گروه اجتماعی عصرقانون: سمانه سلمانی صبحِ آخر هفته خوبی بود با خودم گفتم برای گشت و گذار به بازار بروم شاید در آن میان خریدی هم داشته باشم. از ورودی پر رفت‌وآمد بازار قدیمی، قدم به داخل می‌گذارم. صدای همهمه و فروشنده‌هایی که با شور و حرارت، اجناس خود را عرضه می‌کنند، فضا را پر کرده است. مغازه‌ها یکی‌یکی از مقابل نگاه گذر می‌کنند؛ بعضی با شیشه‌های شفاف و مانکن‌هایی با لباس‌های به‌ظاهر متفاوت اما در واقع شبیه و هم‌سو.دقایقی که در بازار قدم می‌زنم، چیزی به چشمم می‌خورد که دیگر مثل گذشته نیست. ویترین‌های لباس، چه زنانه و چه مردانه، در نگاه اول فرقی با هم ندارند: پیراهن‌های لانگ، مانتوهای اسپرت با خطوط ساده، هودی‌ها و شلوارهای جاگر، شلوارهای گشاد و تیشرت‌هایی با طرح‌های مشکی و سفید یا حتی با نوشته‌های انگلیسی… تفاوت‌ها محو شده‌اند. وارد یک بوتیک زنانه می‌شوم. دختر جوانی به مادرش می‌گوید« مامان، این بلوز رو بگیرم؟ هم توی دانشگاه هم سر کار و هم مهمانی می‌پوشم، اصلاً فرقی با مدل مردونه‌ش نداره!»مادر سری به تایید تکان می‌دهد. فروشنده لبخند می‌زند و تایید می‌کند: “این کار یونیـسکسه، هم آقاها هم خانم‌ها می‌خرند.”کمی جلوتر، وارد فروشگاه مردانه‌ای می‌شوم. مانکن‌ها ژاکت‌های بدون فرم مشخص پوشیده‌اند؛ رنگ‌هایی که نه زنانه‌اند و نه مردانه، بلکه خنثی‌اند. دختری با آرامش کنار مردان جوان در حال پرو ژاکت است. هیچکس متعجب نیست. کوچه‌های باریک بازار، پر شده است از فروشگاه‌هایی که لباس‌های «فری‌سایز» و «یونیسکس» عرضه می‌کنند. گویی دیگر چیزی جز کاربرد و راحتی اهمیت ندارد و مرز میان لباس زن و مرد از بین رفته است. حتی فروشنده‌ها دیگر روی لباس‌ها برچسب «زنانه» یا «مردانه» نمی‌چسبانند؛ صرفا سایز نوشته‌اند.امان الله قرایی جامعه شناس در این باره می گوید« که این یکسان سازی لباس های زنان و مردان دهن کجی به نوع پوشش و فرهنگ غنی ماست همه کشورها، تقریباً با استفاده از رسانه‌ها، تبلیغات، فضای مجازی و غیره، تلاش می‌کنند تا سبک فرهنگ غربی را در دیگر جوامع رایج کنند. این روند، به ویژه در عصر حاضر که دسترسی به اطلاعات و محتواهای مختلف بسیار آسان شده است، با سرعت فزاینده‌ای پیش می‌رود. در نتیجه، کاملاً مشخص است که جوانان ما نیز از این قاعده مستثنی نیستند. تأثیرگذاری این رسانه‌ها نه تنها بر افکار و عقاید، بلکه بر ظواهر و الگوهای رفتاری نیز مشهود است».قرایی همچنین درباره الگوهای پوششی اشاره کرد که «یکی از عوامل مهم در تغییر الگوهای پوششی و آرایشی در میان جوانان، نقش سلبریتی‌ها و افراد مشهور است. به ویژه وقتی که بسیاری از سلبریتی‌ها، چه در میان آقایان، چه در میان دختران و هنرپیشگان، به این گونه پوشش‌ها روی آورده‌اند، به طور ناخودآگاه، جوانان و نوجوانان آن‌ها را به عنوان الگو پذیرفته و سعی در تقلید از سبک زندگی و پوشش آن‌ها می‌کنند. این مسئله به خصوص در دوران نوجوانی که افراد در جستجوی هویت خود هستند و تمایل به شبیه‌سازی با الگوهای محبوب دارند، برجسته‌تر است. بنابراین، به نظر می‌رسد این رفتار، نوعی دهن‌کجی به پوشش، آرایش، ارزش‌ها و هنجارهای پوششی جامعه محسوب می‌شود. این پدیده، نه تنها به معنای زیر پا گذاشتن قواعد مرسوم اجتماعی است، بلکه می‌تواند منجر به بروز تضادهای فرهنگی و ارزش‌مدار در جامعه شود»همچنین باید بگوییم که برخی از مسولان بالادستی مقصر این گونه یکسان سازی لباس ها هستند به طوری که دختران نیز لباس پسران را به تن دارند در همین رابطه قرایی می گوید که« اما نکته مهم دیگر این است که خود ما از همه بیشتر مقصریم. این موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد و نیازمند بررسی دقیق و اصلاح رویکردهای فرهنگی ماست. مقصر دانستن صرفاً عوامل خارجی، بدون توجه به نقش درونی جامعه و مسئولین، نمی‌تواند به حل ریشه‌ای مشکلات کمک کند. کوتاهی‌ها در آموزش و پرورش، کم‌کاری در ارائه الگوهای مناسب، عدم برنامه‌ریزی فرهنگی صحیح، ضعف در تولید محتوای بومی و جذاب، و همچنین عدم آگاهی‌بخشی کافی به خانواده‌ها و جوانان، همگی از جمله عواملی هستند که می‌توانند به گسترش نفوذ فرهنگی بیگانه دامن بزنند». در نهایت باید اشاره کنم که ، یکسان‌سازی پوشش زنان و مردان، نتیجه تأثیر گسترده رسانه‌ها، سلبریتی‌ها و الگوبرداری از فرهنگ غربی است؛ امری که هویت فرهنگی و ارزشی جامعه ما را مورد چالش قرار داده است. با این حال، نمی‌توان صرفاً عوامل خارجی را مقصر دانست، بلکه ضعف در آموزش، برنامه‌ریزی فرهنگی و ارائه الگوهای بومی مناسب نیز نقش بسزایی در این روند دارد. تداوم این وضعیت، نیازمند بازنگری و تقویت رویکردهای فرهنگی داخلی است تا نسل جوان به انتخابی آگاهانه و متعهدانه در سبک پوشش برسد.