سید عباس عراقچی شب گذشته، شنبهشب، در برنامه تلویزیونی گفتوگوی ویژه خبری در واکنش به ادعای ترامپ درباره حمایت ایران از طرح آتشبس ترامپ برای غزه گفت: برداشتی که آقای ترامپ از بیانیه وزارت امور خارجه و موضع جمهوری اسلامی ایران داشته و بیان کرده، به خود او مربوط است، بله، ما تعارف نداریم؛ از بخشی از آن طرح حمایت کردهایم، (یعنی) آن قسمتی که مربوط به توقف جنایات میشود. برداشتی که آنها داشتهاند از مواضع علنی ما بوده است اما هیچ پیامی رد و بدل نشده و هیچ مذاکرهای صورت نگرفته است.
عراقچی ادامه داد: در مقاطعی در گذشته، آمریکا تلاش داشت موضوعات مختلف را با یکدیگر پیوند بزند؛ از جمله ترکیب مسائل منطقهای با موضوع مذاکرات هستهای، اما ما همواره قاطعانه گفتهایم که مذاکرات ما فقط در حوزه هستهای است، چه در گذشته و چه در دوره اخیر، هیچ وقت، هیچ وقت، درباره هیچ موضوعی خارج از مسئله هستهای، بهویژه در ارتباط با مقاومت، با آمریکاییها یا هیچ طرف دیگری مذاکرهای نداشتهایم.
عراقچی افزود: اگر دقت کرده باشید، همه مسئولان منطقه، همه کسانی که در مذاکرات آتشبس (غزه) نقش داشتهاند و حتی نیروهای مقاومت، فعلاً تنها از فاز اول صحبت میکنند، کاملاً روشن است که پس از پایان این مرحله، مراحل دشوارتری آغاز خواهد شد و آن زمان است که باید دید مقامات آمریکایی و سایر طرفها تا چهاندازه به ادعاها و وعدههایی که دادهاند پایبند خواهند ماند.
وزیر امور خارجه توضیح داد: ترامپ معمولاً آن چیزهایی را که علاقه دارد به آن برسد، در قالبهای مختلف بیان میکند. طرح «ابراهیم» گرچه با یک نام مقدس آمیخته شده ولی بنیان این طرح، خائنانه برای محروم کردن مردم فلسطین از حقوق مشروع خود، شناسایی یک رژیم جعلی و اشغالگر، و عادیسازی روابط با رژیمی اشغالگر، جنایتکار، نسلکش و کودککش است.
بهگفته عراقچی: «هیچ جرمی نمانده که این رژیم انجام نداده باشد و هر صفتی در این زمینه برازنده آن است. موضع جمهوری اسلامی ایران از ابتدا کاملاً روشن بوده و همچنان نیز روشن است؛ این طرح اصلاً تناسبی با آرمانهای ما ندارد و هرگز چنین اتفاقی نخواهد افتاد.»
وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: همانطور که سه کشور اروپایی خواهان مذاکره هستند آمریکاییها نیز خواهان مذاکره هستند، با این حال، با اروپاییها زمینهای برای مذاکره نمیبینیم. با آمریکاییها هم همیشه موضع ما این بوده است که اگر آنها آمادگی داشته باشند از موضعی برابر، برای دستیابی به منافع مشترک و بر پایه احترام متقابل مذاکره کنند، و اگر مذاکره را با دیکته کردن اشتباه نگیرند و آماده گفتوگویی منصفانه و متوازن باشند، ما نیز آمادگی انجام چنین مذاکرهای را خواهیم داشت.
عراقچی درباره بحث «توافق جامع» گفت: نه این واژه را درک میکنیم که منظورشان چیست، و نه آن را قبول داریم. مذاکره، فقط و فقط در مورد برنامه هستهای ایران اگر شکل بگیرد، در همان چارچوب خواهد بود، چنانکه در گذشته نیز همینگونه بوده است.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اخبار مرتبط با دیدار مورد انتظار با نماینده ویژه آمریکا در جریان گفتوگو با طرفهای اروپایی گفت: درخواست از طرف آمریکاییها بود. آقای ویتکاف پیغام داد که آمادگی دارد با ایران مذاکره مستقیم انجام دهد. پاسخ ما این بود که، مثل گذشته که مذاکرات در قالب چندجانبه انجام میشد، ما نیز آمادگی داریم در چنین چارچوبی گفتوگو کنیم بهشرط آنکه سه کشور اروپایی نیز در این نشست حضور داشته باشند و آقای گروسی نیز، بهدلیل ماهیت فنی و موضوع مواد هستهای، در جلسه شرکت کند اما او (ویتکاف) این شرط را نپذیرفت و حاضر نشد در چنین جمعی حضور پیدا کند، در واقع، درخواست اولیه از جانب او بود، اما ما شروطی برای برگزاری این دیدار گذاشتیم و او نپذیرفت، دلیلش هم این بود که اصرار داشت پیش از برگزاری جلسه، ما درخواستهای آنان را بپذیریم و سپس وارد مذاکره شویم.
