به گزارش گروه فرهنگی عصر قانون، «مهر سیمرغ» عنوان بسته خبری-تحلیلی روزانه‌ای است که به مرور متن و حاشیه چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر می‌پردازد. هر روز می‌توانید با «مهر سیمرغ ۴۱» در جریان آخرین تحولات بزرگ‌ترین رویداد سینمایی کشور، در تازه‌ترین دوره برگزاری قرار بگیرید.

سال گذشته و در قالب «مهر سیمرغ ۴۰» روایت‌گر متن و حاشیه چهلمین جشنواره فیلم فجر بودیم.

امروز چهارشنبه ۱۲ بهمن‌ماه و هم‌زمان با اولین روز اکران فیلم‌های چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر، در پردیس سینمایی ملت و سایر سینماهای مردمی با اولین شماره از «مهر سیمرغ ۴۱» همراه شوید.

چهره روز؛ بهروز افخمی

هر چند اعلام کرده بود که قصد خداحافظی از کارگردانی سینما را دارد و حتی نسخه بازتدوین شده «فرزند صبح» را به‌نوعی آخرین فیلم خود در سینمای ایران خوانده بود اما امسال پرکارتر از همیشه در عرصه سینما حاضر است. هم برای فیلم تازه خود با عنوان «صبح اعدام» پروانه ساخت دریافت کرده و هم بعد از یک دوره وقفه بار دیگر اجرای برنامه تلویزیونی «هفت» را برعهده گرفته تا این برند سینمایی تلویزیون با حضور او احیا شود و هم در مقام تهیه‌کننده یک فیلم جنجالی را به ویترین جشنواره چهل‌ویکم رسانده است.

بهروز افخمی حالا دیگر شناخته‌شده‌تر از آن است که نیازی به یادآوری رزومه‌اش برای سینمادوستان باشد اما نمی‌توان کتمان کرد که همواره و در هر جایگاهی، گویی علاقه ویژه‌ای به حاشیه دارد. علاقه‌ای که خودش هم گاهی با لبخندی شیطنت‌آمیز حین گفتن جمله‌های خاص و موضع‌گیری‌های شاذ، آن را عیان می‌کند.

جشنواره چهل‌ویکم حالا با فیلم «استاد» کلید می‌خورد. فیلمی از یک کارگردان فیلم‌اولی به نام عماد حسینی که تهیه‌کنندگی‌اش را بهروز افخمی برعهده داشته است. از همین حالا و براساس شنیده‌ها می‌توان حدس زد که این فیلم از فیلم‌های جنجالی جشنواره امسال خواهد بود. فیلمی که دست روی یکی از سوژه‌های ملتهب سال‌های اخیر گذاشته و به ماجرای اتهام تعرض به بانوان از سوی چهره‌های شناخته‌شده پرداخته است.

عصر امروز و پس از پایان سانس اول اکران فیلم در پردیس ملت، بهروز افخمی در مقابل اصحاب رسانه قرار می‌گیرد و می‌توان پیش‌بینی کرد که با پرسش و پاسخ‌های داغی میان او و خبرنگاران مواجه خواهیم بود. به‌خصوص که همین چند روز پیش او در گفتگوی مشروحی با خبرگزاری ایسنا به ارائه نقطه‌نظرات خود درباره نسبت سینماگران با حوادث اخیر پرداخته بود و این موضع‌گیری‌ها بازتاب ویژه‌ای در محافل رسانه‌ای داشت.

افخمی اما چند ساعت بعد از حضور در نشست رسانه‌ای جشنواره، با اولین قسمت از سری جدید «هفت» در قاب تلویزیون ظاهر می‌شود و بنابر آنچه از سوی تهیه‌کننده برنامه اعلام شده است، قرار است با همراهی امیر قادری و میلاد دخانچی، فیلم‌های جشنواره را به چالش بکشد. اینکه این چالش قرار است با فیلمی به تهیه‌کنندگی خود او کلید بخورد هم از نکات جالب‌توجه است و باید دید منتقدان مهمان افخمی چقدر او را با اولین فیلم جشنواره به چالش خواهند کشید!

حاشیه روز؛ جایگاه تهیه‌کننده کجاست؟

 رضا محقق تهیه‌کننده فیلم سینمایی «چرا گریه نمی‌کنی؟» بازتاب بسیار گسترده‌ای در فضای رسانه‌ای داشت. گفتگویی که محقق در آن به نقد موضع‌گیری بازیگران فیلمش پرداخت و همزمان از همراهی علیرضا معتمدی کارگردان این فیلم با رونمایی از آن در جشنواره فیلم فجر گفت.

