استان تهران با جمعیت قریب به ۲۰ میلیون نفر و مساحتی بالغ بر ۱۳ هزار کیلومتر مربع، پر جمعیت ترین استان ایران از نظر جمعیت و بعد از قم و البرز سومین استان کوچک کشور به شمار می‌رود، که مرکز آن کلانشهر تهران پر جمعیت ترین شهر کشور و پایتخت ایران است. جمعیت کلانشهر تهران نزدیک به ۱۰ میلیون نفر برآورد می‌شود و این در حالی است، که جمعیت این کلانشهر چهار میلیون و ۵۳۰ هزار نفر در سال ۱۳۵۵ بوده است و اکنون شاهد دو الی سه برابر شدن جمعیت در شهر و استان تهران طی گذشت حدود نیم قرن از سال ۱۳۵۵ هستیم، البته باید گفت میزان رشد جمعیت استان تهران طی این سال‌ها بیش از این حد بوده، چرا که استان‌هایی مانند قم، قزوین و البرز در آن سال‌ها جزو تهران بوده‌اند. استان تهران از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از جنوب غربی به استان مرکزی، از شرق و جنوب شرق به استان سمنان و از غرب و شمال غرب به استان البرز محدود شده و به‌دلیل اینکه استان تهران، پایتخت کشور را در خود جای داده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استان تهران به برکت انقلاب اسلامی در زمینه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رشد چشم‌گیری داشته است و طی سالهای پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به دلیل ساخت بزرگراه‌ها، خیابان‌ها و بلوارها، شهرک‌های تازه و ساختمان‌های بزرگ، به بالندگی رسیده و البته علیرغم داشتن ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بی نظیر، مشکلات و چالش‌های متعددی نیز دارد که قابل توجه است و چندین دهه مردم با آنها مواجه هستند. ۲۲ هزار نفر در مرحله اول طرح نهضت ملی مسکن پول واریز کرده‌اند یکی از معضلات تهران، مسکن است، که با وجود خدمات فراوانی که در این بخش انجام شده است، با توجه به مهاجرت گسترده به این استان شاهد افزایش تراکم جمعیتی و کمبود مسکن هستیم، طرح‌هایی مانند مسکن مهر و مسکن ملی طی ۱۵ سال اخیر به طور جدی در استان تهران اجرا شده است، اما اینکه این دو طرح عمده ساخت مسکن در استان تهران در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارند، سوالی است، که استاندار تهران در پاسخ به آن به خبرنگار مهر گفت: در طرح مسکن ملی، ۱۲۰ هزار نفر در استان تهران ثبت نام کردند، که بعد از غربالگری وزارت راه و شهرسازی ۶۵ هزار نفر حائز شرایط شناخته شدند. محمدصادق معتمدیان گفت: از این تعداد مجموعاً ۲۲ هزار نفر افرادی هستند که مرحله اول واریز پول داشتند و مسکن این عزیزان در حال ساخت است. وی در پاسخ به این سوال که چه طرح‌هایی برای تأمین مسکن در استان تهران دارید، گفت: در کنار اجرای مسکن ملی، نهضت مسکن روستایی و بازآفرینی بافت‌های فرسوده نیز در استان تهران مورد تاکید است. ۱۸ هزار هکتار بافت فرسوده در سطح استان تهران داریم نماینده عالی دولت در استان تهران در تشریح این طرح گفت: خوب اینکه ما بخواهیم، اراضی جدید را الحاق و مسکن بسازیم و آماده سازی کنیم و خدمات روبنایی ارائه کنیم بسیار زمان بر است، بهترین روش این است، که بافت‌های فرسوده بازآفرینی شود. معتمدیان گفت: طبق آمار ارائه شده توسط شهردار تهران در جلسه اخیر ۱۸ هزار هکتار بافت فرسوده در سطح استان تهران داریم، هشت هزار هکتار از این بافت ناکارآمد مربوط به شهر تهران بوده و در واقع سکونتگاه‌های غیررسمی در مجموع استان تهران ۱۸ هزار هکتار است، که رتبه اول در سطح کشور را داریم، این رتبه در حالی است، که هشت دهم مساحت کشور در استان تهران قرار دارد. وی با بیان اینکه بسیاری از این بافت‌های ناکارآمد و فرسوده در داخل شهر تهران است، اضافه کرد: اگر ما در این خصوص متمرکز شده و ریز دانه‌ها تجمیع شوند، با مردم وارد مذاکره