عراقچی اضافه کرد: در نیویورک مذاکراتی انجام شد و ما آمادگی داشتیم که اگر بحث اسنپبک و بازگشت قطعنامههای گذشته بهصورت کامل مختومه شود و انجام نگیرد، در مقابل، موضوع مواد 60 درصد را مورد مذاکره قرار دهیم و ترتیباتی برای آن در نظر گرفته شود، موضع آمریکاییها این بود که اگر ایران مواد 60 درصد خود را تحویل بدهد، آنها اسنپبک را فقط شش ماه عقب میاندازند؛ که واقعاً موضعی زیادهخواهانه، کاملاً غیرمنطقی و صددرصد غیرقابل قبول بود.
عراقچی این را هم تأکید کرد: «اگر به ما پیشنهادی شود که متوازن، منصفانه، معقول و منطقی باشد، از موضع برابر و بر پایه احترام متقابل انجام گیرد و منافع ایران را در بر داشته باشد، ما همواره اهل گفتگو بودهایم. پرچم مذاکره همواره در دست ما بوده است و امروز نیز تأکید میکنم، اگر پیشنهادی معقول و منصفانه ارائه شود، ما قطعاً آن را بررسی خواهیم کرد.»
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی، با توجه به تحولات موجود، «توافق قاهره در حالت تعلیق قرار دارد و در زمان حاضر، همکاری ما با آژانس تنها در چارچوب قانون مصوب مجلس صورت میگیرد.»
وی در خصوص موضع روشن جمهوری اسلامی ایران درباره جزایر سهگانه گفت: این جزایر، بخشی از خاک ایران است و به جمهوری اسلامی ایران تعلق ابدی دارند و هیچکس حق ندارد نسبت به خاک ایران کوچکترین تعرضی داشته باشد، ما این موضع را با همین قاطعیت به همه کشورهای اروپایی اعلام کردهایم و همچنین به همسایگان خود در خلیج فارس نیز صراحتاً گفتهایم.
عراقچی همچنین یادآور شد: تجربه جنگ دوازدهروزه بهخوبی نشان داد که جمهوری اسلامی ایران مقابل حمله خارجی کوتاه نخواهد آمد و سکوت نخواهد کرد.
وی ادامه داد: قطعاً اگر برخوردی با کشتیهای ایرانی صورت گیرد، ما پاسخ متقابل و متناسب خواهیم داد، امیدوارم طرفها بیش از این در منطقه تنشآفرینی نکنند و در جهت کاهش تنش حرکت کنند؛ زیرا تنش در منطقه بهسود هیچکس نیست.
وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه «فریب جنگ روانی دشمن را نباید خورد؛ هم در حوزه عملیات نظامی و هم در حوزه اقتصادی» ادامه داد: من بارها قبل از اسنپبک گفته بودم که اگر قطعنامههای گذشته برگردند، اصلاً چیز خوبی برای ما نیست و خسارات سیاسی و راهبردی دارد، اما خسارت اقتصادی آن بیشتر از چیزی که الآن هست نخواهد بود.
او به توافقات راهبردی با کشورهای روسیه و چین نیز با این عبارات پرداخت: این توافق اجرایی شده و این روند در ایران کامل شده و در روسیه نیز طی شده و الآن، توافق، اجرایی است و از دل این توافق راهبردی، همانند سند همکاری با چین، قراردادها و موافقتنامههای مشخصتری استخراج خواهد شد که هر یک پروژههای عملی و همکاریهای دوجانبه را تعریف میکنند.
بهبیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی: «در واقع، امضای این توافق بهمعنای ایجاد نوعی اعتماد بلندمدت میان تهران و مسکو است؛ اعتمادی که به دو طرف امکان میدهد با اطمینان خاطر، برنامههای اقتصادی، سیاسی و حتی امنیتی خود را پیش ببرند و امروز، روابط ایران و روسیه بر پایه همین اعتماد و رویکرد راهبردی، از ثبات و استحکام بالایی برخوردار است.»
سید عباس عراقچی راجع به تنشهای اخیر دو همسایه شرقی ایران چنین ابراز کرد: ما با هر دو کشور افغانستان و پاکستان روابط خوبی داریم، بهویژه با پاکستان، روابط ما یک رابطه دیرینه و بسیار مستحکمی است، با افغانستان نیز روابط دیرینهای داریم، اما با دولت و سیستم جدید در افغانستان، علیرغم همکاریها و روابط خوب، یک سری مشکلات نیز وجود دارد. ما هنوز دولت جدید افغانستان را بهطور رسمی شناسایی نکردهایم، اما در حد تعامل دو دولت با هم همکاری میکنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشور اضافه کرد: من امروز بعدازظهر (شنبه) با وزیر امور خارجه پاکستان صحبت کردم و ایشان توضیحاتی در مورد اختلافات، مشکلات موجود و اقداماتی که انجام دادهاند ارائه دادند. موضع ما این است که دو طرف باید خویشتنداری داشته باشند. ثبات در روابط ایران، پاکستان و افغانستان ثبات منطقهای را بهدنبال دارد. ما تصمیم گرفتیم که نمایندگان ویژه ما در امور افغانستان، با یکدیگر تبادل نظر داشته باشند، مشورتها انجام خواهد شد تا بتوانیم این مشکل را بهشکل دیگری حل کنیم.