وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بیانیهای در مورد انقضای قطعنامه شماره 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد تأکید کرد: علیرغم حرکت غیرقانونی سه کشور اروپایی عضو برجام ـ که خود حداقل از زمان خروج آمریکا از برجام در می 2018 به بعد بهصورت مستمر مرتکب «عدماجرای عمده» تعهدات خود شده و بنابراین خود را از صلاحیت قانونی توسل به سازوکار حل اختلاف برجام محروم کرده بودند ـ شورای امنیت سازمان ملل بهدلیل مخالفت صریح دو عضو دائم، یعنی چین و روسیه، هیچ تصمیمی برای بازگرداندن قطعنامههای خاتمهیافته اتخاذ نکرده است. متن این بیانیه بهشرح زیر است: همانطور که در موضعگیریها و بیانیههای رسمی قبلی در خصوص برجام و قطعنامه شماره 2231 مورخ 20 ژوئیه 2015 شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد برنامه هستهای صلحآمیز ایران تصریح شده است، دوره زمانی 10ساله تعیینشده طبق این قطعنامه در روز شنبه مورخ 26 مهر 1404 (18 اکتبر 2025) به پایان میرسد و همه مفاد آن شامل محدودیتهای پیشبینیشده در مورد برنامه هستهای ایران و سازوکارهای مربوطه، از این تاریخ خاتمهیافته تلقی میشوند، به همین ترتیب موضوع هستهای ایران که تحت عنوان «منعاشاعه» در دستور کار شورای امنیت قرار داشته است باید از فهرست موضوعات مورد بررسی شورای امنیت سازمان ملل خارج شود. با انقضای قطعنامه 2231، باید با برنامه هستهای ایران مانند برنامه هستهای هر کشور فاقد تسلیحات هستهای عضو معاهده منع اشاعه رفتار شود. همه هدف ادعایی طرح موضوع هستهای ایران در دستور کار شورای امنیت، اطمینان از ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران و عدمانحراف آن بهسمت تسلیحاتی شدن بوده است، این هدف کاملاً محقق است، کمااینکه هیچ گزارشی در مغایرت با این واقعیت از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز منتشر نشده است و علیرغم فشارهای سه کشور اروپایی و آمریکا بر آژانس برای اثبات عدم پایبندی ایران به تعهدات پادمانی، هیچگاه چنین احرازی صورت نگرفته است، این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بهرغم پذیرش تعهدات فراپادمانی ذیل برجام، همزمان تحت تحریمهای ظالمانه قرار داشت و این سه کشور اروپایی، اتحادیه اروپا و آمریکا بودند که تعهدات رفعتحریمی خود را نقض کردند. قطعنامه 2231 و ضمیمه آن، برجام، یک دستاورد بزرگ دیپلماسی چندجانبه بود که در سالهای اولیه شکلگیری آن، اعتبار و اثربخشی خود را نشان داد. متأسفانه آمریکا با خروج غیرمسئولانه در سال 2018 و سه کشور اروپایی با قصور در ایفای تعهدات، این دستاورد مهم دیپلماسی را قدر ندانستند. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مجدداً بر غیرقانونی بودن حرکت سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلیس، فرانسه، آلمان) که بیهیچ مبنای قانونی یا دلیل منطقی و صرفاً در راستای تبعیت از خواست آمریکا ـ بهعنوان طرفی که در سال 2018 بهصورت یکجانبه و ناموجه از برجام خارج شده بود ـ اقدام به سوءاستفاده از سازوکار حل اختلاف برجام جهت بازگرداندن قطعنامههای خاتمهیافته شورای امنیت کردند، تأکید میکند و خاطرنشان مینماید که این حرکت سه کشور اروپایی هیچ خدشهای به ترتیبات قانونی مندرج در قطعنامه 2231، از جمله زمان انقضای آن، وارد نمیکند و این قطعنامه باید در موعد مقرر (26 مهر 1404) خاتمهیافته تلقی شود، همچنین تأکید میشود که علیرغم حرکت غیرقانونی سه کشور اروپایی عضو برجام ـ که خود حداقل از زمان خروج آمریکا از برجام در می 2018 به بعد بهصورت مستمر مرتکب «عدماجرای عمده» تعهدات خود شده و بنابراین خود را از صلاحیت قانونی توسل به سازوکار حل اختلاف برجام محروم کرده بودند ـ شورای امنیت سازمان ملل بهدلیل مخالفت صریح دو عضو دائم، یعنی چین و روسیه، هیچ تصمیمی برای بازگرداندن قطعنامههای خاتمهیافته اتخاذ نکرده است، بر این اساس، تحرکات تقابلی آلمان، انگلیس، فرانسه، بهعنوان ناقضان مستمر برجام، که با سوءنیت و بدون رعایت رویههای قانونی مربوطه در صدد بازگرداندن قطعنامههای لغوشده شورای امنیت بودند به هیچ عنوان نباید واجد هرگونه ارزش و اثر حقوقی و اجرایی تلقی شود. دبیرخانه شورای امنیت نیز مجاز نیست بر حرکت غیرقانونی این سه کشور صحه بگذارد و آن را بهرسمیت بشناسد. