم داد. من از صمیم قلب از ترامپ و تیمش به‌خاطر تعهدشان به این مأموریت مقدس برای آزادی گروگان‌های ما تشکر می‌کنم و ما به تلاش برای رسیدن به همه اهداف خود ادامه خواهیم داد».

با این حال، جلسه کابینه رژیم صهیونیستی به‌دلیل اختلافاتی که نه‌تنها میان نتانیاهو و مخالفان توافق آتش‌بس از احزاب راست افراطی وجود داشت، بلکه به‌دلیل تنش‌ها و اختلافات در داخل خود حزب لیکود، به تأخیر افتاد، در نتیجه ترامپ مجبور شد از استیو ویتکاف، نماینده ویژه خود و جرد کوشنر، دامادش کمک بگیرد تا وزرای اسرائیلی را متقاعد کنند که این توافق بهترین توافق ممکن است و اسرائیل را از خطر بزرگتری نجات می‌دهد.

با این حال اختلاف با احزاب راست افراطی رژیم صهیونیستی همچون حزب «صهیونیسم مذهبی» و «عوتسما یهودیت» ادامه یافت که به این توافق رأی منفی دادند و حتی تهدید به خروج از ائتلاف کردند، اما تهدیدات احزاب راست افراطی اسرائیل برای نتانیاهو چندان مهم نیست، بلکه مشکل اساسی او، اعتقاد شخصی خودش درباره توافق آتش‌بس غزه است و نمی‌داند که این توافق بقای او در قدرت را تضمین می‌کند یا منجر به سقوطش می‌شود،

اما به‌طورکلی، نتانیاهو معتقد است در هر صورت، توافق آتش‌بس غزه اگر ادامه پیدا کند، بیشتر پایه‌های ایدئولوژی راست افراطی را که او شخصاً نماینده آن بوده و مبتنی بر گسترش جنگ و درگیری و الحاق اراضی عربی است تضعیف خواهد کرد.

امروز نتانیاهو احساس می‌کند که مجبور است در تبلیغ مزایای این توافق برای اسرائیل اغراق کند، اما در اعماق وجودش می‌داند دیگران چنین تبلیغاتی را باور نمی‌کنند. محافل صهیونیستی مدت‌هاست که می‌گویند پایان دادن به جنگ و رسیدن به آرامش حتی به‌شکل نسبی مستلزم عقب‌نشینی راست‌افراطی‌ها از ایدئولوژی و افکار مخربشان است.

اپوزیسیون رژیم صهیونیستی به‌ریاست یائیر لاپید، با اشتیاق فراوان از توافق کنونی آتش‌بس در نوار غزه استقبال و اعلام کرد: «در این دو سال دشوار، این لحظه‌ای از نور بزرگ در دل تاریکی است.»
بنی گانتس، از اعضای برجسته اپوزیسیون و رئیس حزب آبی‌سفید هم گفت: «امروز صبح همه اسرائیلی‌ها با امید و انتظار برای بازگشت قریب الوقوع برادران و خواهرانمان بعد از دو سال رنج از خواب بیدار می‌شوند.»

آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ اسبق رژیم صهیونیستی و رهبر کنونی حزب «اسرائیل خانه ما» هم اعلام کرد: «صبحی پر از امید و شادی، ما به‌همراه همه اسرائیلی‌ها مشتاق بازگشت همه زنان و مردان ربوده‌شده به خانه‌هایشان هستیم».

سراب «پیروزی مطلق» نتانیاهو

اما در کابینه نتانیاهو وضعیت متفاوت است و حتی آنهایی هم که از توافق آتش‌بس استقبال کردند، نسبت به آن خوشبین‌ نیستند و از روی اجبار به‌شکل شفاهی موافقتشان را اعلام کردند. اعضای کابینه نتانیاهو در واقع تنها بند اول طرح ترامپ را که مربوط به آزادی اسرای صهیونیستی از غزه است، قبول دارند و معتقدند که ارتش اسرائیل باید در نوار غزه بماند.

محافل عبری تأکید دارند که اگر جنگ واقعاً پایان یابد، این شوک بزرگی به اسرائیلی‌هاست؛ به‌ویژه اگر حماس همچنان در صحنه باقی بماند، این موضع در زمان حاضر توسط وزرای حزب عوتسما یهودیت اعلام می‌شود که تهدید به استعفا از کابینه کرده‌اند، در حالی که اعضای حزب صهیونیسم مذهبی، رسماً تهدید به استعفا نکرده‌اند اما به‌روشنی می‌گویند که همه گزینه‌ها روی میز است.

بزالل اسموتریچ، وزیر فاشیست کابینه نتانیاهو و رئیس حزب صهیونیسم مذهبی گفت: «ترس زیادی از عواقب تخلیه زندان‌ها و آزاد کردن نسل بعدی رهبران ترور (اشاره به رزمندگان و رهبران فلسطینی که اکنون در اسارت صهیونیست‌ها هستند و تعدادی از آنها قرار است در توافق تبادل اسرا آزاد شوند) وجود دارد که همه تلاش خود را برای ادامه ریختن خون اسرائیلی‌ها انجام خواهند داد.»