شویم و نوسازی انجام شود، هم زیرساخت وجود دارد، هم ارزش ملک بالا است و هم نیازی به آماده سازی خاصی نداریم. معتمدیان تاکید کرد: باید بافت ناکارآمد شهری مورد توجه قرار گیرد و ما در حوزه تولید مسکن بر اساس تکالیف قانونی که دائم انجام می‌دهیم. وی در خصوص مسکن مهر و چگونگی اجرای این طرح در استان تهران نیز گفت: در حوزه مسکن مهر نیز زحمات زیادی کشیده شده و اقدام بزرگی بوده البته در زیرساخت‌ها مانند احداث مدرسه، درمانگاه، فروشگاه، بیمارستان و سرانه‌ها مشکل وجود دارد. نوسازی بافت‌های فرسوده در اولویت برنامه‌های دولت چهاردهم به نظر می‌رسد، طرح بازآفرینی شهری، همانطور که استاندار تهران می‌گوید، اصلی ترین راهکار دولت چهاردهم برای تأمین مسکن و رهایی از بافت فرسوده است، معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان تهران نیز ضمن تأیید این موضوع به خبرنگار مهر گفت: ۱۲ درصد از محدوده شهری استان تهران جز بافت‌های ناکارآمد محسوب می‌شود. عبدالرضا غفوری اضافه کرد: احیای واحدهای ناپایدار در بافت‌های فرسوده شهری را یکی از تکالیف نهضت ملی مسکن است، تاکنون اهداف اصلی دولت در طرح نهضت ملی در جهت احیای بافت‌های فرسوده شهری محقق نشده است به همین منظور دولت به دنبال راهکارهای جدید برای نوسازی و دستیابی به اهداف برنامه ساخت در بافت‌های فرسوده است و دولت چهاردهم اجرای برنامه نوسازی بافت‌های فرسوده را در رأس برنامه‌های حوزه مسکن قرار داده است. مسکن مهر و نهضت ملی مسکن چقدر کارآمد بوده و بر چه اساسی اجرا می‌شوند؟ اما طرح عظیم مسکن مهر از چه زمانی شروع شد و در استان تهران چطور پیش رفت، پاسخی است، که فردین شاکری عضو هیئت مدیره سازمان ملی زمین و مسکن در پاسخ به آن به خبرنگار مهر گفت: ساخت مسکن مهر از ابتدای شروع به کار دولت نهم آغاز و یک سال و نیم بعد از استقرار این دولت اجرای نخستین پروژه‌های مسکن مهر شروع شد و بیش از ۲.۲ میلیون واحد مسکن تحت عنوان مسکن مهر در کشور ساخته شد، که یک میلیون و ۷۸ هزار و ۴۷۴ واحد از این مسکن‌ها دولتی بود. مبنای اصلی مسکن مهر بر این امر مبتنی است که ارزش زمین، بخش قابل توجهی از هزینه تمام شده مسکن را به خود اختصاص می‌دهد. این سهم در کل کشور در دوره ۳۵ ساله برابر ۴۰ درصد و در دهه اخیر برابر ۴۵ درصد بوده‌است. همچنین در استان تهران این سهم به حدود ۶۰ درصد می‌شود؛ بنابراین با حذف یا کاهش ارزش زمین از هزینه تمام شده مسکن، می‌توان تا حدود زیادی هزینه مسکن را کاهش داد؛ بنابراین طرح مسکن مهر بر اجاره بلند مدت زمین جهت احداث مسکن مبتنی است، که این طرح توانست بخش قابل توجهی از نیاز استان تهران و کشور به مسکن را تأمین کند. نهضت مسکن ملی هم طرحی است، که برای تأمین مسکن در کشور راه اندازی شد و در استان تهران نیز طبق اعلام دولت سیزدهم سرجمع واحدهای در حال ساخت از طریق شرکت عمران، بنیاد مسکن و اداره کل راه و شهرسازی استان تهران ۳۶۰ هزار واحد بوده است، که البته با وجود تأمین این میزان زمین، ساخت این واحدها با مشکلاتی مانند کمبود منابع بانکی و آورده متقاضیان مواجه بوده و به مرحله پیشرفت فیزیکی نرسید. اداره کل راه و شهرسازی استان تهران اخیراً با ارسال پیامکی از متقاضیان درخواست کرده تا آورده خود را به ۳۵۰ میلیون تومان برسانند. مبلغ قسط این دوره ۷۰ میلیون تومان اعلام شده است و آورده متقاضیان تا سقف ۳۵۰ میلیون تومان افزایش می‌یابد. به نظر می‌رسد، دولت قصد دارد، از طریق بازآفرینی شهری در طرح نهضت ملی مسکن برای ۱.۶ میلیون نفر از متقاضیان واجد شرایط در سراسر کشور مسکن تأمین کند و این دغدغه دولت در حالی است، که یکی از هزینه‌های اصلی در سبد هزینه‌های خانوار در استان تهران به مسکن اختصاص دارد.