محقق در اظهارات تند و تیز خود بیانیه جمعی از بازیگران فیلم در راستای تحریم جشنواره را مایه آبروریزی توصیف و تأکید کرد حتی اگر لازم باشد در صورت عدم همراهی عوامل، به تنهایی در نشست رسانه‌ای این فیلم در جشنواره حضور پیدا می‌کند.

ساعتی بعد از انتشار این گفتگو بود که علیرضا معتمدی کارگردان جوان فیلم «چرا گریه نمی‌کنی؟» متنی را در صفحه شخصی خود در اینستاگرام منتشر و صراحتاً بخشی از روایت تهیه‌کننده فیلم از جریان حضور آن در جشنواره فجر را تکذیب کرد. عجیب‌تر اینکه معتمدی به این اندازه بسنده نکرد و از اساس حضور تهیه‌کننده فیلم را «دردسر» برای فیلم عنوان کرد!

ماجرا حضور یا عدم حضور عوامل فیلم‌های راه‌یافته در جشنواره چهل‌ویکم فیلم فجر در این رویداد از نکاتی است که حاشیه‌ساز شدن آن قابل پیش‌بینی بود اما آنچه در ماجرای فیلم «چرا گریه نمی‌کنی؟» به‌عنوان یک حاشیه جدی می‌توان به آن پرداخت، ماجرای نسبت تهیه‌کننده و کارگردان یک فیلم با یکدیگر و مهمتر از آن با اثر نهایی است.

همراهان جشنواره فجر حتماً نشست پرحاشیه فیلم «قاتل اهلی» را از یاد نبرده‌اند، همان نشستی که مسعود کیمیایی در مقام کارگردان و منصور لشگری‌قوچانی در مقام تهیه‌کننده این فیلم، در مقام چشم اصحاب رسانه حسابی از خجالت یکدیگر درآمدند و همدیگر را متهم به دخالت در کار خود کردند. در آن نشست بود که کیمیایی در مقام یک فیلمساز پیشکسوت تأکید کرد صاحب اقتصاد فیلم تهیه‌کننده است اما صاحب هویت و مالک محتوای فیلم کارگردان است.

براساس قوانین جشنواره‌های سینمایی اما مالک حقوقی فیلم تهیه‌کننده است و به همین دلیل هم حضور یا عدم حضور یک فیلم در ویترین یک جشنواره تنها منوط به درخواست و امضای تهیه‌کننده است. همان قانونی که برمبنای آن چند سال پیش‌تر هم فیلم «فرزند صبح» بهروز افخمی به‌رغم مخالفت صددرصدی او و تنها به‌خواست تهیه‌کننده‌اش در جشنواره فجر روی پرده رفت.

در همین جشنواره امسال هم غیر از فیلم «چرا گریه نمی‌کنی؟» فیلم «پرونده باز است» هم شرایط مشابهی دارد و فیلم به رغم مخالفت کارگردانش یعنی کیومرث پوراحمد و با خواست تهیه‌کننده‌اش علی قائم‌مقامی راهی جشنواره شده است.

این یک قانون پذیرفته‌شده است که تصمیم‌گیر نهایی درباره یک فیلم باید تهیه‌کننده باشد اما سوال جالب این است که تهیه‌کنندگان و کارگردان‌هایی که این میزان اختلاف‌نظر با هم پیدا می‌کنند و حتی ابایی از تخریب یکدیگر در فضای رسانه‌ای ندارند، چگونه در فرآیند ساخت یک فیلم همراه و هم‌گام شده‌اند؟

نکته روز؛ سهم فیلم‌های مستند و کوتاه در فجر چهل‌ویکم

حضور فیلم‌های کوتاه و مستند در جشنواره فیلم فجر همواره با اماواگرهایی مواجه بوده است. سهم این آثار از ویترین مهمترین رویداد سینمایی کشور از آنجا برای فعالان این حوزه‌ها حائز اهمیت است که فرصتی ویژه‌تر برای دیده شدن آثارشان از سوی مخاطبان حرفه‌ای سینمای ایران را برای‌شان فراهم می‌آورد. البته چالش بر سر اینکه با وجود دو جشنواره مهم «فیلم کوتاه تهران» و «سینماحقیقت» چرا باید به‌دنبال حضور حاشیه‌ای و در سایه آثار این حوزه‌ها در جشنواره فیلم فجر باشیم، چالشی دیرپاست و هنوز برخی درباره آن موضع‌گیری‌هایی می‌کنند.

