تنظیمات
اندازه فونت :
چاپ خبر
گروه : general133
حوزه : اخبار برگزیده, اخبار مهم, اقتصاد
شماره : 128434
تاریخ : 7 اردیبهشت, 1404 :: 11:53
بررسی یک شایعه/ حادثه بندر شهید رجایی موجب قحطی می شود؟ باوجود نقش بیش از ۵۰ درصدی بندر شهید رجایی در ترانزیت کالاهای کشور، سهم آن در واردات کالاهای اساسی کمتر از ۵ درصد است. این موضوع نشان می‌دهد که بندر شهید رجایی، اگرچه شاهرگ حیاتی تجارت دریایی ایران است، اما نقش کلیدی در تأمین کالاهای اساسی کشور ندارد.

گروه اقتصادی عصرقانون: صبح روز شنبه، ششم اردیبهشت ۱۴۰۴، وقوع آتش‌سوزی و انفجار در بندر شهید رجایی، موجی از نگرانی و توجه رسانه‌های داخلی را به‌دنبال داشت. این بندر، به‌دلیل جایگاه استراتژیک خود در نزدیکی تنگه هرمز و سهم بالای آن در تجارت دریایی ایران، نقش مهمی در زنجیره تأمین کشور ایفا می‌کند. با این حال، در پی این حادثه، برخی رسانه‌ها و فعالان شبکه‌های اجتماعی ادعا کردند که این بندر سهم چندانی در واردات کالاهای اساسی ندارد. این ادعا، اگرچه در ابتدا با تردیدهایی مواجه شد، اما بررسی آمارهای رسمی از سازمان بنادر و دریانوردی نشان می‌دهد که این ادعا درست است.

بندر شهید رجایی به‌عنوان بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین بندر تجاری ایران، سهم قابل‌توجهی در ترانزیت کالاهای کشور دارد. با بیش از ۵۳ درصد از عملیات تخلیه و بارگیری کالا در بنادر کشور، این بندر نقشی کلیدی در تجارت خارجی ایران ایفا می‌کند. با این حال، بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد که سهم بندر شهید رجایی در واردات کالاهای اساسی بسیار اندک است.

سهم واقعی بندر شهید رجایی در واردات کالاهای اساسی

طبق گزارش‌های رسمی سازمان بنادر و دریانوردی، در سال ۱۴۰۲، کل حجم کالاهای ترانزیت شده از بنادر ایران حدود ۱۵۸ میلیون تن بوده است که از این مقدار، ۲۴ میلیون تن به کالاهای اساسی اختصاص داشته است. سهم بندر شهید رجایی از این ۲۴ میلیون تن، تنها ۹۸۸ هزار تن بوده است که معادل ۴ درصد از کل واردات کالاهای اساسی کشور است. عمده کالاهای اساسی از طریق بنادر دیگر نظیر بندر امام خمینی (با سهم ۵۷ درصدی) و بندر امیرآباد (با سهم ۱۳ درصدی) وارد کشور می‌شوند.

این آمار نشان می‌دهد که سهم بندر شهید رجایی در واردات کالاهای اساسی، در مقایسه با نقش پررنگ آن در ترانزیت کالاهای غیر اساسی، بسیار اندک است.

واردات کالاهای بندر شهید رجایی

بررسی تفکیکی نوع کالاهای وارد شده از بندر شهید رجایی نشان می‌دهد که عمده کالاهای ترانزیت شده از این بندر، به فراورده‌های نفتی، کالاهای کانتینری، مصالح ساختمانی و معدنی، و کالاهای فلزی اختصاص دارد. سهم کالاهای اساسی در مقایسه با این اقلام، ناچیز است. باوجود نقش کلیدی بندر شهید رجایی در ترانزیت کالاهای مختلف، سهم آن در واردات کالاهای اساسی بسیار پایین است و عمده کالاهای وارد شده به این بندر شامل فراورده‌های نفتی و کالاهای کانتینری است.

باوجود نقش بیش از ۵۰ درصدی بندر شهید رجایی در ترانزیت کالاهای کشور، سهم آن در واردات کالاهای اساسی کمتر از ۵ درصد است. این موضوع نشان می‌دهد که بندر شهید رجایی، اگرچه شاهرگ حیاتی تجارت دریایی ایران است، اما نقش کلیدی در تأمین کالاهای اساسی کشور ندارد.

