جشنواره ملی جوانان ایران که با پیشنهاد جوانان سیستان و بلوچستان به معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان برای نخستین بار در کشور از این خطه آغاز شده و قرار است در سراسر کشور برگزار شود، در گام نخست در 6 نقطه استان سیستان و بلوچستان شامل شهرهای زابل، زاهدان، سراوان، ایرانشهر، سرباز و چابهار برگزار شد. در میان رنگ‌ها و نقش‌های اصیل بلوچ، زنان هنرمند چابهار بار دیگر در فستیوال ملی جوانان خوش درخشیدند؛ زنانی که نه‌فقط خالق آثار هنری، بلکه حافظان فرهنگ، هویت و تاریخ سرزمین خود هستند. سوزن‌دوزی، گلیم‌بافی و دوخت‌های سنتی در دستان آن‌ها تنها یک هنر نیست، بلکه زبان بی‌واسطه‌ای از زندگی، صبر و امید محسوب می‌شود. هر نخ سوزن‌دوزی داستانی از ریشه‌های کهن، فرهنگ مشترک و رنج گره‌خورده با عشق است؛ با این‌حال، پشت این زیبایی‌ها نبود بازار فروش، محدودیت در دسترسی به مشتریان و نبود حمایت کافی از تولیدکنندگان محلی به عنوان واقعیتی تلخ پنهان است. بسیاری از این زنان هنرمند، با وجود مهارت بالا، در تامین معیشت خود با چالش روبه‌رو هستند. با وجود تمام این مشکلات، بانوان صنعتگر سیستان و بلوچستان دست از تلاش برنداشته‌اند. آنان با تشکیل تعاونی‌های کوچک، آموزش به دیگر زنان و بروزرسانی طرح‌ها و محصولات، ثابت کرده‌اند که می‌توان سنت را با نوآوری پیوند زد و صنایع‌دستی را از قاب دیوار به زندگی روزمره مردم آورد. فستیوال ملی جوانان فرصتی شد تا این هنرمندان نه‌تنها هنر خود را به نمایش بگذارند، بلکه صدای مطالباتشان را نیز بلندتر از همیشه مطرح کنند؛ مطالباتی شامل ایجاد بازارهای دائمی، دسترسی به تسهیلات مالی و حمایت از صادرات صنایع‌دستی به بازارهای ملی و جهانی. درخشش سوزن‌دوزی و هنر دست زنان بلوچ در این رویداد، بار دیگر اثبات کرد که صنایع‌دستی تنها یک محصول فرهنگی نیست؛ بلکه ابزار توانمندسازی اقتصادی زنان، راهی برای حفظ هویت ملی و مسیری برای توسعه پایدار است. اما این مسیر، بدون حمایت هدفمند دولت، نهادهای حامی و سرمایه‌گذاران، همچنان ناتمام باقی می‌ماند. «صنایع‌دستی» میراث فرهنگی و فرصتی برای اقتصاد زنان سرپرست خانوار آمنه رخشانی صادق، هنرمند و صنعتگر شرکت تعاونی صنایع‌دستی چابهار در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به فعالیت خود در فستیوال ملی جوانان اظهار داشت: حدود 18 سال است در حوزه صنایع‌دستی فعالیت دارم و اکنون مدیریت گروهی 40 نفره از بانوان هنرمند را بر عهده دارم. این بانوان در رشته‌های سوزن‌دوزی، گلیم‌بافی و دوخت‌های سنتی مشغول به فعالیت هستند و بخشی از هویت اصیل ایرانی را زنده نگه می‌دارند. وی با اشاره به ظرفیت بالای این هنر گفت: سوزن‌دوزی و گلیم‌بافی تنها هنر نیست، بلکه می‌تواند منبع درآمدی پایدار برای زنان سرپرست خانوار باشد. رخشانی صادق افزود: با وجود توانمندی هنرمندان، نبود بازار فروش و ضعف زیرساخت‌های بازاریابی موجب شده بسیاری از تولیدات دست‌ساز در انبارها باقی بماند و هنرمندان در تنگنای مالی قرار بگیرند. درخواست برای ایجاد بازار دائمی و تسهیلات حمایتی این هنرمند با اشاره به تنوع محصولات صنایع‌دستی گفت: کارهای ما روی لباس، رومیزی، گلیم و حتی کفش اجرا می‌شود و تلاش می‌کنیم با تنوع‌بخشی به سلیقه‌های امروزی پاسخ دهیم، اما نبود بازار و امکانات فروش، چالش اصلی ماست. رخشانی صادق در پایان از دولت، نهادهای حمایتی و خیرین خواست تا برای ایجاد بازارهای دائمی صنایع‌دستی