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با یادآوری مجدد این واقعیت که 6 کشور عضو شورای امنیت شامل دو عضو دائم با حرکت غیرقانونی سه کشور اروپایی و آمریکا موافقت نکردند و نیز با اشاره به مکاتبات مشترک ایران، چین و روسیه در اینخصوص له دبیرکل سازمان ملل، تأکید میکند که شورای امنیت سازمان ملل هیچ تصمیمی مبنی بر اجازه دادن به دبیرخانه سازمان ملل برای نتیجهگیری مستقل در مورد بازگرداندن قطعنامههای لغوشده علیه ایران اتخاذ نکرده است و این امر در صلاحیت انحصاری شورای امنیت سازمان ملل است. با عنایت به مراتب فوق از دبیرکل سازمان ملل متحد مؤکداً درخواست میشود وفق ماده 100 منشور سازمان ملل فوراً اطلاعات نادرست مندرج در صفحه اینترنتی سازمان ملل راجع به روند ادعایی بازگرداندن قطعنامههای خاتمهیافته علیه ایران را اصلاح شود و مانع از آشفتگی بیشتر در روندهای حقوقی و رویهای مرتبط با عملکرد شورای امنیت شود. همچنین جمهوری اسلامی تشکیل مجدد سازوکارهای تحریمی شورای امنیت از جمله کمیته تحریم و گروه کارشناسان را غیرقانونی میداند و دبیرخانه را موظف میداند در اسرع وقت صفحه اینترنتی شورای امنیت را با حذف ادعای تشکیل این ترتیبات اصلاح کند، این امر خصوصا با توجه به ابهام مطلق موجود در فلسفه و هدف قطعنامههای منسوخشده، اعتبار آنها و سازوکار خاتمه آنها ضرورت مضاعفی دارد. از همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد انتظار میرود با در نظر گرفتن ماهیت غیرقانونی حرکت سه کشور اروپایی، ایراد رویهای مشهود در اقدام آنها، عدم اتخاذ هرگونه تصمیم توسط شورای امنیت برای تمدید قطعنامه 2231 یا بازگرداندن قطعنامههای لغوشده، از هرگونه اثربخشی به ادعای سه کشور اروپایی و آمریکا مبنی بر بازگشت قطعنامههای خاتمهیافته (شامل قطعنامههای شماره 1696، 1737، 1747، 1803، 1835، 1929) خودداری کنند و قطعنامه 2231 را خاتمهیافته تلقی نمایند. جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود، قصور شورای امنیت برای محکومکردن تجاوز نظامی رژیم اسرائیل و آمریکا علیه تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی ایران و حمله به تأسیسات هستهای صلحآمیز و تحت پادمان را بهشدیدترین وجه محکوم میکند. حملات وحشیانه و تجاوزکارانه علیه تأسیسات هستهای ایران که در میانه مذاکرات دیپلماتیک با آمریکا صورت گرفت، خیانتی شدید به دیپلماسی و ضربهای بزرگ به حقوق بینالملل از جمله سازوکارهای حفاظتی نظام منعاشاعه از اعضای خود بود، این حملات علاوه بر اینکه موجب شهید و زخمی شدن چند هزار شهروند ایرانی و تخریب هزاران واحد مسکونی و آسیب زدن به زیرساختهای هستهای صلحآمیز ایران شد، باعث اخلال در روند همکاریهای معمول ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی شد. تلاش ایران برای احیای تعاملات که در قالب تفاهم قاهره به نتیجه رسید نیز بهدلیل اقدام غیرمسئولانه و مغرضانه سه کشور اروپایی در سوءاستفاده از سازوکار حل اختلاف برجام با کارشکنی مواجه گردید. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از مواضع مسئولانه چین و روسیه بهعنوان اعضای دائم شورای امنیت در مخالفت مستمر با سوءاستفاده سه کشور اروپایی از سازوکار حل اختلاف برجام، و نیز از الجزایر و پاکستان بهعنوان دو عضو غیردائم شورا که با حرکت غیرقانونی سه کشور اروپایی در شورای امنیت مخالفت نمودند قدردانی میکند، وزارت امور خارجه همچنین تصمیم دو عضو غیردائم دیگر شورا، کره جنوبی و گویان، که حرکت سه کشور اروپایی را تأیید نکردند، ارج مینهد. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین از کشورهای عضو جنبش عدمتعهد که در بیانیه نوزدهمین اجلاس میاندورهای وزرای امور خارجه در کامپالا (اوگاندا)، بر خاتمه قطعنامه 2231 طبق بند 8 آن و لزوم رعایت کامل مفاد و جدول زمانی مندرج در آن تأکید کردند، و نیز کشورهای عضو گروه دوستان منشور در نیویورک که موضع مشابهی اتخاذ نمودند، تشکر میکند. جمهوری اسلامی ایران مؤکداً تعهد خود را نسبت به دیپلماسی در عین اصرار بر حقوق مشروع و منافع قانونی ملت ایران در همه عرصهها از جمله در زمینه بهرهمندی از انرژی هستهای صلحآمیز ابراز میدارد.