با این همه حضور آثار برگزیده دو رویداد تخصصی سینمای کوتاه و سینمای مستند، در جشنواره فیلم فجر حالا دیگر تبدیل به یک سنت در این رویداد شده است، سنتی که هر بار در فرآیند اجرایی شدن آن چالش‌های تازه‌ای به‌وجود می‌آید. در جشنواره چهل‌ویکم هم تأخیر در اطلاع‌رسانی درباره فیلم‌های کوتاه و مستند، تا به اینجا فعالان این دو حوزه را با چالش‌ها و دل‌خوری‌هایی مواجه کرده است.

هرچند روز گذشته بالاخره فیلم‌های مستند این دوره از جشنواره فیلم فجر به این شرح اعلام شد؛ «۶۴۱۰ روز اسارت» به کارگردانی زهره نجف‌زاده و تهیه‌کنندگی سیدمصطفی موسوی تبار، «خونه مامان شکوه» به کارگردانی مهدی بخشی مقدم و تهیه کنندگی مهدی شامحمدی، «در پس جنگ» به کارگردانی محمدحسین محمودیان و تهیه کنندگی مرتضی شعبانی، «دنیای وحشی زاگرس» به تهیه کنندگی و کارگردانی فرشاد افشین پور، «کوهستان بی صدا» به کارگردانی فرود عوض‌پور و تهیه‌کنندگی پژمان لشکری پور و «غیرمسکونی» به تهیه کنندگی و کارگردانی مسعود زارعیان. اما هنوز درباره جدول اکران این آثار به‌خصوص در سینمای اصحاب رسانه اطلاع‌رسانی نشده است.

در زمینه فیلم کوتاه هم هنوز فهرستی منتشرنشده و مشخص نیست کدام یک از فیلم‌سازان حاضر در جشنواره فیلم کوتاه تهران می‌توانند شاهد اکران هرچند محدود آثار خود در ویترین جشنواره فیلم فجر باشند.

در هر دو حوزه فیلم کوتاه و فیلم مستند، یک سیمرغ به اثر برگزیده از سوی هیأت داوران تعلق می‌گیرد که در آئین اختتامیه اهدا می‌شود.

پیشنهاد ویژه؛ شماره ۱۰

این دومین تجربه فیلمسازی حمید زرگرنژاد در حوزه سینمای دفاع مقدس است، کارگردانی که با آنکه فیلم اجتماعی هم در کارنامه خود دارد اما باز هم به واسطه همان یک فیلمش در سینمای دفاع مقدس با نام «ماهورا» در خاطره سینمادوستان ثبت شده است، فیلمی که نقش آفرینی ساعد سهیلی در آن به چشم منتقدان آمد.

زرگرنژاد حالا به سراغ «شماره ۱۰» در همین حوزه رفته است، فیلمی که فرار پرماجرای یک اسیر ایرانی را از زندان‌های بعث عراق به تصویر می‌کشد.

بازیگر نقش اولش را این سال‌ها بیشتر در فیلم‌های جدی دیده‌اید؛ مجید صالحی که اولین حضور جدی‌اش در «استراحت مطلق» آزموده شد او بعدها با سریال «سیاوش» در شبکه نمایش خانگی یک نقش جدی دیگر را دنبال کرد و بعدها همان را در «صحنه زنی» تکرار کرد، مجید صالحی حالا حضوری جدی در «شماره ۱۰» دارد.

«شماره ۱۰» محصول همکاری مشترک حمید زرگرنژاد با ابراهیم اصغری در مقام تهیه کننده است، این تهیه کننده سال گذشته در ویترین فجر فیلم «تک تیرانداز» را به نمایش گذاشت، فیلمی که برای اولین بار بدون آنکه اکران سینمایی را تجربه کند حق پخشش توسط صداوسیما خریداری شد و در نوروز ۱۴۰۰ روی آنتن سیما رفت.

ابراهیم اصغری اساساً تهیه‌کننده‌ای است که بیشتر در حوزه دفاع مقدس فعالیت دارد و حالا با «شماره ۱۰» پا به فجر ۴۱ گذاشته است.

این فیلم امروز چهارشنبه ۱۲ بهمن‌ماه در ساعت ۱۹ در پردیس ملت روی پرده می‌رود.