الشرع راه سادات را می رود؟

گروه بین الملل عصرقانون: محمدعلی حسن‌نیا

در چند ماه گذشته به ویژه بعد از دیدار احمد الشرع رئیس حکومت سوریه با ترامپ که با پادرمیانی محمد بن سلمان انجام شد، صحبت های زیادی از عادی سازی رابطه بین سوریه و اسرائیل شده است. آیا به راستی احمد الشرع راهی انور سادات رئیس جمهور مقتول مصر را می رود و کمپ دیوید۲ را امضا می کند؟

۱-در پشت صحنه، مذاکرات محرمانه‌ای با هدف دستیابی به توافقی بین اسرائیل و سوریه در جریان است که در ابتدا یک توافق امنیتی و سپس یک توافق عادی‌سازی کامل باشد.

۲-سوال بزرگ این است که آیا ابومحمد الجولانی، یک جهادی سلفی سابق، از نظر ایدئولوژیکی و سیاسی قادر به رهبری یک ابتکار عمل صلح است یا خیر؟

۳-انتظار می‌رود که دولت جدید سوریه ابتدا یک توافق آتش‌بس محدود را قبول کند و تنها پس از آن یک توافق صلح جامع را در نظر بگیرد، مشروط بر اینکه شامل بازگرداندن بلندی‌های جولان طبق قوانین بین‌المللی باشد. برای دولت ترامپ، این یک چالش بزرگ است و اسرائیل آن را قبول نمی کند.

۴-الشرع باید برای عادی سازی با اسرائیل قید جولان را بزند یا اینکه بپذیرد این منطقه به یک تفرجگاه تبدیل شود که هیچ اختیاری در آن ندارد. قطعا اسرائیل سرنوشت جولان را به مانند صحرای سینا نخواهد کرد زیرا تجربه سینا بعد از ۱۹۷۹ نشان داد که می تواند این منطقه به جولانگاه گروه های مقاومت تبدیل شود و اسرائیل در معرض بزرگ خطر قرار گیرد.

۵-ارزیابی‌های اطلاعاتی اسرائیل نشان می‌دهد که هرگونه ابتکار صلح بین دمشق و تل آویو باید از فیلتر منافع ترکیه و اسرائیل در داخل خاک سوریه عبور کند. نهاد امنیتی اسرائیل معتقد است که ترکیه اجازه هیچ توافقی را که منافع استراتژیک خود را در سوریه تأمین نکند، نمی‌دهد. بنابراین، هرگونه توافق اسرائیل و سوریه مستلزم تفاهم آشکار یا پنهان با آنکارا است.