این وزیر افراطی صهیونیست گفت: «به همین دلیل ما نمی‌توانیم به این شادی‌ها و جشن‌های کوته‌بینانه بپیوندیم و به توافق آتش‌بس رأی بدهیم.»

اوریت استراک، از وزرای حزب اسموتریچ هم گفت: «با وجود اینکه توافق کنونی راه نجاتی برای گروگان‌ها (اسرای صهیونیستی) است اما این توافق شرم بزرگی را در خود نهفته دارد؛ جایی که آزادی «تروریست‌ها» (اشاره به اسرای فلسطینی) به‌ازای گروگان‌ها را عادی‌سازی می‌کند و این ننگ بزرگی برای ماست.»

یک سؤال بزرگ که ذهن محافل صهیونیستی را امروز به خود مشغول کرده این است که چرا نتانیاهو توافقی را پذیرفته است که برخی معتقدند می‌توانست در آغاز جنگ و یا دست‌کم در اکتبر سال گذشته به دست بیاید.

۲ دلیلی که نتانیاهو را مجبور به آتش‌بس کرد

باروخ کارا، نویسنده و تحلیلگر برجسته صهیونیست در وب‌سایت عبری والا گفت که دو دلیل پشت این امر وجود دارد.

وی تأکید کرد که یک دروغ رایج وجود دارد، مبنی بر اینکه در دوره‌های گذشته هرگز چنین پیشنهادی به نتانیاهو ارائه نشده بود، اما واقعیت این است که نتانیاهو و شرکایش در ابتدا هرگونه توافق جامعی را رد می‌کردند و اسموتریچ و بن‌گویر، پایان دادن به جنگ را به‌عنوان پایان رؤیای شهرک‌سازی در غزه می‌دانستند، همچنین نتانیاهو معتقد بود که پایان جنگ موجب سقوط کابینه وی و برکناری او از قدرت و سپس رفتن پای میز محاکمه می‌شود.

این تحلیلگر صهیونیست اظهار داشت: کابینه نتانیاهو مفهوم موهوم «پیروزی مطلق» را به‌عنوان بهانه‌ای برای ناکام گذاشتن هر ابتکار و توافقی جهت پایان جنگ در نظر گرفته بود، اما امروز دو دلیل برای تغییر موضع نتانیاهو وجود دارد؛ یکی اینکه انتخابات زودهنگام اسرائیل به یک گزینه قوی تبدیل شده است و دیگری حکم دادگاه کیفری بین‌المللی علیه او به‌خاطر جنایات نسل‌کشی در غزه است؛ مسئله‌ای که منجر به انزوای بین‌المللی نتانیاهو شده است و راه گریزی از آن ندارد.

نگرانی صهیونیست‌ها از ظهور یک یحیی سنوار دیگر

نداو ایال، دیگر تحلیلگر صهیونیست در روزنامه عبری یدیعوت آحارانوت تأکید کرد: اسرای فلسطینی که قرار است آزاد شوند، افرادی خطرناک برای اسرائیلی‌ها هستند و ما حق نداریم بعد از حوادث ۷ اکتبر و کاری که یحیی سنوار (که در معامله گلعاد شالیط آزاد شد) کرد، سرمان را مانند کبک در برف فرو کنیم. امروز اسرائیلی‌ها به چهره هر اسیر فلسطینی که آزاد می‌شود، نگاه خواهند کرد و از خودشان می‌پرسند؛ آیا این یحیی سنوار بعدی است؟

آوی ایساخاروف، کارشناس نظامی رژیم صهیونیستی در گزارشی تحت عنوان «پیروزی نظامی، شکست سیاسی» نوشت: دستاوردهای نظامی ارتش اسرائیل در نوار غزه طی دو سال گذشته امروز به یک شکست سیاسی بزرگ تبدیل شده است. با وجود ویرانی‌های گسترده در نوار غزه و تعداد بالای کسانی که قتل‌عام شدند و همچنین با وجود ضربات شدیدی که حماس متحمل شد اما این جنبش حمله ۷ اکتبر را مطلقاً یک پیروزی می‌داند.

محافل عبری تأکید دارند که حماس یک پیروزی بزرگ در سطح سیاسی و بین‌المللی به دست آورد؛ در حالی که کابینه اسرائیل به‌ریاست نتانیاهو با وجود اینکه ادامه جنگ را تبدیل به یک هدف سیاسی کرده بود، اما یک شکست سیاسی کامل متحمل شد.

بن کاسپت، نویسنده و تحلیلگر صهیونیست در روزنامه عبری معاریو گفت: ما باید محاسبات زیادی انجام دهیم، متأسفانه زمانی که مشخص شود جنگ تمام شده است و حماس هنوز پابرجاست و خلع‌سلاح هم نشده است، ما باید خودمان را پاسخگو بدانیم.

وی تأکید کرد: همچنین زمانی که مشخص شود توافق کنونی آتش‌بس می‌توانست مدت‌ها قبل حاصل گردد و این حجم از خسارات به اسرائیل وارد نشود، بسیاری از طرف‌ها باید پاسخگو باشند و کابینه موظف است یک کمیسیون تحقیق رسمی تشکیل دهد.