گروه بین الملل عصرقانون: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز جمعه اعلام کرد که از اول نوامبر (۱۰ آبان)، دولت آمریکا تعرفه‌ای ۱۰۰ درصدی بر تمام کالاهای وارداتی از چین اعمال خواهد کرد. ترامپ در بیانیه‌ای در شبکه اجتماعی خود «تروث‌سوشال» تصریح کرد که این تعرفه‌ها «افزوده‌ای بر تعرفه‌های فعلی» خواهند بود و هدف از آن، واکنش به «اقدامات ناعادلانه چین» در حوزه تجارت جهانی است. این تصمیم چند ساعت پس از آن اعلام شد که چین در تاریخ ۹ اکتبر محدودیت‌های تازه‌ای برای صادرات مواد معدنی کمیاب و آهن‌رباهای دائمی وضع کرد. این مواد نقشی حیاتی در صنایع پیشرفته همچون تولید تراشه‌های نیمه‌هادی، موتورهای جت، خودروهای برقی، رادارها و تجهیزات نظامی دارند. ترامپ این اقدام پکن را «تهاجم بی‌سابقه» خواند و مدعی شد که چین با استفاده از مواد حیاتی «دنیا را گروگان گرفته است». او تأکید کرد که آمریکا در برابر این سیاست «به‌شدت واکنش نشان خواهد داد». تحلیلگران می‌گویند تصمیم تازه واشنگتن می‌تواند جنگ تجاری جدیدی میان دو اقتصاد بزرگ جهان را رقم بزند و بر بازارهای جهانی، به‌ویژه در حوزه فناوری و انرژی‌های نو، تأثیر قابل توجهی بگذارد. اما درست چند ساعت پس از این اتفاق، شاهد سقوط بی سابقه ارزش دلار در مقابل ارز اصلی کشور چین بودیم و برای اولین بار، در معاملات فرامرزی چین‌ و پرداخت‌ها و دریافت‌های بین‌المللی، استفاده از یوان از دلار آمریکا پیشی گرفته و به ارز اصلی تبدیل شده است، هم اکنون سهم یوان از تقریباً صفر در سال ۲۰۱۰ به حدود ۵۳ درصد در تبادلات جهانی رسیده که رشد انفجاری محسوب می‌شود. چین سال‌هاست به طور سیستماتیک در حال گسترش استفاده از یوان در تجارت بین‌الملل است. تحریم‌های مالی آمریکا علیه روسیه (پس از جنگ اوکراین) و تهدید مشابه برای چین، به پکن هشدار داد که وابستگی به سیستم مالی دلاری ریسک بزرگی است.

بر اساس داده‌های رسمی، سهم یوان در معاملات فرامرزی چین که در سال ۲۰۱۰ تقریباً صفر بود، اکنون به حدود ۵۳ درصد رسیده است؛ رقمی که نشان‌دهنده جهشی چشمگیر در روند «غیردلاری‌سازی» اقتصاد چین محسوب می‌شود. چین طی سال‌های اخیر با هدف کاهش وابستگی به دلار، اقدام به گسترش استفاده از یوان در تجارت بین‌المللی کرده است. ایجاد خطوط مبادله ارزی (Currency Swap Lines) با ده‌ها کشور، این امکان را فراهم کرده تا شرکای تجاری پکن بدون نیاز به دلار، مستقیماً با یوان مبادله کنند. تحریم‌های مالی ایالات متحده علیه روسیه پس از آغاز جنگ اوکراین و نگرانی از احتمال اعمال محدودیت‌های مشابه علیه چین، از عوامل کلیدی تسریع این روند بوده است. کارشناسان می‌گویند این تحولات، پکن را بیش از پیش به سمت ایجاد یک سیستم مالی مستقل از دلار و تقویت جایگاه یوان در مبادلات جهانی سوق داده است.