ادامه نظامی‌گری ترکیه و به چالش طلبیدن حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق و سوریه

پارلمان ترکیه درخواست رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور برای آنچه تمدید حضور نیروهای نظامی ترکیه در عراق و سوریه خوانده،به مدت سه سال دیگر تصویب کرده است.

این حضور به بهانه آنچه مبارزه با تروریسم و حفظ امنیت این کشورها! عنوان شده، تداوم یافته است.

احزاب عدالت و توسعه، حرکت ملی و نیک به این درخواست رای مثبت دادند و احزاب دموکراسی و برابری خلق ها و نیز جمهوریت خلق به آن رای منفی دادند.

ترکیه طی سالهای گذشته با لشکرکشی نظامی به شمال سوریه و شمال عراق به بهانه مبارزه با تروریسم، در این مناطق مستقر شده است. ارتش ترکیه بارها به بهانه مبارزه با تروریسم، مناطقی در شمال عراق را هدف حملات هوایی خود قرار داده است و با وجود درخواستهای مکرر نمایندگان پارلمان و دیگر شخصیتهای عراقی نه تنها به این اقدامات خود پایان نداده بلکه علیرغم استقرار دولت در عراق و خواسته مقامات آنکارا برای خروج از این مناطق، به آن توجهی نکرده است.

نظامی‌گری مستمر ترکیه و نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق

سایت بغداد الیوم عراق چندی پیش گزارش داده بود که با وجود ادعای ترکیه مبنی بر اینکه حضور نظامیانش در شمال عراق با هدف حفاظت از مرزها و مبارزه با تروریسم است، واقعیت این است که نیروهای ترکیه حضور خود را با ایجاد پست‌های نظامی مقدم در داخل عمق عراق گسترش داده‌اند.

این رسانه نوشته بود در حالی که حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) اخیراً از تعلیق عملیات‌های مسلحانه خود خبر داد، اما ترکیه با افزودن ۱۲ پایگاه جدید در شمال عراق، حضور نظامی خود را تقویت کرده است و تعداد کل پایگاه‌ها و ایست نظامی خود را به بیش از ۸۰ رسانده است که برخی از آن پایگاه‌ها مجهز به سلاح‌های سنگین هستند.

این گسترش حضور نظامی ترکیه در عراق؛ سوالاتی را در مورد اهداف واقعی حضور ترکیه و اینکه آیا این حضور در چارچوب تلاش‌های ضد تروریسم است یا بخشی از یک استراتژی بلندمدت برای افزایش نفوذ در منطقه است، مطرح کرده است.

در همین راستا، عدی عبدالهادی، از اعضای ائتلاف الفتح تاکید کرده بود که به به دنبال اعلام توقف عملیات حزب کارگران کردستان؛ نیروهای ترکیه به طور قابل توجهی حضور نظامی خود را افزایش داده‌اند.

به گفته وی، حضور نظامی ترکیه در شمال عراق، از جمله اقلیم کردستان، از ۸۰ نقطه فراتر رفته است، از ایست‌های نظامی گرفته تا پایگاه‌های نظامی بزرگ مانند پایگاه زیلکان در نزدیکی بعشیقه. تخمین زده می‌شود که تعداد نظامیان ترکیه در عراق از ۱۰ هزار نفر فراتر رود.

عبدالهادی گفته بود که بهانه‌های قبلی دولت ترکیه که محور آن مبارزه با تروریسم بود، دیگر قانع کننده نیست، به ویژه با حملات توپخانه‌ای مداوم و حملات هوایی گاه به گاه که به داخل عراق صورت می‌گیرد.

محافل عراقی معتقدند که حضور نظامی ترکیه در شمال عراق که به بهانه تعقیب اعضای حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) آغاز شد، دیگر محدود به عملیات موقت نیست؛ بلکه به ایجاد پایگاه‌های دائمی و پست‌های نظامی ثابت در فاصله دورتر از مرزها تبدیل شده است. این واقعیت با توجه به عدم وجود موضع روشن بین المللی و تردید داخلی در برخورد قاطع با این موضوع، حاکمیت عراق را با چالش‌های مهمی روبرو می کند.

