حدود ۱۸ سال قبل ایده‌ای تحت عنوان توسعه «شبکه ملی اطلاعات» برای دسترسی کاربران به یک شبکه ارتباطی امن و پرسرعت مطرح شد. این طرح که وابستگی به شبکه‌ جهانی اینترنت را کاهش می‌داد و استقلال کشور در این حوزه را رقم می‌زد، از سال ۸۴ در دستور کار قرار گرفت. تحقق شبکه ملی اطلاعات باعث ایجاد دسترسی‌های با کیفیت بیشتر و ارائه خدمات مطلوب‌تری برای مردم می‌شود. دستگاه‌های متعددی برای تحقق این شبکه از سالیان گذشته مشغول کار هستند و مرکز ملی فضای مجازی نیز برای ارزیابی این شبکه، شاخص‌ها و اهدافی را مطابق سند طرح کلان و معماری شبکه ملی مصوب شورای عالی فضای مجازی و با مشارکت دستگاه‌های متولی تعیین کرده و براساس همین شاخص‌ها و اهداف، میزان پیشرفت شبکه ملی سنجیده می‌شود. با بررسی میزان پیشرفت اهداف و شاخص‌های آن، پیشرفت کلی شبکه ملی اطلاعات نیز برآورد می‌شود. این اهداف عمدتا در حوزه افزایش سرعت اینترنت، مزیت‌بخشی کیفی در دسترسی به خدمات و محتوای داخلی، دسترسی پر سرعت برای کسب‌وکارها و مراکز آموزشی و تسهیل دسترسی به فناوری‌های نوین است. فرآیند ارزیابی شبکه ملی اطلاعات از اواخر شهریورماه سال گذشته آغاز شد و طبق مطلبی که «عیسی زارع‌پور» وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات در صفحه خود در شبکه اجتماعی ایرانی نوشته است، اعلام کرد: پیشرفت شبکه ملّی اطلاعات از حدود ۲۰ درصد در ابتدای دولت سیزدهم به حدود ۶۴ درصد رسیده است. طبق برنامه‌ریزی انجام شده، پیشرفت شبکه ملی اطلاعات تا پایان سال ۱۴۰۳ باید به ۸۰ درصد برسد و با اقدامات صورت گرفته وزارت ارتباطات ریل‌گذاری برای این پیشرفت شتابان نیز انجام شده است. تعریفی که از شبکه ملی اطلاعات در دو سند تبین الزامات شبکه ملی اطلاعات (مصوب سال ۹۵) و طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات (مصوب سال ۹۹) که هر دو توسط شورای‌عالی فضای مجازی مصوب شد، زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور است که از سه لایه زیرساخت که بستر شبکه را ایجاد می‌کند، خدمات، شامل ارائه خدمات داخلی مانند دولت الکترونیکی، شهر هوشمند، سلامت الکترونیکی و محتوای داخلی تشکیل شده است. یکی از مهم‌ترین تأکیداتی که در توسعه شبکه ملی اطلاعات وجود دارد، توسعه پیام‌رسان و موتور جستجوی بومی است که تا کنون در حوزه پیام‌رسان‌ها توانسته‌ایم موفقیت‌هایی را کسب کنیم؛ اما در حوزه موتور جستجو هنوز به نتایج مطلوب دست پیدا نکرده‌ایم.