مهمترین بنادر کشور برای واردات

  •  بندر شهید رجایی
اولین بندر تجاری که سعی داریم در ابتدای لیست بنادر ایران به شما معرفی کنیم بندر شهید رجایی نام دارد. بندر شهید رجایی در فاصله ۲۳ کیلومتری غرب بندرعباس در شمال جزیره‌ی قشم و تنگه‌ی هرمز قرار گرفته است. این بندر ارتباط تجاری کشور را با 80 بندر مهم دنیا فراهم کرده است و سهم بزرگی در صادرات و واردات ایران دارد. دسترسی این بندر به آب های آزاد از راه خلیج فارس و امکانات و تجهیزات مدرن بندر شهید رجایی را قطب بزرگ تجارت در ایران کرده است.

ویژگی ‌های مجتمع بندری شهید رجایی

به جز اینکه بندر شهید رجایی در موقعیت طلایی جغرافیایی قرار گرفته است. از مزیت های دیگری برخوردار می باشد که عبارتند از:
  • قابلیت  اتصال به شبکه بین ‌المللی راه‌آهن
  • مطمئن‌ ترین راه برای ارتباط با سایر کشورهای خاورمیانه
  • برخورداری از برج مراقبت برای کنترل بهتر ترافیک دریایی 
  • امکان تخلیه و بارگیری مقادیر زیادی از کالاهای صادراتی، وارداتی و ترانزیتی
  • ترانزیت کالا خارج از تشریفات گمرکی 
  • وجود ترمینال ‌های کانیتری و اختصاصی  
  • ظرفیت پذیرش بیشتر از ۳.۳ میلیون TEU در هر سال
  • قابلیت ورود و خروج تجهیزات و ماشین ‌آلات خارج از تشریفات گمرکی و…
  • بندر چابهار

بندر چابهار یکی دیگر از مهمترین بنادر ایران به شمار می رود. این بندر رو به خلیج عمان و در نزدیکی استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی ویژه، امکان ترانزیت کالا از مسیرهای آبی در حوزه‌ خلیج فارس، افغانستان قرقزیستان، قزاقستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان را فراهم کرده است. برای همین نقش موثری در ترانشیپ و ترانزیت کالاهای وارداتی دارد.این بندر، به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران به کشتی ‌های اقیانوس ‌پیما امکان پهلوگیری می ‌دهد.چون بندر چابهار با دریای مکران و اقیانوس هند در محدوده آسیای میانه هم جوار می باشد.علاوه بر منافع تجاری و بازرگانی، بندر چابهار پتانسیل ساخت اسکله را نیز دارد.

ویژگی‌ های بندر چابهار

  • دسترسی آسان به کشورهای همسایه ایران
  • خدمات آب‌رسانی به شناورها
  • موقعیت طلایی به دلیل نزدیکی به آب ‌های آزاد هند 
  • نزدیک ‌ترین بندر کشور به اصلی ‌ترین مسیرهای بازرگانی بین ‌المللی 
  • امکان پهلوگیری کشتی ‌های ۵۰ هزار تنی و ارتفاع ۱۴ متری 
  • مرکز ترانشیپ مهم کریدور از شمال به جنوب
  • ترانزیت کالاهای لجستیک،  محموله ‌های کانتینری عمومی  مثل مواد نفتی و…
  •  بندر امام خمینی

یکی از مهم ترین بندرهای تجاری و کانیتری ایران در جنوب کشور بندر امام خمینی نام دارد. این بندر در استان خوزستان و بخش شمال غربی خلیج ‌فارس و انتهای آبراه خور موسی قرار گرفته است. بندر امام خمینی ۱۱۰۴۴ هکتاری وسعت دارد. عمق آن ۲۰ و عرض ۲۵۰ متر و طول حدود ۶۸ کیلومتر می باشد. این بندر زمینه را برای پهلوگیری انواع کشتی‌ های اقیانوس پیمای تجاری و نفتکش ‌ها فراهم کرده و به دلیل برخورداری از ۳۴ اسکله فعال، لقب بزرگ ‌ترین بندر تجاری ایران را به خود اختصاص داده است. حدود ۷۰ درصد از مراکز مهم صنعتی و جمعیتی کشور هم در بندر امام خمینی واقع شده‌ا ند که مهم ترین آن ها منطقه اقتصادی پتروشیمی می توان نام برد.

