وی با بیان اینکه شخصیت‌های دینی استان گیلان همانند آیت الله بهجت که در همه ادوار می‌درخشند، گفت: نام گیلان با هنر و فرهنگ و ادبیات گره خورده است. اسماعیلی با اشاره به اینکه از دوران شکست در تاریخ ایران و روسیه هزینه این مرز و بوم آغاز شده و قراردادهای استعماری پشت سر هم بسته شده است، افزود: از همه مهم‌تر قرارداد ۱۹۰۷ که ایران را روسیه و انگلیس به سه قسمت تقسیم کردند واگرایی شدید و بهم ریختگی که در ایران آغاز شده بود آزادی خواهان را رنج می‌داد و میرزا در چنین تاریخی ظهور کرد. وی با تاکید بر اینکه امروزه درکی از احوالات ناخوش آن زمان نداریم و نمی‌توانیم داشته باشیم، ادامه داد: کشور دست مایه دست سفارتخانه دست چندم خارجی بود و نیروهای خارجی در حال تاراج مردم بودند و ناامنی کامل و گرسنگی و قحطی شرایط تلخ ایران ما بود که حتی گفتن آن نیز برای ما سخت است و میرزا در چنین زمانی قیام کرد. وزیر ارشاد با تاکید بر اینکه میرزا به دنبال استقلال و آزادی بود، تصریح کرد: میرزا در سرمای زمستان و با مشکلات زیادی در دوره مبارزه و نهضت خود مواجه و به دنبال تشکیل دولت مستقل و توسعه آن به ایران بود. نهضت میرزا زمینه سال شکل گیری انقلاب اسلامی وی با بیان اینکه عظمت کار میرزا را باید در این بستر تاریخی دید، ادامه داد: نهضت شکست خورد و پهلوی به عنوان رژیم کاملاً وابسته روی کار آمد اما همان بذرهایی که دولت میرزا کوچک کاشتند در سال ۵۷ به درخت تنومندی تبدیل شد و انقلاب اسلامی شکل گرفت. اسماعیلی با تاکید بر اینکه امروز عظمت انقلاب، جمهوری اسلامی را به نظام قدرتمند و برتر منطقه تبدیل کرده است، افزود: ایران به برکت این بزرگانی که در حافظه تاریخی خود دارد در قله عزت قرار دارد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه امیدواریم تمامی آمال آزادی خواهان بزرگی مثل میرزا، آیت الله مدرس و شهید خیابانی و امثال آنکه دغدغه استقلال و آزادی را داشتند برآورده شود، ادامه داد: وزارت ارشاد وظیفه خود می‌داند که از مفاخر منطقه‌ای که اگر چه مال گیلان است ولی نام آوری آن افتخار هر ایرانی است، حمایت و بزرگداشت برگزار کند. وی با بیان اینکه دولت بر تکریم از بزرگان ایران اسلامی تاکید دارد، اضافه کرد: برگزاری این نوع بزرگداشت‌ها می‌تواند زمینه‌ای برای معرفی این شخصیت‌ها به نسل حاضر و جهان به عنوان اسوه و الگو باشد.