سال گذشته ویدئوهایی را فعالان اجتماعی و سیاسی در شمال عراق درباره حضور مسلح نیروهای ترکیه در شمال عراق در شبکه های اجتماعی منتشر کرده بودند که همگی گویای این واقعیت بود که حضور نظامی ترکیه در شمال عراق فقط به مناطق مرزی و خالی از سکنه منحصر نشده بلکه مناطق مسکونی در عمق استان دهوک را فراگرفته است.

یکی از ویدئوها نشان می  داد که نیروهای مسلح ترکیه در عمق اراضی شمال عراق، ایست بازرسی دایر و پلاکاردهایی نصب کرده و روی آن نوشته شده: «اینجا مرز ترکیه است!» و از نزدیک شدن و رفت و آمد مردم در این مناطق به عنوان بخشی از اراضی ترکیه هشدار داده است.

«سروه عبدالواحد» رئیس فراکسیون «نسل جدید» در پارلمان عراق درباره حجم حضور نظامیان ترکیه در شمال عراق گفته بود که ارتش ترکیه ۲۳ پایگاه نظامی در دو استان اربیل و دهوک در اقلیم کردستان عراق دایر کرده است.

دولت محلی اقلیم کردستان عراق که ریاست آن را مسرور بارزانی پسر مسعود بارزانی رئیس سابق اقلیم و رئیس فعلی حزب  دمکرات کردستان عراق برعهده دارد، موضع قاطعی در برابر نظامی‌گری ترکیه اتخاذ نمی کند و هر از چند گاهی تنها به انتشار بیانیه ای بسنده کرده و فقط به برخی پیامدهای حملات نظامی ترکیه در شمال عراق از جمله آوارگی مردم یا قتل احتمالی غیرنظامیان و یا آتش سوزی مزارع و جنگل ها در این منطقه اشاره می کند.

با این حال در سطح افکار عمومی، صاحب نظران سیاسی، رسانه ها و نمایندگان پارلمان در عراق به این حضور نظامی به دیده «اشغالگری» و «جدا کردن تدریجی بخشی از اراضی شمال عراق و انضمام آن به خاک ترکیه» نگریسته می شود و از این رو خواهان مواضع جدی دولت مرکزی در بغداد و دولت محلی اربیل هستند.

در نتیجه سکوت مقامات رسمی، «شاناز ابراهیم  احمد» همسر رئیس جمهور کردتبار عراق به اقدامات نظامی ترکیه اعتراض و نظامیان این کشور را متهم کرده بود که به ادعای تعقیب و سرکوب نیروهای پ ک ک، روستاها را در اقلیم کردستان عراق ویران می کنند و مزارع را به آتش می کشند.

سفیر ترکیه در بغداد همان زمان با رد اظهارات همسر رئیس جمهوری عراق مدعی شده بود که عملیات نظامی ترکیه در راستای تفاهمنامه های امضا شده بین دو کشور برای مبارزه با تروریسم صورت می گیرد.

«انیل بورا اینان» در بیانیه ای اعلام کرده بود که عملیات نظامی در شمال عراق در راستای ۳۰ تفاهمنامه ای است که طی سفر اخیر رئیس جمهوری ترکیه به بغداد امضا شده بود.

«رجب طیب اردوغان» سوم ارییبهشت ماه ۱۴۰۳  به بغداد سفر کرده بود که پس از آن  تاریخ، ارتش ترکیه عملیات نظامی خود را در شمال عراق شدت و گسترش بخشید.

بغداد تاکنون در برابر این ادعا که عملیات با رضایت مقامات عراق است، سکوت کرده است.

همین سکوت همزمان بغداد و اربیل در برابر تحرکات و اقدامات نظامی ترکیه، شائبه هماهنگی بین دو کشور را در خصوص این عملیات اخیر در بین افکار عمومی و صاحب نظران سیاسی قوت بخشیده است هرچند پیشتر در اظهاراتی منتسب به «ابراهیم الصمیدعی» از مشاوران نخست وزیر عراق ادعا شده بود که عملیات نظامی ترکیه در شمال عراق با هماهنگی بغداد است.