ویژگی ‌های بندر امام خمینی

  • قابلیت ترانزیت کالا از مسیرهای خلیج فارس، تنگه هرمز، دریای عمان و آب ‌های آزاد اقیانوس هند  
  • پایین‌ ترین نرخ تمام ‌شده‌ کالاهای وارداتی و صادراتی در بین تمام بندرهای کشور
  • نزدیکی به بیش از ۷۰ درصد مراکز صنعتی 
  • نزدیک بودن به منطقه آزاد بازرگانی اروند 
  • برخورداری از تسهیلات بالای اقتصادی  
  • بالاترین پتانسیل برای ذخیره‌ سازی و انبارداری انواع محموله ‌ها 
  • امکان تخلیه و بارگیری کشتی ‌های کانتینری با ظرفیت ۱۵۰هزار تن  
  • کوتاه ‌ترین مسیر زمینی برای ترانزیت کالا به کشورهایی چون عراق، ترکیه، قفقاز و کشورهای حوزه آسیای میانه و اروپای شرقی 
  • دارای ترمینال ‌های اختصاصی کانتینری، عمومی، مواد معدنی و فرآورده‌های نفتی
  • برخورداری از تسهیلات و معافیت ‌های منطقه‌ ویژه‌ اقتصادی
  •  بندر انزلی

یکی دیگر از بنادر کانتینری ایران واقع در شمال کشور استان گیلان که در سراسر دنیا با نام پایتخت جهانی خاویار به شهرت رسیده است. به دلیل قرارگیری در مسیر ترانزیتی کریدور شمال – جنوب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.بندر انزلی برای صادرات محصولاتی مثل مصالح ساختمانی، میوه‌ های خشک، مواد شیمیایی و واردات قطعات یدکی، الیاف، پارچه به کار می رود.

ویژگی های بندر انزلی

از دیگر مزایای این بندر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • وجود انبارهای چند منظوره
  • نزدیک ‌ترین منطقه آزاد به تهران و سایر مراکز صنعتی و بازارهای مصرفی کشور
  • ارائه‌ خدمات مختلف به مشتریان
  • برخوردی از ترمینال ‌های متنوع به همراه تجهیزات تخلیه
  • قابلیت حمل کالا از روسیه، ترکمنستان و آذربایجان
  • بندر لنگه

بندر لنگه یکی دیگر از مهم‌ترین بنادر کانتینری ایران در جنوب و هرمزگان است در نزدیکی دبی، ابوظبی و شارجه قرار گرفته است به خاطر زیبایی خود در گذشته به بندر مروارید شهرت داشت. این بندر قدیمی به دلیل موقعیت استراتژیک خود بهترین پایانه‌ لجستیک برای حمل بار دریایی از راه تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی و جابه‌جایی کالا، نرخیص کالا و مسافر به کشورهای امارات، قطر، کویت و بحرین را دارد.

ویژگی ‌های بندر لنگه 

  • اتصال سه ‌طرفه به شبکه‌های جاده ‌ای داخل کشور 
  • ترانزیت کالا و جابه ‌جایی مسافران به کشورهای همسایه (شامل: قطر، کویت، امارات و بحرین) 
  • وجود پایانه ترابری برای جزایر حوزه خلیج فارس از جمله: کیش، تنب بزرگ و کوچک، لاوان و هندورابی
  • بندر شهید باهنر

بندر باهنر، سومین بندر صادراتی کشور است و ظرفیت پذیرش ۸ میلیون تن محموله را دارد. برای صادر کردن محموله‌های غیرنفتی و جابه جایی مسافران داخلی و بین‌المللی و به کار برده می شود. هم چنین بندر باهنر بزرگ ‌ترین و مهم‌ ترین بندر تجاری برای ترانزیت محموله‌ های یخچالی می باشد. ازطرفی روزانه گردشگران و مسافران زیادی از طریق این بندر به این شهر سفر می‌کنند.

ویژگی ‌های بندر باهنر

مهم ترین ویژگی‌های بندرگاه باهنری شامل موارد زیر می شود:
  • ارتباط پیدا کردن با آب ‌های آزاد بین ‌المللی توسط دریای عمان و خلیج فارس 
  • نزدیکی به منطقه آزاد قشم 
  • قرار گرفتن در محدوده کریدور شمال به جنوب 
  • ترانزیت کانتینری بار 
  • خدمات انبارداری و ذخیره ‌سازی کالا 
  • واردات و صادرات بارهای یخچالی 
  • نزدیکی به منطقه آزاد قشم و جزایر تفریحی و بنادر تجاری

© 2025 تمام حقوق این سایت برای خبرگزاری عصر قانون محفوظ می باشد.