و تسهیل دریافت وام‌های تولیدی اقدام کنند و افزود: ما عاشق هنرمان هستیم و تولید می‌کنیم، اما برای فروش و دیده‌شدن نیازمند حمایت هستیم؛ چراکه در دل این هنر، زندگی بسیاری از زنان جریان دارد. توسعه صنایع بافت و سوزن‌دوزی با نگاه نوآورانه منیره نقشبندی، مدرس صنایع بافت نیز در حاشیه این جشنواره در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: ما به‌صورت تخصصی تلفیق سوزن‌دوزی با صنایع بافت را دنبال می‌کنیم و هدفمان این است که هنر بومی بانوان منطقه را بر روی محصولاتی کاربردی مانند روتختی، رانر، کوسن و کراوات به نمایش بگذاریم. وی با تأکید بر غنای این هنر افزود: زنان سیستان و بلوچستان از کودکی سوزن‌دوزی را از مادران خود فرا می‌گیرند و همه آن‌ها استاد این هنر هستند، اما معرفی ناکافی و کم‌توجهی به بازاریابی حرفه‌ای باعث شده این هنر در سطح ملی و جهانی کمتر دیده شود. نقشبندی با اشاره به چالش‌های فروش تصریح کرد: ما با امید دیده‌شدن محصولاتمان در این فستیوال‌ها حضور پیدا می‌کنیم، اما سهم تماشا بیشتر از سهم خرید و بازاریابی است. انتظار داریم متولیان، ما را در جذب بازار هدف واقعی راهنمایی و حمایت کنند. وی درباره قیمت‌گذاری گفت: به دلیل دست‌دوز بودن محصولات و هزینه بالای مواد اولیه، قیمت با توجه به کیفیت و دستمزد منصفانه برای بانوان خانه‌دار تعیین می‌شود. صنایع‌دستی هنری بدون مرز و قابل عرضه به جهان زیور یادگاری، هنرمند فعال در حوزه سوزن‌دوزی نیز در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: اگرچه فعالیت حرفه‌ای من در صنایع‌دستی به‌تازگی آغاز شده، اما سابقه آشنایی من با هنر بلوچی به 15 سال پیش بازمی‌گردد و صفر تا صد دوخت بلوچی، از جمله طرح‌های سنتی مانند "دیزی" را آموخته‌ام. این هنرمند افزود: صنایع‌دستی بلوچی هنری است که می‌تواند روی هر محصولی پیاده شود و قابلیت جهانی شدن دارد؛ زیرا ریشه‌دار، زیبا و ماندگار است. یادگاری درباره روند تولید آثار خود گفت: ابتدا طرح‌های پرکار را روی دفتر طراحی می‌کنم، سپس آن‌ها را به پارچه منتقل می‌کنیم. هدف ما این است که این طرح‌ها ماندگار شوند و روزی در قالب کتاب منتشر شوند تا برای نسل‌های بعد باقی بمانند.   صنایع‌دستی زنان بلوچ، نه‌تنها نماد هنر و زیبایی، بلکه نشانه‌ای از تلاش، خودباوری و مقاومت در برابر شرایط سخت اقتصادی است. حضور آن‌ها در فستیوال ملی جوانان نشان داد که ظرفیت این هنر فراتر از نمایش در ویترین‌هاست و می‌تواند به عنوان یک صنعت درآمدزا، اشتغال‌آفرین و فرهنگی نقش‌آفرینی کند؛ مشروط بر آن‌که مسیر حمایت و بازاریابی برای آن‌ها فراهم شود. با وجود خلاقیت، تجربه و تنوع محصولات، چالش‌هایی مانند نبود بازار فروش، ضعف زیرساخت‌های بازاریابی، هزینه بالای تولید و عدم دسترسی به تسهیلات مالی، همچنان بزرگ‌ترین مانع پیش‌روی این هنرمندان است. این مسائل موجب شده بسیاری از آثار در انبارها باقی بماند و پتانسیل اقتصادی این هنر ارزشمند به‌طور کامل شکوفا نشود. بنابراین، لازم است مسئولان دولتی، نهادهای حمایتی و بخش خصوصی با ایجاد بازارهای دائمی، ارائه وام‌های کم‌بهره، حمایت از برند‌سازی و صادرات صنایع‌دستی، نقش موثری در توانمندسازی این زنان ایفا کنند. اگر این حمایت‌ها به‌صورت هدفمند و پایدار صورت گیرد، هنر سوزن‌دوزی و صنایع‌دستی چابهار می‌تواند نه‌تنها در داخل کشور، بلکه در بازارهای جهانی نیز بدرخشد و نام بلوچستان را در کنار هنرهای اصیل جهان ثبت کند.