فعالان اجتماعی و سیاسی در بغداد و شمال عراق نگران هستند که تحرکات نظامی ترکیه بهانه ای برای حضور طولانی مدت نظامی ترکیه در شمال عراق و جداسازی تدریجی بخشی از اراضی اقلیم کردستان عراق و انضمام آن به خاک ترکیه شود.

براساس گزارش ها ارتش ترکیه تنها در طول یک ماه بیش از ۳۸۰ بار شمال عراق را با بمب افکن ها و توپخانه بمباران کرده و سبب آوارگی ۱۸۴ خانواده و آتش زدن ۱۷ هزار هکتار از اراضی زراعی و جنگل ها و این حملات منجر به تخلیه کامل ۱۰۷ روستا در شمال عراق شده بود و خطر تخلیه دهها روستای دیگر هم وجود دارد.

نمایندگان پارلمان عراق بارها در موضعگیری‌های صریح و آشکار از دولت عراق خواسته اند موضع قاطعی در خصوص وادار کردن ترکیه به خروج نظامیانش و پایان دادن به حملات و اقدامات خصمانه در خاک این کشور اتخاذ کند.

نماینده عراقی: زمان اتخاذ اقدام قاطع برای خارج کامل نظامیان ترکیه فرا رسیده است

یک عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق از نخست وزیر این کشور به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح خواسته است فورا برای توقف حملات مستمر نظامیان ترکیه به داخل خاک عراق که به بهانه مبارزه با تروریسم صورت می گیرد، دخالت کند.

«وعد القدو» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق بر ضرورت تحرک فوری که تضمین کننده عقب نشینی کامل نظامیان ترکیه از خاک عراق باشد، تاکید کرد.

القدو افزود که نظامیان ترکیه از طریق  عملیات یورش به داخل خاک عراق هر روز حاکمیت این کشور را نقض می کند که تهدید امنیتی و نقض آشکار حاکمیت ملی به شمار می رود.

وی که با سایت خبری المعلومه از رسانه های عراق گفتگو می کرد، تاکید کرد: زمان آن رسیده تا فرمانده کل نیروهای مسلح عراق برای توقف این اشغالگری نظامی چه از طریق گفتگوی مستقیم یا متوسل شدن به شورای امنیت سازمان ملل برای خروج کامل نظامیان ترکیه از خاک عراق دخالت کند.

القدو از گروههای سیاسی عراق خواست موضع ملی یکپارچه ای را در برابر این تجاوزات اتخاذ کنند، با توجه به اینکه این گروهها از برنامه های تبلیغات انتخاباتی خود به موضع حمایت از حاکمیت و مقابله با دخالتهای خارجی اشاره می کنند.

مصوبه پارلمان ترکیه به چالش طلبیدن آشکار حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق و سوریه

مصوبه پارلمان ترکیه درباره عراق و سوریه نشان داد که دولت رجب طیب اردوغان بر ادامه نظامی‌گری در خاک این کشورها و نقض حاکمیت و تمامیت ارضی آنها اصرار دارد.

دولت ترکیه در توجیه عملیات نظامی خود در عمق اراضی شمال عراق مدعی است که برای سرکوب و مهار فعالیت گروه مسلح موسوم به «حزب کارگران کرد ترکیه» (پ ک ک) به این اقدامات نظامی دست می زند.

این در حالی است که مخالفت احزاب دموکراسی و برابری خلق ها و جمهوریت خلق با این مصوبه نشان می دهد که ادعای نمایندگان حامی اردوغان و توجیه آنها برای ادامه نظامی گری در خاک عراق و سوریه هیچ پایه و اساسی ندارد و حتی در داخل ترکیه هم احزاب قدرتمندی که نماینده بخش  عظیمی از مردم ترکیه هستند با نظامی گری و لشکرکشی این کشور به خاک عراق و سوریه مخالفند.