به گزارش گروه اقتصادی عصر قانون به نقل از روابط عمومی وزارت نفت، جواد اوجی وزیر نفت شامگاه سه‌شنبه (۱۱ مردادماه) با حضور در برنامه «صف اول» ضمن تشریح فعالیت‌های وزارت نفت در دولت سیزدهم، درباره امضای دو مشارکت‌نامه تأمین مالی و تأسیس پتروپالایشگاه «سردار شهید قاسم سلیمانی» و پالایشگاه «مروارید مکران» توضیح داد که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.

امروز شاهد سرمایه‌گذاری ۱۹ میلیارد دلاری در صنعت پتروپالایش بودیم جزئیات این ۲ تفاهم‌نامه چیست؟

ظرفیت پالایشی کشور اکنون ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز است. ظرفیت تولید نفت و میعانات کشور نیز حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز است.

با توجه به روند مصرف بنزین و نفت و گاز در کشور پیش‌بینی می‌کنیم اگر این سرمایه‌گذاری‌ها اتفاق نیفتد در سال‌های آینده مشکل تأمین داشته باشیم.

احداث پتروپالایشگاه‌ها از ابتدای دولت سیزدهم مورد تأکید رئیس‌جمهوری بوده زیرا این بخش برای تأمین سوخت، تأمین امنیت انرژی، همچنین برای جلوگیری از خام‌فروشی مؤثر است. از طرفی محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های ما تحریم‌پذیر نیستند.

وزارت نفت مصمم شد طرح پالایشگاهی ۳۰۰ هزار بشکه‌ای را شروع کند. طرح آن از نظر مکان‌یابی و دانش‌فنی در دولت مصوب و در بودجه ۱۴۰۱ به وزارت نفت تکلیف شد. در کنار آن ساخت پالایشگاهی در مکران مطرح شد.

بزرگ‌ترین چالش برای احداث پتروپالایشگاه‌ها تأمین منابع مالی است. در بحث توانمندی سازندگان و متخصصان مشکلی نداریم.

برای تأمین مالی دولت کمک کرد تا از سرمایه‌ها و منابع مالی و نقدی بانک‌ها و هلدینگ‌های بزرگ اقتصادی استفاده کنیم و این بانک‌ها و شرکت‌ها در این پروژه‌ها سهامدار شدند. برای تأمین سرمایه از بازار بورس انرژی نیز کمک می‌گیریم تا از توان و مشارکت مردمی نیز استفاده شود؛ پروژه‌های نفت و گاز سودآور هستند و برگشت سرمایه خوبی دارند.

با راه‌اندازی این دو طرح یکی پالایشگاه و یکی پتروپالایشگاه، خوراک صنایع پایین‌دست تأمین می‌شود. از طرفی امنیت انرژی تأمین می‌شود، همچنین صادرات فرآورده‌های نفتی صورت می‌گیرد که تحریم‌پذیر نیستند.

همچنین این طرح‌ها اشتغال‌زایی بالایی دارند و از ظرفیت خالی کارخانه‌ها استفاده می‌شود. از طرفی نقدینگی سرگردان به تولید می‌رود.

در این دو پالایشگاه و پتروپالایشگاه بالغ بر ۶۰۰ هزار بشکه نفت‌خام به فرآورده تبدیل می‌شود. ظرفیت پالایشگاه آبادان ۴۵۰ هزار بشکه است و جمع ظرفیت این دو، یک و نیم برابر پالایشگاه آبادان است.

این طرح‌ها در پنج سال آینده بهره‌برداری خواهند شد و مردم از منافع آن بهره می‌برند. چهار بانک و چهار هلدینگ بزرگ کشور در این پروژه‌ها مشارکت می‌کنند.

در تأمین ادوات و تجهیزات مشکلی نداریم و عمده چالش تأمین منابع مالی است. طی بررسی که انجام دادیم مشخص شد ۱۶۰ میلیارد دلار طی هشت سال در بخش بالادست صنعت نفت نیاز به سرمایه‌گذاری داریم که با استفاده از منابع مالی هلدینگ‌ها و مشارکت دادن مردم، عمده پروژه‌های اولویت‌دار به بهره‌برداری می‌رسند.

با این وضع تحریمی آیا امکان عقد قرارداد و تفاهم‌نامه با سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی وجود دارد؟

از ابتدای دولت سیزدهم ۸۰ میلیارد دلار تفاهم‌نامه و قرارداد در حوزه میدان‌های نفتی و گازی و پتروپالایشگاه‌ها امضا کردیم. ۴۰ میلیارد دلار تفاهم‌نامه نیز با گازپروم روسیه در بخش‌های مختلف امضا شده است و مانعی برای آن وجود ندارد.

در مورد وضع میدان مشترک آزادگان توضیح دهید.

امروز ۱۹۰ هزار بشکه نفت از میدان نفتی آزادگان که با عراق مشترک است برداشت می‌کنیم. توسعه میدان از منابع داخلی وزارت نفت سال‌های زیادی طول می‌کشید، بنابراین برای توسعه این میدان ۶ بانک و هلدینگ بزرگ اقتصادی را مشارکت دادیم و امیدواریم در آینده نزدیک تفاهم‌نامه‌ها به قرارداد منجر شود. بر این اساس ۷ میلیارد دلار طی هفت سال سرمایه‌گذاری خواهد شد و تولید از این میدان نفتی به ۵۷۰ هزار بشکه خواهد رسید.

امروز توسعه همه میدان‌ها به‌وسیله کارشناسان داخلی انجام می‌شود و هیچ کارشناس خارجی در بالادست و پایین‌دست مشاهده نمی‌کنید.

در بحث دانش‌بنیان بسته دیگری داریم. نزدیک ۵ هزار حلقه چاه تولیدی داریم که ۷۰۰ حلقه چاه کم‌بازده هستند. با استفاده از توان شرکت‌های دانش‌بنیان این‌ها را شناسایی کردیم تا شرکت‌های دانش‌بنیان با دانش روز ظرفیت تولید این چاه‌ها را افزایش دهند و در تولید شریک باشند.

از ظرفیت پالایشی فراسرزمینی نیز استفاده کردیم و نفت را در چند کشور فرآوری و به ارزش افزوده بیشتر در بازارهای هدف تبدیل می‌کنیم.

وضعیت دانش اکتشاف و استخراج در حوزه نفت چطور است؟

در بحث اکتشاف و توسعه و بهره‌برداری در میدان‌های نفتی و گازی در خشکی و دریا، همه توانمندی‌ها را داریم و برای حفاری چاه‌ها در دریا همه ظرفیت‌ها در کشور موجود است.

یک میلیارد مترمکعب ظرفیت تولید گاز و ۳ میلیون و ۸۱۳ هزار ظرفیت تولید نفت است و در هیچ بخشی مستشار خارجی نداریم.

۹۵ میلیون تن ظرفیت محصولات پتروشیمی داریم که توانمندی خوبی به‌شمار می‌رود. بیشترین مشکل منابع مالی بود که با روندی که در پیش گرفتیم از منابع مالی بانکی و هلدینگ‌ها برای حل مسئله استفاده می‌کنیم.

در دولت سیزدهم ۲۸ قرارداد با ارزش بالغ بر یک میلیارد دلار در بحث جمع‌آوری گازهای مشعل داشتیم که عمده شرکت‌های طرف قرارداد خصوصی بوده‌اند و خود به این گاز نیاز دارند. وعده دادیم تا آخر این دولت تکلیف میدان‌های مشترک و جمع‌آوری گازهای مشعل مشخص شود.

وضع صادرات نفت و بازگشت پول حاصل از آن چطور است؟

پارسال تکالیف وزارت نفت در بحث بودجه به‌طور کامل تحقق یافته است، تحریم‌ها را دور زدیم یا بی‌اثر کردیم، پارسال از صادرات محصولات پتروشیمی ۱۲.۵ میلیارد دلار به سامانه نیما واریز کردیم.

با گازپروم روسیه تفاهم‌نامه ۴۰ میلیارد دلاری بسته شده، جزئیات آن چیست؟

از زمان سفر رئیس‌جمهور به روسیه مذاکرات جدی با طرف روسی را شروع کردیم. روس‌ها نیز به این موضوع علاقه‌مند بودند. ایران و روسیه دو غول گازی هستند و منابع هیدروکربنی عظیمی دارند.

روسیه ۱۰۰ میلیارد بشکه نفت قابل برداشت دارد و اکنون روزانه ۷ تا ۸ میلیون بشکه تولید می‌کند، ایران ۱۵۳ میلیارد بشکه نفت قابل برداشت دارد و تولیدش روزانه ۳.۸ تا ۴ میلیون بشکه است، ما توان افزایش تولید نفت را داریم از این رو برای تحقق آن برنامه‌ریزی انجام شده است.

مذاکرات با طرف روس را در توسعه میدان‌های نفت و گاز، ساخت کارخانه ال‌ان‌جی، سوآپ و تجارت فرآورده و گاز آغاز کردیم که بخشی از آن به تفاهم‌نامه تبدیل شد. البته جدای از آن، ۴ میلیارد دلار قرارداد در توسعه میدان‌ها نفت و گاز مشترک با روس‌ها در حال اجرا داشتیم.

در توسعه میدان‌ها در دریا و سوآپ فرآورده قراردادهایی با روسیه امضا شده است و امضای قراردادهای تجارت گاز را نیز در برنامه داریم.

به غیر از گازپروم روسیه شرکت‌های دیگر روس نیز خواهند آمد، با مشارکت و سرمایه‌گذاری خارجی بخشی از نیاز ۱۶۰ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری در کشور تأمین می‌شود.

اولویت ما برداشت از میدان‌های مشترک گاز و نفت است. در بخش پایین‌دست در احداث خطوط لوله انتقال و صادرات گاز به کشورهایی همچون عمان و پاکستان با شرکت گازپروم به توافق رسیدیم، ارزش این مجموعه تفاهم‌نامه‌ها حدود ۴۰ میلیارد دلار است و به‌زودی به قرارداد تبدیل می‌شوند.